Vận chuyển bệnh nhân cấp cứu | BvNTP

ĐẠI CƯƠNG

Để vận chuyển bệnh nhân từ nơi này sang nơi khác, nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn cần có một kế hoạch rõ ràng. Cần nhẩm trước trong đầu kế hoạch thu nhận và vận chuyển bệnh nhân. Thu nhận là xác lập vị trí, che chở và bảo vệ bảo đảm an toàn cho bệnh nhân. Trong kế hoạch nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn cần phải ghi nhận những hạn chế của mình cũng như những nguồn hoàn toàn có thể kêu gọi khác và cách tiếp cận được những nguồn đó. Sử dụng những trang thiết bị sẵn có bất kể khi nào hoàn toàn có thể .
Vận chuyển bệnh nhân nặng luôn có rủi ro tiềm ẩn nhất định do vận chuyển cho bệnh nhân và nhân viên cấp dưới vận chuyển

Mục tiêu của vận chuyển cấp cứu:

Bạn đang đọc: Vận chuyển bệnh nhân cấp cứu | BvNTP

Cố gắng hạn chế những rủi ro tiềm ẩn xấu do vận chuyển cho bệnh nhân
Tránh chấn thương, nguy hại cho nhân viên cấp dưới

PHÂN LOẠI

Di dời bệnh nhân khỏi hiện trường
Vận chuyển từ hiện trường về bệnh viện
Vận chuyển trong bệnh viện
Vận chuyển giữa những bệnh viện

NÂNG VÀ DI DỜI BỆNH NHÂN CẤP CỨU TẠI HIỆN TRƯỜNG

Khó khăn nếu bệnh nhân bị kẹt tại những chỗ khó tiếp cận, nguy khốn
Cần tránh tổn thương cho nhân viên cấp dưới y tế ( nhân viên cấp dưới y tế bị thương hoặc tử trận sẽ không còn cứu được bệnh nhân ! )
Trước khi chuyển đi bệnh nhân phải được :
Có tư thế thích hợp Phủ kín, phủ ấm ..
Đảm bảo bảo đảm an toàn

Khi lập kế hoạch thu nhận và vận chuyển bệnh nhân: cần lưu ý đến 4 yếu tố sau:

Tình trạng bệnh nhân, gồm có cả thực trạng trước mắt và những rủi ro tiềm ẩn hoàn toàn có thể xảy ra rình rập đe dọa sự sống của bệnh nhân .
Sự nguy khốn của thiên nhiên và môi trường xung quanh và những hạn chế khác hoàn toàn có thể làm tổn thương đến sự bảo đảm an toàn của bệnh nhân và nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn .
Các phương tiện đi lại và / hoặc những nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn sẵn có tại thời gian đó .
Sức khỏe và năng lực cũng như những hạn chế trình độ của nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn tham gia vận chuyển .

Nguyên tắc nâng – khiêng

Khi triển khai vận chuyển bệnh nhân, cần tuân theo hai nguyên tắc cơ bản về nâng và khiêng như sau :
Thứ nhất là dùng những nhóm cơ dài nhất, khỏe nhất để vận chuyển bệnh nhân ( cơ nhị đầu, cơ tứ đầu và nhóm cơ mông ). Khi cơ co với một vận tốc trung bình, hiệu suất co cơ sẽ đạt tối đa. Một điểm quan trọng là sử dụng chân chứ không phải sống lưng để nâng bệnh nhân .
Thứ hai là giữ cho tay và chân sát với thân người để trọng tâm khung hình không bị lệch. Giữ khối lượng phải nâng gần với thân mình. Điều này sẽ giúp nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn không bị mất sức khi vận chuyển bệnh nhân .
Đánh giá tình hình để bảo vệ rằng, những nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn hoàn toàn có thể nâng bệnh nhân lên và vượt qua bất kể trường hợp khó khăn vất vả nào .
Khi nâng bệnh nhân, khung hình của nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn sẽ hoạt động giải trí như một cần trục cơ khí. Để thắng khối lượng nghỉ của một bệnh nhân đang cần được nâng lên, cần có một chỗ đứng hoặc một vị trí và một lực thiết yếu .

Hướng dẫn nâng – khiêng an toàn

Ước lượng khối lượng phải nâng và lượng sức mình. Chỉ nâng khối lượng mà mình hoàn toàn có thể nâng được. Trọng lượng tối đa mà một người hoàn toàn có thể nâng nhờ vào vào tuổi, giới, khối cơ và thực trạng trong thực tiễn .
Sử dụng những phương tiện đi lại sẵn có một cách hiệu suất cao .
Đặt cả hai chân trên mặt đất với một chân hơi đặt lên trước so với chân kia để tạo một vị trí vững chãi .
Phân bố khối lượng bệnh nhân đều lên 2 chân .
Khi phải nâng thấp dưới đầu gối, tỳ người lên đầu gối và đùi ; giữ sống lưng thẳng. Không tỳ vào thắt lưng để nâng bệnh nhân .
Giữ vững đầu. Di chuyển nhẹ nhàng. Di chuyển bất thần, xóc nảy làm cơ hoạt động quá sức và dẫn đến tổn thương cơ .
Lên gân bụng khi nâng bệnh nhân và kéo về phía hông. Giữ cho vai thẳng trục với sống lưng và khung chậu .
Giữ thẳng đầu gối khi nâng để bảo vệ đùi và hông tạo ra lực nâng chính .
Chuyển động thẳng, tránh xoay, vặn. Giữ cho vai vuông góc với khung chậu. – Đi chậm, sử dụng những động tác phối hợp. Khi vận chuyển bệnh nhân hoặc khiêng cáng, bước chân không nên dài hoặc rộng hơn vai .
Bất cứ khi nào hoàn toàn có thể, nên đi về phía trước, tránh đi lùi để tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho sự cân đối và việc vận chuyển được nhẹ nhàng .
Khi đặt cáng hoặc ván khiêng xuống, cần tuân thủ những nguyên tắc như khi nâng để duy trì sự bảo đảm an toàn .
Phối hợp ngặt nghèo và liên tục với những đồng nghiệp khác trong suốt quy trình vận chuyển. Điều này sẽ duy trì sự phối hợp và giúp sức lẫn nhau giữa những nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn khi gặp địa hình không phẳng phiu hoặc những trở ngại khác .
Cần quan tâm ngoài nâng bệnh nhân nhân viên cấp dưới y tế còn phải nâng cả khối lượng của những thiết bị đi kèm ( cáng, võng, bình oxy .. ) Khi cần lựa chọn, hãy chọn thiết bị sẵn có nhẹ nhất, nhỏ nhất để hạn chế công sức của con người của mình .

Nâng

Để nâng khối lượng lên, cần đặt chân lan rộng ra một cách tự do, căng cơ bụng để khóa lưng trong tư thế cong vào trong một cách nhẹ nhàng. Đứng dạng chân ở cuối cáng ( võng ) và đặt chân vuông góc với mạt đất. Dồn khối lượng khung hình vào bàn chân hoặc ngay phía sau. Đứng lên trong tư thế khóa sống lưng và nâng thân mình trước khi khởi đầu nâng hông lên .

Hướng dẫn khiêng an toàn

( Tránh mang vác trực tiếp – cố gắng nỗ lực dùng xe có bánh lăn – Ước lượng khối lượng phải nâng và lượng sức nhân viên cấp dưới
Phối hợp uyển chuyển và trao đổi rõ ràng với đồng nghiệp
Sử dụng kỹ thuật nâng bảo đảm an toàn
Đặt gan bàn tay và toàn bộ những ngón tay tiếp xúc trọn vẹn với vật được nâng lên. Đảm bảo những ngón tay hướng về cùng một góc. Đặt hai tay cách nhau khoảng chừng 10 ”. Khi có từ bốn nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn trở lên vận chuyển cáng, mỗi người trong số họ chỉ dùng một bàn tay để khiêng cáng .

Hướng dẫn kéo – đẩy an toàn

Phải “ khóa lưng ” và tránh xoay vặn khi tiếp cận bệnh nhân. Thêm vào đó, tránh quá ưỡn sống lưng khi với lên trên cao. Tránh vươn quá xa về phía trước trên 15 – 20 ” để đỡ bất kỳ vật nặng có kích cỡ khá lớn nào. Cũng nên tránh mọi sự gắng sức quá mức trên 1 phút

Kéo:

Nên kéo theo hướng thẳng trục với khung hình
Tỳ gối và giữ trọng tải gần với khung hình

Đẩy:

Lực đẩy nên phát ra từ khoảng chừng giữa vai và thắt lưng
Nếu cần đẩy cao : cần chỉnh lại vị trí đứng tương thích
Nếu khối lượng cần đẩy ở thấp : quỳ gối và đẩy

Phân loại di dời bệnh nhân

Di dời khẩn cấp
Di dời cấp cứu
Di dời không cấp cứu
Di dời 1 số ít nhóm bệnh nhân đặc biệt quan trọng
Chấn thương cột sống, tủy
Sốc
Có thai ..

Di dời khẩn cấp:

Cần sơ tán bệnh nhân ngay trước khi thăm khám nhìn nhận, chăm nom, không thay đổi thực trạng bệnh nhân

Tình huống:

Hiện trường nguy khốn : đám cháy, nổ, chất độc ..
Không thực thi cấp cứu được do vị trí và tư thế bệnh nhân
Cần chuyển bệnh nhân phía ngoài để tiếp cận bệnh nhân nặng nguy kịch phia trong

Kỹ thuật di dời khẩn cấp:

Cần tránh làm nặng thêm những tổn thương ( đặc biệt quan trọng cột sống – tủy ) + Nên kéo bệnh nhân theo trục dọc khung hình
Ba kỹ thuật cơ bản :
Nắm cổ áo – vai áo và kéo
Đặt bệnh nhân nằm trên chăn hoặc áo khoác và kéo chăn
Luồn tay dưới nách bệnh nhân, nắm cẳng tay bệnh nhân và kéo từ phía sau

Di dời không cấp cứu:

Khi thực trạng hiện trường thuận tiện
Tình trạng bệnh nhân không thay đổi
Lập kế hoạch di tán
Trước khi triển khai sơ tán bệnh nhân, đội trưởng đội cứu hộ cứu nạn phải bảo vệ những bước sau :
Có đủ nhân lực thiết yếu .
Các chướng ngại vật đã được phát hiện hoặc được sơ tán .
Các trang thiết bị tốt nhất đã sẵn sàng chuẩn bị .
Các bước thực thi được tranh luận kỹ .

VẬN CHUYỂN BỆNH NHÂN CẤP CỨU TRONG – NGOÀI BỆNH VIỆN  

Thực tế tiếp tục phải vận chuyển bệnh nhân nặng trong và giữa những bệnh viện vì nhu yếu chăm nom điều trị, hồi sức tích cực, thăm dò chẩn đoán ..
Bệnh nhân luôn có rủi ro tiềm ẩn nặng lên và gặp nguy khốn trong khi vận chuyển
Quyết định vận chuyển phải thực sự có lợi cho bệnh nhân. Luôn phải xem xét giữa ích lợi và rủi ro tiềm ẩn của vận chuyển

Hạn chế các nguy cơ cho bệnh nhân trong quá trình vận chuyển:

Chuẩn bị kế hoạch vận chuyển chu đáo : nhìn nhận và Dự kiến được nhu yếu chăm nom và can thiệp hoàn toàn có thể phải triển khai trong khi vận chuyển
Nhân viên vận chuyển thích hợp : giải quyết và xử lý được những diễn biến trong khi vận chuyển
Phương tiện vận chuyển thích hợp : phân phối được những diễn biến trong khi vận chuyển

Vận chuyển trong trong bệnh viện

Tốt nhất là việc vận chuyển được đảm nhiệm bởi đội vận chuyển chuyên nghiệp
Chuyển đến những khoa thăm dò tính năng, chẩn đoán hình ảnh
Các phòng can thiệp
Phòng mổ
Khoa điều trị tích cực

Thảo luận trước khi chuyển:

Thảo luận giữa những bác sỹ, giữa bác sỹ với y tá, giữa y tá với y tá về thực trạng bệnh nhân, điều trị ( duy trì liên tục sự chăm nom và điều trị bệnh nhân )
Xác định nơi nhận đã chuẩn bị sẵn sàng đón bệnh nhân
Thông báo cho bác sỹ chính : bệnh nhân sẽ chuyển đi, ai sẽ chuyển bệnh nhân, những rủi ro tiềm ẩn hoàn toàn có thể khi rời khỏi khoa
Hồ sơ bệnh án : ghi chỉ định vận chuyển, ghi diễn biến trong quy trình vận chuyển

Nhân viên vận chuyển:

Tối thiểu phải có hai nhân viên cấp dưới để vận chuyển bệnh nhân
Một y tá hồi sức cấp cứu hoặc y tá chuyên về vận chuyển
Một người phụ : kỹ thuật viên, y tá thường ( bác sỹ )
Có thêm 1 bác sỹ trong trường hợp bệnh nhân nhân nặng rủi ro tiềm ẩn rối loạn những tính năng sống hoặc rủi ro tiềm ẩn cần can thiệp

Phương tiện:

Máy theo dõi điện tim / máy phá rung
Phương tiện can thiệp hô hấp và bóng mặt nạ
Bình oxy đủ dùng trên 30 phút
Thuốc tối thiểu cấp cứu : adrenalin, atropin, lidocain
Thuốc duy trì : an thần, salbutamol, vận mạch
Tiêm truyền ( máy truyền dịch, bơm tiêm điện )
Nếu thở máy : máy thở khi vận chuyển phải bảo vệ những tính năng cơ bản như máy đang thở tại khoa hồi sức cấp cứu

Theo dõi trong khi vận chuyển:

Đảm bảo theo dõi như đang được theo dõi tại khoa hồi sức cấp cứu
Theo dõi liên tục và ghi định kỳ : điện tim, nồng độ oxy máu ( SpO2 )
Theo dõi và ghi định kỳ : HA, mạch, nhịp thở
Theo dõi đặc biệt quan trọng tùy theo bệnh nhân : EtCO2, đo HA liên tục, áp lực đè nén động mạch phổi liên tục, áp lực đè nén nội sọ, áplực tĩnh mạch TT, cung lượng tim

Cần đặc biệt lưu ý 2 thời điểm:

Xem thêm: Điểm chuẩn ĐH Giao thông Vận tải, ĐH Công nghệ Giao thông Vận tải: Cao nhất lấy 26,25

Khi rời khoa chuyển : chuyển bệnh nhân từ giường lên cáng
Khi đến khoa tiếp đón : chuyển bệnh nhân từ cáng lên giường

Vận chuyển giữa các bệnh viện:

Nguy cơ cao cho bệnh nhân trong quy trình vận chuyển
Phải xem xét giữa ích lợi và rủi ro tiềm ẩn của vận chuyển

Lí do chính để chuyển bệnh nhân giữa các bệnh viện:  

Bệnh nhân cần được chăm nom hồi sức tích cực hơn
Cần có kỹ thuật thăm dò chuyên khoa cao hơn so với cơ sở y tế đang điều trị
Cần có kỹ thuật can thiệp chuyên khoa cao hơn so với cơ sở y tế đang điều trị

Thảo luận trước khi chuyển

Bác sỹ với bác sỹ:

Tình trạng bệnh nhân, điều trị
Xác định chỉ định vận chuyển, kế hoạch xử trí
Xác định nơi nhận đã sẵn sàng chuẩn bị sẵn sàng chuẩn bị đón bệnh nhân
Cách thức và phương tiện đi lại vận chuyển
Chuẩn bị phương tiện đi lại dụng cụ

Hồ sơ bệnh án: 

Bệnh án tóm tắt ( thực trạng, diễn biến, điều trị )
Tóm tắt phần theo dõi, chăm nom thực thi điều trị của y tá ( duy trì liên tục theo dõi, chăm nom, điều trị )
Các phim xquang, CT scan, MRI

Nhân viên vận chuyển:

Tối thiểu hai nhân viên cấp dưới ( không kể lái xe )
Một nhân viên cấp dưới là y tá hồi sức cấp cứu có kinh nghiệm tay nghề, bác sỹ, kỹ thuật viên vận chuyển ( làm được : đặt NKQ, giải quyết và xử lý loạn nhịp, cấp cứu ngừng tuần hoàn, ngừng thở )
Nếu không có bác sỹ đi cùng : cần có phương tiện đi lại liên lạc trên xe và duy trì liên lạc với bác sỹ

Các phương tiện tối thiểu:

Các phương tiện bảo vệ đường thở và duy trì thông khí:

Bóng và mặt nạ
Dụng cụ bảo vệ, khai thông đường thở
Đèn đặt NKQ, ống NKQ
Bình oxy đủ dùng trên 1 giờ
Máy hút đờm, xông hút đờm

Máy theo dõi điện tim/máy phá rung

Dụng cụ tiêm truyền tĩnh mạch

Thuốc cấp cứu, thuốc duy trì điều trị

Phương tiện liên lạc với bệnh viện chuyển, bệnh viện nhận

Theo dõi trong khi vận chuyển:

Các theo dõi tối thiểu

Theo dõi điện tim liên tục
Theo dõi định kỳ : HA – Nhịp thở
Nên có : SpO2

Tuỳ theo bệnh nhân:

Đo HA liên tục – ALĐM phổi liên tục – ALNS
ALTMTT – cung lượng tim

Nếu thông khí nhân tạo: báo động tối thiểu (AL cao-tuột, hở đường thở)

Ghi chép diễn biến trong khi vận chuyển

Cần đặc biệt lưu ý 2 thời điểm:

Khi rời khoa chuyển: chuyển bệnh nhân từ giường lên cáng, xe ô tô

Khi đến khoa tiếp nhận:

Khi chuyển bệnh nhân từ cáng sang giường
Bàn giao hồ sơ bệnh án – xquang
Bàn giao những y lệnh – thực thi những y lệnh ( thuốc đang dùng, đã dùngthuốc pha trong dịch truyền .. )
Đảm bảo sự liên tục về theo dõi – điều trị – kế hoạch thăm dò chẩn đoán, điều trị

TƯ THẾ BỆNH NHÂN TRƯỚC VÀ TRONG KHI VẬN CHUYỂN ĐẾN BỆNH VIỆN

Tư thế bệnh nhân

Trước và trong khi vận chuyển là quá trình bệnh nhân cấp cứu và chấn thương có rủi ro tiềm ẩn bị tiến triển nặng thêm ( do rung, lắc, .. )
Cần đặt tư thế bệnh nhân tương thích với thực trạng thần kinh, thông khí, huyết động, thương tổn .
Góp phần bảo vệ hô hấp, huyết động
Hạn chế tiến triển nặng, thương tổn thêm
Làm quy trình cấp cứu dễ triển khai hơn
Cần theo dõi diến biến và chọn lại tư thế cho tương thích với thực trạng mới của bệnh nhân .
Bệnh nhân tỉnh thường chọn cho mình tư thế thích hợp nhất, cảm thấy thoải mái và dễ chịu nhất. Cần tôn trọng tư thế lựa chọn của bệnh nhân nếu thấy tư thế ấy tương thích
Trong bệnh cảnh chấn thương :
Luôn phải quan tâm đến chấn thương cột sống, đặc biệt quan trọng là chấn thương cột sống cổ
Cần giữ thẳng trục đầu – cổ – thân
Nẹp cổ nếu hoài nghi chấn thương cột sống cổ

Bốn nhóm tư thế cơ bản

Nằm ngửa
Nằm nghiêng
Ngồi
Nằm sấp
Nằm ngửa – ngang
Ngừng tuần hoàn – ngừng thở ( cổ ưỡn )
Chấn thương cột sống : được cho phép thực thi những giải pháp cấp cứu hô hấp – tuần hoàn
Nằm ngửa, chân cao
Áp dụng : chảy máu nhiều – giảm thể tích nặng ( bệnh nhân tỉnh )
Chống chỉ định : gẫy chân hoặc xương chậu
Nằm ngửa, đùi gấp
Áp dụng : vết thương hoặc chấn thương bụng kín .
Tác dụng : giảm đau bụng ( do làm lỏng những cơ bụng )
Nằm ngửa, đầu cao 10-30 độ
Áp dụng : chấn thương sọ não
Tác dụng : tăng tuần hoàn tĩnh mạch trở về, giảm phù não
Nguy cơ tác động ảnh hưởng không tốt lên HA
Nằm nghiêng bảo đảm an toàn
Áp dụng : rối loạn ý thức ( không rối loạn hô hấp, tuần hoàn )
Tác dụng : Giải phóng đường thở, hạn chế rủi ro tiềm ẩn hít vào phổi
Tư thế sản khoa ( nằm nghiêng bảo đảm an toàn sang trái )
Áp dụng cho bệnh nhân mang thai trên 7 tháng có công dụng giảm chèn ép của tử cung vào tĩnh mạch chủ dưới

Ngồi – chân thõng:

Áp dụng trong trường hợp phù phổi cấp
Tác dụng : giảm tuần hoàn tĩnh mạch trở về tim
Nửa ngồi – chân thẳng
Áp dụng : khi khó thở và bệnh nhân còn tỉnh ( HPQ, bệnh phổi mãn .. ) .
Tác dụng : cơ hoành dễ di động hơn, giảm đè ép của những tạng ổ bụng
Nửa ngồi – chân gấp
Áp dụng : chấn thương bụng-ngực .
Tác dụng : ngồi làm đễ cho thở – gấp chân làm chùng cơ bụng
Ngồi ngả ra trước
Viêm nắp thanh quản ( chưa đặt NKQ ) .
Tác dụng : giảm cản trở hô hấp giảm rủi ro tiềm ẩn tắc đường khí do phù nề nắp thanh quản. Trong trường hợp chảy máu mũi sẽ làm hạn chế chảy máu mũi sau
Nằm sấp
Hiếm vận dụng, vận dụng : vết thương hoặc vết bỏng sống lưng quá đau
Khó chịu cho bệnh nhân – rủi ro tiềm ẩn nặng thêm hô hấp
Khó theo dõi bệnh nhân

VẬN CHUYỂN BỆNH NHÂN TRONG BỆNH CẢNH CHẤN THƯƠNG

Cầm máu
Vết thương cắt cụt hoặc gần cắt cụt : garô vòng quanh chi
Các vết thương khác : ép trực tiếp vào động mạch chảy máu hoặc ép ngay sát trên chỗ vết thương bằng băng đo HA bơm lên trên số HA tối đa .
Nếu có tổn thương xương gây chảy máu : nên nẹp bằng nẹp hơi vừa những công dụng cố định và thắt chặt xương vừa cầm máu .
Gãy xương và trật khớp gây biến dạng chi cũng cần đặt lại đúng tư thế và nẹp lại trước khi vận chuyển. Động tác xử trí này giúp phòng những biến chứng : gãy xương kín bị chuyển thành gãy xương hở, hoại tử vùng da bị căng, kéo xoắn hoặc ép động mạch. Bặng phủ bằng băng vô khuẩn cho những gãy xương hở Tư thế vận chuyển tùy thuộc tổn thương :
Tổn thương chi trên đơn thuần : nên chọn tư thế nửa ngồi ( sẽ tự do cho bệnh nhân hơn )
Tổn thương chi dưới : nên chọn tư thế nằm ngửa, kê chân cao khoảng chừng 10-20 độ ( công dụng giảm phù nề )
Không được để chi tổn thương rơi ra ngoài cáng, chi đung đưa khi vận chuyển

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Sơ cấp cứu trong thiên nhiên và môi trường lao động, Hội chữ thập đỏ Nước Ta, TP. Hà Nội, 2001
Guideline for the transfer of critically ill patients
Les dossier du généraliste
Lifting and moving patients. Trong : care and transportation 1997
Recommandations concernant les transports médicalisés intrahospitaliers. Conference de consensus de la SFAR 1994

 

Xem thêm: Các loại hàng hóa phù hợp vận chuyển bằng đường biển – https://suanha.org

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp

Source: https://suanha.org
Category : Vận Chuyển