Lối chơi xưa.
Nghệ nhân quốc gia Nguyễn Minh Thành (Tư Đen), chuyên về kiểng cổ, lối chơi xưa, cho biết: “Nhiều người yêu cây kiểng đã dành hàng chục năm hoặc suốt cuộc đời để hoàn chỉnh một thế cây với những nguyên tắc tạo hình tỉ mỉ, nghiêm ngặt.
Mỗi người có cách cảm nhận và thổi hồn vào cây khác nhau, do đó cũng tạo ra những bồn cảnh có hình dáng và diễn đạt ý tưởng sáng tạo khác nhau. Người lớn tuổi thích mô phạm, thích mẫu mã chịu ảnh hưởng tác động của Nho giáo thì tạo những thế cây : Phúc – Lộc – Thọ, ngũ phúc, phụ tử, mẫu tử, huynh đệ, long thăng, long giáng …Người trẻ tuổi thích phóng khoáng, lãng mạn thì tạo thế cây hoành ( nằm ngang ), thế huyền ( đổ xuống như thác đổ ), thế bạt phong ( gió thổi bạt về một phía nhưng cây vẫn hiên ngang đứng vững ) … và nhiều biến thể khác ”. Người chơi cây kiểng không riêng gì góp vốn đầu tư bằng tiền, mà còn là cả sự đam mê, phát minh sáng tạo và tình yêu vạn vật thiên nhiên say đắm .Ngoài yếu tố am hiểu thâm thúy về nghệ thuật và thẩm mỹ tạo hình cho cây, nghệ nhân phải là người thổi hồn vào cây để người xem quên đi đây là một cây cảnh, chỉ thấy hiện lên một vạn vật thiên nhiên kỳ vĩ, hài hòa. Theo những nghệ nhân chơi kiểng, mỗi thế kiểng đều biểu lộ một tính cách độc lạ riêng .Trong chơi cây kiểng thường quan tâm đến 4 yếu tố là : nhất hình, nhì thế, tam chi, tứ diệp. Chính điều này ta thấy cây cảnh uốn lượn thành 3 tầng, 4 phân đoạn, 5 chùm nhánh là để tượng trưng cho tam cương, ngũ thường, tam tòng và tứ đức .Nghệ thuật chơi kiểng làm đa dạng và phong phú đời sống hàng ngày của con người, bởi lẽ sau mỗi tác phẩm kiểng hoàn thành xong mang dáng dấp lẫn ý nghĩa khác nhau, nhất là ngồi bên ấm trà mọi người cùng nhau đàm đạo, bàn luận về sự đời, rồi ngắm nhìn cảnh sắc vạn vật thiên nhiên thơ mộng được thu hẹp trong chậu kiểng mini đặt trên bàn nước sẽ cảm thấy tâm hồn thật nhẹ nhàng, tự do .
Tuy nhiên, lối chơi kiểng cổ đòi hỏi sự kỳ công, rất mất thời gian và cũng để thoát ra những khái niệm ảnh hưởng của đạo giáo ngày xưa, thú chơi sinh vật cảnh ngày nay hướng đến sự phóng khoáng tự do, không câu nệ, mà hướng đến tái tạo không gian gần với thiên nhiên, tự nhiên hơn.
Do đó, đã tạo nên trào lưu chơi sinh vật cảnh phong phú, có sự tiếp cận giao lưu với nhiều nước trên quốc tế, nên cũng có rất nhiều người trẻ tham gia, lớp nghệ nhân trẻ đam mê, giỏi nghề, ứng dụng nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật mới, có năng lực giao lưu nhiều phe phái với những bè bạn ở những nước .
Nghệ nhân vương quốc Huỳnh Văn Thu chuyên về bonsai cho rằng : “ Thú chơi hoa kiểng ngày càng rộng mở thêm nhiều nghành, phân phối nhiều nhu yếu đam mê, thụ hưởng khi kinh tế tài chính – xã hội ngày càng tăng trưởng .Nhiều người đam mê cùng tập hợp thành những CLB, những nhóm người cùng bộ môn trao đổi, giao lưu lẫn nhau. Mở ra nhiều thời cơ tăng trưởng những trào lưu mới, kỹ thuật, giống cây, hoa mới và thời cơ trao đổi, mua và bán cũng trở nên bùng phát can đảm và mạnh mẽ trải qua mạng xã hội. Điều này có nhiều cái lợi, nhưng cũng có những mối đe dọa khó lường ” .Để cung ứng nhu yếu thụ hưởng về cây kiểng, bonsai ngày này đã ứng dụng nhiều kỹ thuật rút ngắn quy trình tạo tác một tác phẩm hoàn hảo. Nếu như một cặp kiểng cổ xưa yên cầu sự chăm nom công phu qua hàng chục năm, có khi trải mấy đời hàng trăm năm, thì ngày này cũng hoàn toàn có thể tạo nên một tác phẩm bonsai loại thị trường chỉ trong vòng 3 – 4 năm ; nhưng vẫn hoàn toàn có thể định giá vài chục triệu đến hàng trăm triệu là thông thường .Từ một phôi cây linh sam mua về đã cắt trơ trụi chỉ còn thân có giá trên 10 triệu, nghệ nhân trẻ Đình Toàn phác họa hình thế để nuôi dưỡng, tạo chi trong vòng 4 năm, giờ đã tạo được một tác phẩm bonsai có giá trên 100 triệu đồng .
Anh được đánh giá là nghệ nhân bonsai trường phái tạo lũa Nhật Bản xuất sắc trong lớp người mới ở Vĩnh Long. Những đường nét tạo lũa thép vừa lão hóa già nua, vừa nuột nà mềm mại, hằn rõ dấu ấn trăm năm của thời gian lên tác phẩm.
Chỉ một dáng cây cũng tỏa ra hồn cốt cả một khoảng trống khi trầm mặc, lúc uyển chuyển điệu đàng, mà chứa đựng sức sống vươn lên mãnh liệt khi mầm xanh bật lên tốt tươi từ dáng lũa già nua như sắp lụi tàn .Đây không chỉ đơn thuần là một thú tiêu khiển, vui chơi tầm thường mà nó đã trở thành một mô hình văn hóa truyền thống. Việc trồng kiểng, chơi kiểng trong quốc tế sinh vật cảnh nói chung là cả một nghệ thuật và thẩm mỹ công phu, tinh xảo mà người chơi không phải chỉ có lòng đam mê thẩm mỹ và nghệ thuật mà còn phải có đôi mắt nghệ thuật và thẩm mỹ, biết chiêm ngưỡng và thưởng thức cái đẹp, phải có đôi bàn tay tài hoa để phản ánh được nhận thức thẩm mỹ và nghệ thuật và nhân sinh quan của con người .Và trên hết là tài biết cách tinh lọc giống cây để tạo tác và đặt tên cho những dáng thế khác nhau làm cho gốc kiểng vô tri trở thành những tạo vật có tính hình tượng triết lý và tính giáo dục thâm thúy .
Source: https://suanha.org
Category : Ngoại Thất