Độc quyền bán là gì? Thị trường và doanh nghiệp độc quyền bán?

Độc quyền bán là gì ? Độc quyền bán trong tiếng Anh là Monopoly hay Monopolist. Thị trường và doanh nghiệp độc quyền bán ? Phân biệt thị trường độc quyền và thị trường cạnh tranh đối đầu ?

Trên thị trường lúc bấy giờ những doanh nghiệp đều muốn độc quyền dối với loại sản phẩm của mình. Độc quyền so với một loại sản phẩm bán là trạng thái chỉ có độc nhất nhà phân phối của loại sản phẩm nào đó. Đây cũng là một yếu tố đáng quan ngại chính vì thiếu tính cạnh tranh đối đầu thì sự thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính sẽ ít đi.

1. Độc quyền bán là gì?

Độc quyền bán là trạng thái thị trường chỉ có duy nhất một người bán và sản xuất ra sản phẩm không có sản phẩm thay thế gần gũi. Đây là một trong những dạng của thất bại thị trường, là trường hợp cực đoan của thị trường thiếu tính cạnh tranh.

Độc quyền được phân loại theo nhiều tiêu thức : mức độ độc quyền, nguyên do của độc quyền, cấu trúc của độc quyền. Độc quyền bán là thị trường chỉ có duy nhất một hãng đáp ứng hàng loạt sản lượng của thị trường. Ví dụ : Hãng Microsoft độc quyền trên toàn quốc tế với hệ quản lý và điều hành Windows. Hãng độc quyền có vị trí đặc biệt quan trọng trên thị trường đơn cử nếu nhà độc quyền quyết định hành động nâng giá bán mẫu sản phẩm, hãng sẽ không phải lo về việc những đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu sẽ đặt giá thấp hơn để chiếm thị phần lớn hơn, làm thiệt hại tới mình. Hãng độc quyền quyết định hành động và trấn áp mức giá, sản lượng đáp ứng.

Độc quyền bán trong tiếng Anh là “Monopoly hay Monopolist”.

2. Thị trường và doanh nghiệp độc quyền bán:

2.1. Các đặc trưng của thị trường độc quyền bán thuần túy :

Thị trường độc quyền bán thuần túy được phân biệt trải qua ba đặc trưng cơ bản sau : + Chỉ có một hãng duy nhất đáp ứng hàng loạt loại sản phẩm trên thị trường. + Sản phẩm sản phẩm & hàng hóa trên thị trường độc quyền không có sản phẩm & hàng hóa sửa chữa thay thế thân mật. Nếu không có mẫu sản phẩm thay thế sửa chữa tương tự như với mẫu sản phẩm của mình, nhà độc quyền sẽ không quan ngại về việc người tiêu dùng sẽ chuyển sang sử dụng những loại sản phẩm thay thế sửa chữa khi nhà độc quyền định giá cao hơn. + Thị trường độc quyền bán thuần túy có rào cản lớn về việc gia nhập hoặc rút lui khỏi thị trường. Rào cản gia nhập khiến cho hãng độc quyền bán là nhà phân phối và đáp ứng duy nhất trên thị trường. Nếu không có rào cản rút lui khỏi thị trường thì sẽ không có bất kể mẫu sản phẩm nào mà nhà độc quyền đó đã phân phối cho thị trường. + Đường cầu của hãng độc quyền là đường dốc xuống về phía phải, tuân theo luật cầu .

Xem thêm: Cạnh tranh độc quyền là gì? Các lưu ý và ví dụ về cạnh tranh độc quyền?

+ Nhà phân phối duy nhất : Một thị trường độc quyền được điều tiết bởi một nhà phân phối duy nhất. Do đó, nhu yếu thị trường so với một mẫu sản phẩm sản phẩm & hàng hóa hoặc dịch vụ là nhu yếu về loại sản phẩm sản phẩm & hàng hóa hoặc dịch vụ do nhà cung ứng đó phân phối. + Rào cản gia nhập thị trường : Một đặc thù khác của thị trường độc quyền là rào cản gia nhập. Giấy phép của chính phủ nước nhà, bằng bản quyền sáng tạo – bản quyền, quyền sở hữu tài nguyên, ngân sách góp vốn đầu tư rất lớn … chính là một số ít rào cản gia nhập thị trường độc quyền. Khi một nhà cung ứng trấn áp việc sản xuất và cung ứng một loại sản phẩm hoặc dịch vụ nhất định, những công ty khác khó mà hoàn toàn có thể tham gia vào thị trường độc quyền. Nếu cơ quan chính phủ tin rằng loại sản phẩm hoặc dịch vụ do công ty độc quyền phân phối là thiết yếu cho phúc lợi của công chúng, ví dụ điển hình như công ty điện lực, viễn thông … không được phép rút lui khỏi thị trường. + Tối đa hóa doanh thu : Trong một thị trường độc quyền, công ty tối đa hóa doanh thu. Họ hoàn toàn có thể đặt giá cao hơn so với mức giá mà họ hoàn toàn có thể có trong một thị trường cạnh tranh đối đầu và kiếm được doanh thu cao hơn. Do không có cạnh tranh đối đầu nên mức giá do công ty độc quyền ấn định sẽ là giá thị trường. + Sản phẩm độc lạ : Sản phẩm hoặc dịch vụ do doanh nghiệp cung ứng là duy nhất. Không có mẫu sản phẩm sửa chữa thay thế có sẵn trên thị trường. + Phân biệt Ngân sách chi tiêu : Một doanh nghiệp đang hoạt động giải trí trong cấu trúc thị trường này hoàn toàn có thể đổi khác Ngân sách chi tiêu và số lượng của loại sản phẩm hoặc dịch vụ. Sự phân về giá xảy ra khi doanh nghiệp bán cùng một mẫu sản phẩm cho những người mua khác nhau với những mức giá khác nhau.

2.2. Nguyên nhân dẫn đến độc quyền bán:

Nguyên nhân cơ bản của độc quyền là hàng rào gia nhập : Doanh nghiệp độc quyền liên tục là người bán duy nhất trên thị trường của nó vì những doanh nghiệp khác không hề gia nhập thị trường và cạnh tranh đối đầu với nó. Các hàng rào ngăn cản gia nhập đến lượt nó lại phát sinh từ những nguồn chính sau : + Quá trình sản xuất đạt được hiệu suất kinh tế tài chính tăng theo quy mô ( độc quyền tự nhiên ) .

Xem thêm: Thị trường cạnh tranh độc quyền là gì? Đặc điểm và ví dụ?

Ví dụ: Ngành cung cấp nước sạch, để cung cấp nước sạch cho dân cư ở một thị trấn nào đó, hãng phải xây dựng mạng lưới ống dẫn trong toàn bộ thị trấn. Nếu hai hoặc nhiều doanh nghiệp cạnh tranh nhau trong việc cung cấp dịch vụ này thì mỗi hãng phải trả một khoản chi phí cố định để xây dựng mạng lưới ống dẫn. Do đó, tổng chi phí bình quân của nước sẽ thấp nếu chỉ có một hãng duy nhất nào đó phục vụ cho toàn bộ thị trường.

+ Sự trấn áp được yếu tố nguồn vào của quy trình sản xuất Điều này giúp cho người nắm giữ có vị trí gần như độc quyền trên thị trường. Một ví dụ nổi bật là Nam Phi được chiếm hữu những mỏ kim cương chiếm phần nhiều sản lượng của quốc tế và do đó vương quốc này có vị trí gần như độc quyền trên thị trường kim cương. + Bằng ý tưởng, sáng tạo Bằng ý tưởng, sáng tạo được pháp lý bảo vệ là một trong những nguyên do tạo ra độc quyền vì luật bảo lãnh bằng bản quyền sáng tạo chỉ cho phép một nhà phân phối sản xuất loại sản phẩm vừa được ý tưởng và do vậy họ trở thành nhà độc quyền. Ví dụ : Bill Gate, quản trị tập đoàn lớn Microsoft, là người ý tưởng sáng tạo ứng dụng Microsoft Office. Nhờ bằng ý tưởng sáng tạo này mà tập đoàn lớn Microsoft đã trở thành tập đoàn lớn độc quyền trong việc cung ứng ứng dụng này ở Mỹ. + Các pháp luật của nhà nước Trong nhiều trường hợp, những doanh nghiệp độc quyền hình thành do nhà nước trao cho một cá thể hay doanh nghiệp nào đó độc quyền trong việc kinh doanh một sản phẩm & hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định. Nhà nước tạo ra chính sách độc quyền nhà nước cho một công ty như trường hợp nhà nước Anh trao độc quyền kinh doanh với Ấn độ cho công ty Đông Ấn .

Xem thêm: Độc quyền nhóm là gì? Dấu hiệu nhận biết và ví dụ về độc quyền nhóm ở Việt Nam?

Ví dụ, nhà nước Mỹ trao độc quyền cho công ty Network Solutions – một tổ chức triển khai quản lí cơ sở tài liệu của toàn bộ những địa chỉ Internet :. com ,. net ,. org, vì người ta cho rằng những tài liệu như vậy cần được tập trung chuyên sâu hóa và khá đầy đủ. + Do chiếm hữu được một nguồn lực lớn Điều này giúp cho người nắm giữ có vị trí gần như toàn vẹn trên thị trường. Một ví dụ nổi bật là Nam Phi được chiếm hữu những mỏ kim cương chiếm hầu hết sản lượng của quốc tế và do đó vương quốc này có vị trí gần như đứng đầu trên thị trường kim cương.

3. Phân biệt thị trường độc quyền và thị trường cạnh tranh đối đầu :

Có 1 số ít điểm phân biệt quan trọng hơn cả giữa hai thị trường này :

Doanh thu cận biên và giá cả: Trong một thị trường cạnh tranh hoàn hảo, giá bằng chi phí cận biên. Tuy nhiên, trong một thị trường độc quyền, giá được đặt trên chi phí cận biên.

Khác biệt hóa sản phẩm: Không có sự khác biệt hóa sản phẩm trong một thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Mỗi sản phẩm hoàn toàn đồng nhất với nhau và là sự thay thế hoàn hảo cho nhau. Trên thị trường độc quyền, có sự khác biệt tuyệt đối lớn về sản phẩm, có nghĩa là không có sự thay thế có sẵn cho hàng hóa độc quyền. Các công ty độc quyền là nơi duy nhất cung cấp hàng hóa phục vụ nhu cầu hiện có. Một khách hàng hoặc mua hàng hóa từ đơn vị độc quyền theo các điều khoản của họ hoặc chấp nhận không có thứ họ muốn.

Số lượng đối thủ cạnh tranh: Trong khi thị trường cạnh tranh hoàn hảo đông đúc số lượng người mua và người bán, thị trường độc quyền chỉ có một người bán duy nhất.

Rào cản gia nhập: Rào cản gia nhập là những yếu tố và hoàn cảnh ngăn cản các đối thủ cạnh tranh xâm nhập vào thị trường, hạn chế các công ty mới hoạt động và mở rộng trong thị trường. Trong khi đó, trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo, các doanh nghiệp có thể gia nhập hay rút ra  không có trở ngại. không có rào cản gia nhập, rút khỏi hay cạnh tranh trên loại thị trường trên. Ngược lại, độc quyền có rào cản gia nhập tương đối cao. Các rào cản phải đủ mạnh để ngăn ngừa hoặc ngăn cản bất kỳ đối thủ tiềm năng nào tham gia vào thị trường.

Xem thêm: Độc quyền nhóm mua là gì? Độc quyền nhóm mua và độc quyền nhóm bán

Độ co giãn của cầu: Độ co giãn của cầu theo giá là phần trăm thay đổi của cầu sản phẩm do sự thay đổi một phần trăm của giá sản phẩm đó. Một nhà độc quyền thành công sẽ có đường cầu tương đối không co giãn. Một hệ số co giãn thấp là dấu hiệu cho thấy các rào cản gia nhập hiệu quả. Một doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo có đường cầu co giãn hoàn toàn. Hệ số co giãn cho đường cầu cạnh tranh hoàn hảo là vô hạn.

Lợi nhuận vượt mức: Lợi nhuận vượt mức hoặc lợi nhuận dương là lợi nhuận cao hơn lợi tức đầu tư dự kiến ​​thông thường. Một công ty cạnh tranh hoàn hảo có thể tạo ra lợi nhuận vượt mức trong ngắn hạn nhưng lợi nhuận vượt mức thu hút các đối thủ cạnh tranh, có thể tự do tham gia thị trường và giảm giá, cuối cùng giảm lợi nhuận vượt quá trở về không. Một sự độc quyền có thể bảo toàn lợi nhuận vượt mức vì các rào cản gia nhập ngăn cản các đối thủ cạnh tranh xâm nhập thị trường.

Tối đa hóa lợi nhuận: Một công ty cạnh tranh hoàn hảo tối đa hóa lợi nhuận bằng cách sản xuất sao cho giá bằng với chi phí cận biên. Một nhà độc quyền tối đa hóa lợi nhuận bằng cách sản xuất trong đó doanh thu biên bằng chi phí cận biên. Các quy tắc này không tương đương. Đường cầu của một hãng cạnh tranh hoàn hảo hoàn toàn co giãn – nằm ngang. Đường cầu giống hệt với đường doanh thu trung bình và đường giá. Do đường doanh thu bình quân không đổi nên đường doanh thu cận biên cũng không đổi và bằng với đường cầu, doanh thu trung bình giống như giá (AR = TR / Q = P x Q / Q = P). Do đó, đường giá cũng là đường cầu. Tóm lại, D = AR = MR = P.

Số lượng, giá cả và lợi nhuận của P-Max: Nếu một nhà độc quyền giành được quyền kiểm soát một ngành công nghiệp cạnh tranh hoàn hảo trước đây, nhà độc quyền sẽ tăng giá, giảm sản xuất và nhận được lợi nhuận kinh tế tích cực.

Source: https://suanha.org
Category : Thị Trường