Rằm tháng Giêng – Tết Thượng Nguyên 2022: Văn khấn, mâm cỗ cúng và những điều cần lưu ý

(Thethaovanhoa.vn) – Tết Nguyên tiêu còn gọi là Tết Rằm tháng Giêng cũng là một trong những lễ tiết quan trọng trong năm mới của các quốc gia ăn Tết theo Âm lịch.

Ý nghĩa ngày Rằm tháng Giêng

Lễ này theo truyền thống gọi là lễ Thượng Nguyên được bắt đầu từ đêm 14 và ngày 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm.

Theo phong tục của người Việt, sau tết Nguyên đán, dư âm của tết và việc đón rước năm mới vẫn còn nhiều, người dân tổ chức triển khai tết Thượng Nguyên như một hình thức ăn tết lại .

Nhiều vùng miền còn gói lại bánh chưng và tổ chức triển khai nhiều hoạt động giải trí tế lễ, đi dạo như tết chính. Vì vậy trong dân gian có câu ca : “ Tết cả năm không bằng Rằm tháng Giêng ” .
Tại 1 số ít vương quốc như Trung Quốc, Nước Hàn, Nhật Bản, Tết Thượng Nguyên cũng được tổ chức triển khai rất trang trọng. Thậm chí tại Trung Quốc, Rằm tháng Giêng được coi là ngày lễ hội thiêng liêng nhất đầu năm mới và trở thành “ Lễ hội hoa đăng ”. Ngày đó trước cửa những nhà đều treo đèn lồng ngũ sắc, người dân thường đến chùa cúng tế cầu an cho năm mới .

Xét về góc nhìn văn hóa truyền thống, rằm tháng Giêng còn được xem là 1 lễ lớn theo tín ngưỡng Nước Ta. Là một nước thuần nông, tháng giêng là tháng mở màn của những người nông dân chuẩn bị sẵn sàng xuống đồng. Trước khi hạ điền, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, để cầu cho mưa thuận gió hòa, mong một năm mùa màng bội thu .
Bên cạnh đó, trong 12 tháng rằm, tháng giêng mang về nhiều ý nghĩa với nhiều tên gọi khác nhau như tết Nguyên tiêu, Thượng nguyên, Nguyên dạ … đó là do bắt nguồn từ sự giao lưu, tiếp đón từ nền văn hóa truyền thống Trung Quốc cùng sự tích hợp hài hòa với văn hóa truyền thống địa phương .
Theo Nho học thì xưa ngày này còn được gọi là Tết Trạng Nguyên. Nhân dịp trăng sáng đầu năm, nhà vua cho mở đại tiệc tại vườn thượng uyển, triệu những vị trạng nguyên đến dự hội, ngắm cảnh, xem hoa, làm thơ xướng họa, ca tụng những vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên và ân huệ nhà vua đã đem lại thái bình thịnh trị. Từ đó về sau liên hoan tết Nguyên Tiêu đã được lưu truyền thoáng đãng trong dân .

Vào những thế kỷ đầu công nguyên, cũng trong quy trình giao lưu tiếp biến văn hóa truyền thống, Phật giáo đã gia nhập vào Nước Ta và truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống này được tiếp đón vào nước ta, trở nên sự hài hòa văn hóa giữa 2 truyền thống gia nhập và địa phương. Vì vậy, ngày rằm tháng Giêng là 1 ngày trọng đại và vô cùng rực rỡ, theo truyền thống cuội nguồn Phật giáo thì ngày rằm tháng giêng mang ý nghĩa rất lớn .
Ngày nay tục cúng Rằm tháng Giêng ở Nước Ta đã xa dần những điển tích nguyên thủy, sau tết người dân đã bắt tay vào việc làm của một năm mới, bà con nông dân cũng khẩn trương chuẩn bị sẵn sàng cho việc làm đồng áng, tuy nhiên một số ít tiết lễ cúng tế vẫn được duy trì .
Đây thường là dịp để người dân cúng lễ tại nhà hoặc tại chùa, thực nguyện những điều phước thiện, cầu cho một năm mới mưa thuận gió hòa, an lành, như mong muốn .

Người dân đến cúng bái, cầu phúc, cầu lộc, cầu may tại Phủ Tây Hồ ngày 13 tháng Giêng năm Nhâm Dần. Ảnh: Hoàng Hiếu – TTXVN

Tết Thượng nguyên, Tết Nguyên tiêu 2022 rơi vào ngày nào?

Năm nay có một sự trùng hợp mê hoặc : Ngày tiên phong của năm mới Nhâm Dần cũng là ngày tiên phong của tháng 2 dương lịch. Vì thế, rằm tháng Giêng năm Nhâm Dần chính là ngày 15/2/2022, nhằm mục đích vào thứ Ba .
Theo Lịch dụng sự, ngày 14 tháng Giêng năm Nhâm Dần 2022 cũng khá tốt để thực thi nghi lễ cúng Rằm, nhưng nên triển khai từ sáng sớm ngày 14 tháng Giêng âm lịch đến trước 19 h ngày Rằm tháng Giêng âm lịch .
Khung giờ đẹp để triển khai cúng Rằm Tháng Giêng vào ngày 14 tháng Giêng âm lịch gồm :
Giờ Thìn ( 7 h – 9 h ), giờ hoàng đạo Thanh Long ;
Giờ Tị ( 9 h – 11 h ), giờ hoàng đạo Minh Đường ;
Giờ Thân ( 15 h – 17 h ), giờ hoàng đạo Kim Quỹ ;
Giờ Dậu ( 17 h – 19 h ), giờ hoàng đạo Bảo Quang ;
Nhưng lễ cúng Rằm tháng Giêng sẽ tốt hơn nếu cúng đúng ngày, với những khung giờ đẹp như sau :
Giờ Thìn ( 7 h – 9 h ), giờ hoàng đạo Tư Mệnh ;
Giờ Ngọ ( 11 h – 13 h ), giờ hoàng đạo Thanh Long ;
Giờ Mùi ( 13 h – 15 h ), giờ hoàng đạo Minh Đường ;
Lễ cúng rằm tháng Giêng thường vào giờ Ngọ ( tức là từ 11-13 h ngày chính Rằm lâu nay được cho là tốt nhất. Nhưng thời nay nhiều người vì bận rộn với việc làm nên tùy cơ ứng biến mà cúng vào những ngày, giờ khác nhau, với ý niệm biểu lộ tấm lòng tôn kính và biết ơn của con cháu so với tổ tiên, thánh thần …

Cúng rằm tháng Giêng chuẩn bị những gì?

Chùa Ba Vàng xin gửi tới quý Phật tử list đồ lễ cúng, gồm có :
– Hương : Các loại hương đốt có hương thơm .
– Hoa : Các loài hoa có mừi hương ( không kiêng về tên hoa và số lượng ) .
– Trà : Nước trà tỏa hương của sáu vị là đắng, cay, chua, chát, mặn, ngọt là sáu vị nuôi sống toàn bộ chúng sinh .
– Quả : Số lượng tùy ý không đại kị 2 quả hay 4 quả, … Nên cúng quả đã chín vì có hương từ vị để vong linh thọ hưởng, quả xanh chưa có mừi hương của vị ( tránh thực trạng biến ban thờ thành chỗ cất đồ ) .
– Thực : Bánh chưng, xôi hoặc một bát cơm hoặc mâm cơm chay, bánh kẹo, sữa tươi, những loại nước trắng, nước ngọt ( không bia, rượu ) .
Lưu ý : Các đàn cúng lễ không sát sinh, không đốt tiền vàng, mã, giấy sớ .

Cách sắm lễ cúng Rằm tháng Giêng tại nhà

Sau khi đã sẵn sàng chuẩn bị vừa đủ đồ cúng lễ, tùy điều kiện kèm theo của mỗi mái ấm gia đình, quý Phật tử nên sắp lễ như sau :
Trường hợp 1 : Gia đình có vừa đủ bát hương thờ Phật, thần linh, vong linh : Sắp đủ ba lễ .
+ Cúng Phật : Hoa ; quả ; thực ( bánh kẹo, bánh chưng hoặc xôi, hoặc bát cơm trắng ) ; nước ( nước trắng, nước chè ) .
+ Cúng thần linh : Hoa ; quả ; thực ( bánh kẹo, bánh chưng hoặc xôi, hoặc bát cơm trắng ) ; nước ( nước trắng, nước chè ) .
+ Cúng vong linh : Hoa ; quả ; thực ( bánh kẹo, bánh chưng hoặc xôi, hoặc bát cơm trắng hoặc mâm cơm chay ) ; nước ( nước trắng, nước chè ) .
Trường hợp 2 : Gia đình không có bàn thờ cúng Phật : Không sắm lễ cúng Phật nhưng vẫn đọc phần cúng Phật. Khi đọc thì hướng tâm tới Phật, nguyện dâng tổng thể lễ đã sắm để cúng Phật ; rồi thừa lộc Phật, vẫn hiến cúng được cho chư Thiên, chư Thần và những vong linh tại nơi đất .
Trường hợp 3 : Gia đình chỉ có bát hương thần linh : Sắm lễ theo hướng dẫn cúng thần linh ở trên. Khấn không thiếu theo bài hướng dẫn .
Trường hợp 4 : Gia đình chỉ có bát hương vong linh : Sắm lễ theo hướng dẫn cúng vong linh ở trên. Khấn khá đầy đủ theo bài hướng dẫn .

Ảnh minh họa

Bài cúng rằm tháng Giêng – Tết Nguyên tiêu 2022

Văn khấn rằm tháng Giêng cúng gia tiên

Nam mô A Di Đà Phật ! ( 3 lần, 3 lạy )
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương .
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ chư vị tôn thần .
Con kính lạy ngài bản cảnh Thành hoàng, ngài bản xứ Thổ địa, ngài bản gia Táo quân cùng chư vị tôn thần .
Con kính lạy Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỉ, thúc bá đệ huynh, cô di, tỉ muội họ nội họ ngoại .
Tín chủ ( chúng ) con là : ………………………………………..
Ngụ tại : ………………………………………………………………
Hôm nay là ngày rằm tháng giêng năm …….. gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án .
Chúng con kính mời ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin những ngài rất thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật .
Chúng con kính mời những những cụ Tổ khảo, Tổ tỉ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ ………………. nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật .
Tín chủ con lại kính mời ông bà Tiền chủ, Hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình .
Nam mô A Di Đà Phật ! ( 3 lần, 3 lạy ) .

Bài cúng rằm tháng Giêng cúng Phật

( Văn khấn rằm tháng Giêng tại chùa theo Văn khấn truyền thống Nước Ta – NXB Văn hoá tin tức ) .
Dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương. ( 3 lần, mỗi lần lạy 1 lạy )
( Cầm 3 nén hương quỳ đọc tiếp )
Nguyện mây hương lành này ,
Biến khắp mười phương giới ,
Trong có vô biên Phật ,
Vô lượng hương trang nghiêm ,
Viên mãn đạo Bồ Tát ,
Thành tựu hương Như Lai. ( 1 lạy, và cắm hương vào bát hương )
Dâng hương cúng dàng rồi, dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương. ( 1 lạy )
( Thành kính chấp tay thành búp sen đọc bài ca tụng công đức của Đức Phật )
Phật thân rực rỡ tỏa nắng tựa kim san
Thanh tịnh không gì thể sánh ngang
Vô Thượng Chí Tôn công đức mãn
Cúi đầu con lạy Phật Sơn Vương .
Phật đức bát ngát như đại dương
Bảo châu tàng chứa đủ bên trong
Trí tuệ vô biên vô lượng đức
Đại định uy linh giác vẹn toàn .
Phật tại Chân Như pháp giới tàng
Không sắc không hình chẳng bụi mang
Chúng sinh bái vọng muôn hình Phật
Bỗng thấy tai nàn tận hóa tan .
Án phạ nhật ra hồng. ( 3 lần )
Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Tận hư không biến pháp giới quá hiện vị lai thập phương chư Phật, tôn Pháp, Hiền Thánh Tăng thường trụ Tam Bảo. ( 1 lạy )
Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Sa Bà Giáo Chủ Bản Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật, Đại Trí Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, Đại Hạnh Phổ Hiền Bồ Tát, Hộ Pháp Chư Tôn Bồ Tát, Linh Sơn Hội Thượng Phật Bồ Tát ( 1 lạy )

Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Tây phương Cực Lạc thế giới Đại từ Đại bi A Di Đà Phật, Đại bi Quán Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát, Đại Nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát, Thanh Tịnh Đại Hải Chúng Bồ Tát. (1 lạy)

Con nay đều vì bốn ân, ba cõi pháp giới chúng sinh, nguyện xin ba chướng tiêu trừ, dốc lòng sám hối. ( 1 lạy )
( Quỳ đọc ) Chí tâm sám hối :
Xưa kia gây nên bao ác nghiệp

Source: https://suanha.org
Category : Phong thủy