Những nbận xỏt frèn cổ thè giải thlch được khi xét tia âm lới mỏi Ir ường
l)ê tòng và nưởc, luy Irớ âm của nưỏc và bê lông khác nhau, v ẫn có một p hầ n
năng’ lưọng đáng kễ Irun qua lóp nưởc Irong kênh nứt. Mặt khác khoẳng biên
gUri giữa bê tƠDg, nưởc, khơng khi thi ử đáy cỏ sự nhiễu xạ sóng âm. Đièu đỏ có
nghĩa là iỏ n g âm cố thề vịng qiia khơng khl, vòTig qua nưởc đễ đi qua khe n ứ t.

N hưng sỏỊig thu được trên máy sẽ là sóng ốm vịng qua lởp nưởc, cách mặ t
l ớ p nước một k ho ả rg cỡ buức sỏng âm trong nước, vl tổc độ truyèn sóng â m
tro n g nước lớn gấp khoảng 5 lằn kbi t r u j e n qua khơng khí.

c) Một điêm khá lý thú là khi có -vết nứt cỏ chửa chẩt lỏng Ihi hình Ẳnh sóng
thu được trên màn hiện sống khỏng chỉ có biên độ nhỏ đi một chút nià còn dào

p ba IMO® so với \Ểt nú t là khơng khí (b. 1). Đitu này c6 thề giãi Ihính đ ưọ c

Hinh 1

Hinh ảnh sóng thu được trên máv hiện sóng YKB — IM
a) Dạng sịng qua khe chứa khơng khí

b) Dạng sóng qua khe chứa chẫt lông.

n ế u (a chủ ỹ rằng chỉ khi truyền lừ inơi trưịng răt «n)èm» sang mơi (rưỜD{ĩ
«cứng> hơD, pha của âm áp sẽ thay đồi 180°.

d) Nhận xét cuỗi cùng trong trưÒTig hợp khe nứt chứa chất lỏng là lHện tượng
đ ỉ o pha không phụ thuộc vào bề dày của khe nứt. Với các khe nứt lớn, biên đ ậ

s ó n g n h ỏ đi, c ò n p ha không đỗi, so Tái t r ư ờ n g h ợ p khe nứt nhỏ.

3. K h e n ứ t c ó c ố t t h é p c h ạ y q n a .

Chúng tỏi chế tạo một mẫu bê tông với Ihành phẫn và tiêu chuần [3] với vết
3ỉứt nhân lạo và c6t thép có đường kính, vị Irí như hình 2.

/

/ ( » “
ó-‘

ầ

9 S o I I Ị

a _{IJS _},IỊỊ t ? 0 ò *’ ’ 0

p io 4>30 019 ^ ‘0 ^ ‘0

Hlnh 2

Mâu bê tơng có c6l thép Tồ vết nứt nhân lậo
a)Kh6i

b) Cắt n g a n g : vị trl đặt cốt thép và vị tri đo.

T r o n g t r ư ờ a g hợp này, nếu dùng công tiiửe troag [1] đ ỉ tính chiều s à u v ế t n ứt
t a sẽ Ihu đ ư ợ c kốl quả rất lộn sộn, tùy thuộc vào vị Iri đ o : nỏ khô ng chỉ chièu.
s àu t h ực của vểt nứt, khòng chỉ vị trí đặt cốt thép, thậm chi chì gi* trị â m .

Dựíi trên lý thuyết Tà theo giả thiết của [2]
nghĩa là sóng âm sẽ truyền mộl phăn qua bé tơng,
inộl phan t ruyền qua Ihẻp đặt ngang qua vết nứt
sao cho tồng s6 thời g i a n t r u y è n l à ngắn nhát,

c h ú n g t ò i đ ã t ính đ ư ự c t h ờ i g i a n t r u y è n trong các

Irirờng hợp Ihưò-ng gặp trong thực tế.

Chẳng hạn nếu biếntỉr thu phát, vết nứt, vị tri
c5t thép n h ư hình 3, thi thởi gian truyẽn sóng âm
t ừ biếo t ử phát tởi biến t ử thu là :

t = 2 – y

Đtrờng đỉ của tia â m t ro n g
t r ư ờn g hợp vết nứt có cốt

thép chạy qua

thép chạy qua

trong đị Cj, : tốc độ truyền âm trong bê tông và c6t thép.

X : Khoảng cách theo phương nằm ngang từ nơi đạt biến t ử thu, phát t ớ i

▼ết nứt.

z- Khoẳng cảch theo phương nẫm ngang từ nơi đặt biến t ử thu, phát t ớ i v Ị
t ri c6t thép.

y ; Chiều sàu thựG của cốt thẻp.

Ci

sin a =

Kết quả lính tốn theo cơng thức trên và đo đạc là phù hợp t r ong phạm vi sai
sổ của phép đo.

11. QUI TRÌNH KIÈM TRA VÉT NỨT TRONG BÊ TÔNG.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu ờ trên, chúng tôi nêu quy trinh k i ễ m t r a
Tốt nứt Irong bê tông,

1. Đặt biến lử thu phát hai bêa vểt nứt- Nếu Ihẫy tin hiệu thu đưọro kh ôn g
bị đảo pha : Vếl nứt cố cbứa nước hoặc c6l thép (so với khi t ruyèn trong k hổi b è
lịng khơng nứt).

2. Di chuyền biến tử theo phương thẳng góc với vết nút (vào g ầ n h a y

ra xa vết nứt), tính độ sâu theo công t h Ú J trong [1]. Tr on g phạm TÌ sai số mà đ ộ

sàu này khơng đơi đ ó là vết nứt chứa nước. Độ sằu tính đ ư ợc là khoảng cảch l ử
m ặ t bé tông lới lớp nước.

với vế ^ ln il chĩ 3Ổ thỏi gian Iruyẽn đo được sẽ thay đftí, tới g i á l r ị cực tiều. Đó là
lúc biíến tì’ đặt ngay trên cốt Ihép. VỊ trí cốt thép linh theo công thức

^ = (

2

– t r

Irong đó ỏ = — 2 2 ‘ ‘

– c‘í

4. Nếi (ín hiệu Ihu được bị đảo pha: vết nứt chứa khơng khí, (lộ sâu tinh
đ ư ợ c tlhec [1| là chiều sâu tbực của vết nứt.

III – KÊT LUẬN CHUNG

vỏri cốc thiết bị siêu ám hiện nay ta có YKB – IM, \ K l o n, B18RM… chỉ cho
phép l a xá? (lị nh:

1. Độ sâu Ihực vết n ứt trong Irirờng hợp khc không khí.
2. B i ể t v ế t n í r t có chất lỏng, cổt Ihỏp hay không

3. Xác định được độ sâu của ^íếl nứt (ừ mặt tới lớp nivởc hay cốt t hé p (Bộ
s âu t h ự c k n bơn)

i. Xốcđịnh độ sàu thực khi có nưỏc, c6l Ihẻp nói chung là khỏ (có Ihề xác

định đ u ợ c trên cơ sở rnộl s6 trường hợp cu thễ).

định đ u ợ c trên cơ sở rnộl s6 trường hợp cu thễ ) .

T r o n g ỉác trường hựp này, cỏ thề chúng ta dùng sóng mặt chăng?

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[ 1 ] H. B. S M J U ‘ K. S. i c K T p o H i i K a II a K y c T ỉ i n c c K i i e M e T o. i u í i c n M T a H ỉ i ù CTP0Í1TC;1I>-

I i b i x v i a ? e p i i a. i O B. Í I 3 A « B u c i u a í i l UKOí i a)). M o c K B a 1 0 0 8.

2] iI,}KEK30APy. Hcpa3pyuiaiom,iie MCTOAH iicnuTaHiiii ốcToiia.

MịCKBa. cTpoiiSiiaT. 1974

3) Quy trinh Ihí nghiệm bê tông và vật liệu xây dựng. Viện nghièn c ứu khoa

lỌC t h ủ y lọi. Hà DỘi 1972

H r y E H BbET KHHb. y * a T P 0 3 B y K 0 B b l f ì METOf lOnPEi lEJ l EHHH
V i y BH Hb l TPElỉiHHbl B BETOIiE

PacicMoipcH Mcxaiiii3M pocnpocTpoHCHHH y;ibTp03ByK0BHX B0;iH qepea Tpc-
uiiny >«i;ie306eT0Ha c BO/Ịi H TaKH
peiuiiHiti.

NGUYEN VIET KINH. ULTRASONIC METHOD OF DETERMINATION

THE DEPTH OF THE CRACH IN CONCRETE

In this paper we deal with the mechanism of propagation ultrasonic w a v e s
a c r o s s the crack, in the of a r m a r e d concrete, having w a t e r and m e l h o d o f d e t e r

mina ti on the depth of the crack in a bove cases.