Trận Ấp Bắc – Wikipedia tiếng Việt

Trận Ấp Bắc là một trận quy mô lớn diễn ra vào giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ với kết quả là chiến thắng lớn đầu tiên của quân vũ trang Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (phía Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng hòa gọi là Việt Cộng) đối với quân chính quy của Quân lực Việt Nam Cộng hòa được cố vấn Mỹ chỉ huy. Trận này diễn ra vào ngày 2 tháng 1 năm 1963, gần Ấp Bắc thuộc tỉnh Mỹ Tho lúc bấy giờ (ngày nay là tỉnh Tiền Giang), cách Sài Gòn 65 km về phía tây nam.

Những cuộc giao tranh nhỏ, tăng trưởng trong cuộc chiến tranh Nước Ta, đã khởi đầu cuối những năm 1954 với chiến dịch chống cộng của Ngô Đình Diệm. Vào thời gian đó, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã mong ước cuộc tổng tuyển cử theo Hiệp định Genève, sẽ thống nhất 2 miền Nam Bắc. Điều này bị phá bỏ do viện trợ của Mỹ vào miền Nam ngày càng lớn, và chủ trương tránh giao tranh bằng mọi giá. Về mặt này, Diệm đã rất thành công xuất sắc khi giữ cho quân đội của ông ta không hành vi, và những cuộc giao tranh quy mô nhỏ bùng nổ khắp miền Nam. Việt Nam Dân chủ Cộng hòa lo ngại về sự can thiệp của Mỹ và khước từ mọi sự viện trợ quân sự chiến lược, họ nhu yếu những đơn vị chức năng Việt Minh miền Nam rút về những miền thôn quê và rừng núi. Thế bí tăng lên, khi quân đội Nước Ta Cộng hòa mất rất nhiều thời gian để tìm tới những khu vực này, nên quân du kích có đủ thời gian để phục kích và rút lui .

Quân lực Việt Nam Cộng hòa đã huy động một lực lượng gồm một tiểu đoàn bộ binh của Sư đoàn 7 và 2 tiểu đoàn bảo an, 1 chi đoàn thiết giáp (13 xe thiết giáp M113) và 3 đại đội bộ binh (trong đó có 2 đại đội làm lực lượng dự bị); khoảng 8 máy bay ném bom, 20 trực thăng đổ quân và vũ trang, 11 máy bay quan sát và vận tải, 13 tàu xuồng các loại và khoảng 1 tiểu đoàn pháo binh chi viện. Tổng cộng gần 1.800 quân do cố vấn Mĩ chỉ huy. Cuộc tấn công đầu năm lấy tên là cuộc hành quân “Đức Thắng 01-1963”. Chi tiết lực lượng phía VNCH trong trận Ấp Bắc như sau:

Bộ binh : 3 tiểu đoàn của Sư đoàn 7, 2 đại đội biệt động quân, 4 đại đội lính bảo an biệt kích, 4 đại đội lính bảo an tỉnh, 3 đại đội dân vệ biệt kích, 1 tiểu đoàn lính dù .– Tàu xe : 3 tàu gồm FOM, LCVP, LCM, 13 xe lội nước M. 113 .– Máy bay : 2 chiếc B26, 6 chiếc khu trục, 4 chiếc L19, 14 chiếc C47, 20 máy bay trực thăng gồm : 10 chiếc H21, 5 chiếc H34, 5 chiếc HU1A .– Pháo, cối : 6 khẩu súng 105 ly, 4 khẩu cối 106,7 ly. Bộ chỉ huy hành quân gồm có :– Chỉ huy trưởng hành quân đóng tại trường bay Thân Cửu Nghĩa ( Chi khu Tân Hiệp ) do đại tá Bùi Đình Đạm chỉ huy ; cố vấn cuộc hành quân là thiếu tá John Paul Vann, cố vấn của Sư đoàn 7 ngụy .Sau khi trận chiến nổ ra có Thiếu tướng Huỳnh Văn Cao, Tư lệnh Quân đoàn 4, đến vào lúc 9 giờ sáng. Đại tướng Lê Văn Tỵ đến lúc 3 giờ chiều .– Chỉ huy trực tiếp mặt trận chính do Thiếu tá Lâm Quang Thơ, Tỉnh trưởng kiêm Tiểu khu trưởng Định Tường đóng ở Thuộc Nhiêu ( xã Dưỡng Điềm ) .– Thiếu tá Tươi, tỉnh phó nội an, chỉ huy pháo binh đóng ở Lộ 33 .– Thiếu tá Bách chỉ huy trực thăng đổ xô đóng ở khu di cư Long Định .Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta có 2 đại đội bộ binh và khoảng chừng 30 du kích Ấp Bắc. Hầu hết quân số chỉ trang bị súng trường và lựu đạn, vũ khí cỡ lớn duy nhất là 1 khẩu súng cối 60 mm làm hoả lực chi viện. Cụ thể :– 2 đại đội bộ binh ( c1 / d 514 địa phương quân tỉnh, c1 / d 261 nòng cốt Khu ), 1 trung đội trợ chiến của tiểu đoàn 261, 2 tiểu đội đặc công của đại đội 3 ( tiểu đoàn 261 ), tổ chức triển khai thành tiểu đoàn ghép do đ / c Hai Hoàng, tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 261 chỉ huy .– 1 trung đội bảo vệ địa thế căn cứ tỉnh và 2 tổ công binh thủy săn tàu bảo vệ địa thế căn cứ .– 1 trung đội địa phương quân huyện Châu Thành .– Du kích những xã Điềm Hy, Tân Phú, Tân Hội gồm khoảng chừng 30 chiến sỹ .Đặc điểm của từng đơn vị chức năng :– Đại đội 1 tiểu đoàn 261 được xây dựng tháng 2-1961 do lực lượng những tỉnh trong Khu đưa về. Cán bộ, chiến sỹ có thành tích, có kinh nghiệm tay nghề chiến đấu từ kháng chiến chống Pháp, trước đồng khởi và trong đồng khởi 1960 – 1961 .Đầu năm 1962 phục kích hủy hoại gọn 3 đại đội lính bảo an ở Gò Công là chiến công vang dội nhất của đơn vị chức năng này. Đại đội được trang bị mạnh sau trận Gò Công. Tất cả đều là súng lấy được của Mỹ nên có nhiều đạn. Súng trường cơ số 100 viên. Mỗi tiểu đội có 1 trung liên, 2 ga-răng ( súng trường tự động hóa ), 2 tôm-xông ( tiểu liên ), 1 mát 36, 3 trái đạn tôm bông, 2 súng trường hoặc các-bin .

Đơn vị có kinh nghiệm chiến đấu đánh phục kích, tập kích, kỳ tập, chưa có kinh nghiệm đánh càn lớn với chiến thuật mới của địch. Sau trận Trại Lòn, đại đội 3, tiểu đoàn 261 bị thiệt hại nặng, đơn vị ngại đánh càn, nhưng được củng cố bằng kinh nghiệm 3 trận đánh càn thắng lợi của đại đội 1 tiểu đoàn 514 và được hội nghị Quân khu tháng 11-1962 truyền đạt quyết tâm đứng lại đánh càn nên đơn vị đã cơ bản giải quyết tư tưởng ngán ngại đánh càn.

– Đại đội 1 tiểu đoàn 514 được xây dựng từ trung đội vũ trang tuyên truyền của tỉnh, có thành tích và kinh nghiệm tay nghề chiến đấu tích hợp đấu tranh chính trị, binh vận, tập kích sát đồn bót địch trong những năm 1960, 1961 và 1962. Đặc biệt đơn vị chức năng được tổ chức triển khai bằng việc tập hợp, lựa chọn cán bộ chiến sỹ và vũ khí từ những đơn vị chức năng bộ đội địa phương huyện sau một năm đồng khởi, nên chiến sỹ đều có kinh nghiệm tay nghề chiến đấu và trang bị tương đối khá. Mỗi tiểu đội có 1 trung liên, 1 ga-răng, 1 tôm-xông, 6 súng trường hoặc các-bin .Đơn vị từng đánh càn từ tháng 6-1960 tại kinh Cọp Rằn Núi, diệt trên 200 tên địch và rút lui bảo toàn lực lượng. Tháng 9-1962 đánh thắng 3 trận càn tại Cả Nai, Cầu Sập, Cầu Vông. Cán bộ chiến sỹ không sợ đánh càn, có kinh nghiệm tay nghề xuất kích trong trận đánh càn .– Các đơn vị chức năng khác và du kích xã trước nay chưa có kinh nghiệm tay nghề đánh càn tập trung chuyên sâu thành mặt trận mà chỉ đánh phân tán lẻ tẻ rồi rút lui tránh né, nhưng trận này dựa vào đại đội 1 tiểu đoàn 261 và đại đội 1 tiểu đoàn 514 nên nói chung tin yêu vào việc đánh càn thắng lợi .Đến thời gian này việc sẵn sàng chuẩn bị đánh càn của bộ đội vũ trang tập trung chuyên sâu đã thành nền nếp. Bộ đội đóng quân ở đâu cũng phải đào công sự, tổ chức triển khai hiệp đồng tác chiến, tổ chức triển khai thường trực chiến đấu, sáng ăn cơm sớm, 5 giờ ra công sự chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu đến 8 giờ mới vô nhà dân, nhưng phải để lại những tổ trực chiến suốt ngày ở công sự .Đêm 31-12-1962, đại đội 1 tiểu đoàn 514 và đại đội 1 Tiểu đoàn 261 từ Cống Quế ( xã Mỹ Hạnh Đông ) chuyển về đóng quân tại Ấp Bắc, dự tính đêm 1-1-1963 đi phá ” ấp kế hoạch ” Giồng Dứa thuộc xã Tam Hiệp ( huyện Châu Thành ) và hành quân về đóng ở kinh Năng thuộc xã Long Định ( huyện Châu Thành ), chuẩn bị sẵn sàng đón đánh địch càn vào đây sau khi ” ấp kế hoạch ” Giồng Dứa bị phá. Nhưng do có một đơn vị chức năng QGP khác từ miền Tây trên đường hành quân về Trung ương Cục đã đóng quân ở kinh Năng nên hai đại đội của QGPC quay lại đóng quân theo đội hình cũ tại Ấp Bắc. Về đóng ở Tân Phú đợt này chỉ có chiến sỹ Hai Hoàng, tiểu đoàn trưởng chỉ huy. Tiểu đoàn bộ và BCH tiểu đoàn còn đang chỉnh huấn ở địa thế căn cứ Hưng Thạnh ( huyện Châu Thành ) .Tiểu đoàn đã sắp xếp đóng quân và tổ chức triển khai hợp đồng tác chiến như sau :Đại đội 1 tiểu đoàn 261 và bộ phận trợ chiến đóng tại ấp Tân Bình ( Ấp Bắc ) từ xóm Hội đồng Vàng đến mả ông Nguyễn Văn Tiếp .Đại đội 1 tiểu đoàn 514 đóng tại ấp Tân Thới, cách ấp Tân Bình một khoảng trống 300 m. Đồng chí tiểu đoàn trưởng ( Hai Hoàng ) đặt chỉ huy sở tại nhà ông Mười Sử, nằm trong đội hình của đại đội 1 tiểu đoàn 514, dựa vào thám thính liên lạc của đơn vị chức năng này làm phương tiện đi lại chỉ huy .
Quân Giải phóng vận dụng nguyên tắc không bắn máy bay trinh thám và chờ xem điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Lần lượt ba chiếc trực thăng chiến đấu Open, mở màn bắn súng máy và rốc két. Chờ trực thăng tới gần, Quân Giải phóng khai hỏa hàng loạt súng tự động hóa và súng trường từ kênh tưới. Bằng cách đánh phục kích này, đến trưa họ loại khỏi vòng chiến đấu 5 chiếc trực thăng .Các toán quân của Sư đoàn 7 Nước Ta Cộng hòa tiến vào ấp từ phía bắc đã không quay lại để cứu đại đội dự trữ và những tổ lái trực thăng. Đến 12 giờ 15, ở đầu cuối tiểu đoàn TP HCM đến Tân Thới. Rồi trước 13 giờ những chiếc xe thiết giáp M113 tiến lại từ từ trên đồng ruộng. Quân Giải phóng không có vũ khí chống tăng nên không hề chiến đấu chống xe bọc thép M-113 có hiệu suất cao. Để truyền cho những toán quân can đảm và mạnh mẽ đứng lên chống xe bọc thép với vũ khí nhẹ và lựu đạn, những chỉ huy của Quân Giải phóng đã lên một bản list những điểm yếu của xe bọc thép : người bắn súng máy trên đỉnh đứng sau giá súng để lộ từ thắt lưng trở lên, hoặc hoàn toàn có thể bắn trúng lái xe qua khe ngắm, những chiến sỹ quả cảm thì hoàn toàn có thể tiếp cận rồi ném lựu đạn lên nóc xe. Các chỉ huy cũng đã truyền thụ cho chiến sỹ tập trung chuyên sâu bắn vào M113 như đã bắn máy bay. Mỗi tiểu đội hoặc trung đội phải chọn chiếc xe gần nhất rồi bắn tập trung chuyên sâu vào đấy, không để hỏa lực bị phân tán .Sau một ngày chiến đấu, với 5 đợt tiến công bằng những giải pháp tác chiến ” tân kì ” nhất như thiết xa vận, trực thăng vận, bủa lưới phóng lao … từ nhiều hướng, kể cả đổ xô đường không bằng nhảy dù trên không, tuy nhiên quân đội VNCH đều bị đẩy lùi. Kết quả trong trận này quân VNCH có 83 người thiệt mạng trên tổng số gần 200 lính thương vong, 3 cố vấn Mỹ bị giết và 16 cố vấn, phi công Mỹ bị thương. Phía Quân Giải phóng có 18 người chết .Lúc 22 giờ cùng ngày, quân Giải phóng theo hàng dọc rút về hướng địa thế căn cứ Đồng Tháp Mười. Dân quân địa phương và nông dân Ấp Bắc, Tân Thới đã tương hỗ họ trong suốt đại chiến cũng đi theo một con đường khác về chỗ trú ẩn trong những rừng dừa lân cận. Đi đầu là những toán quân nòng cốt của Tiểu đoàn 261 đã chống cự ở Ấp Bắc. Quân địa phương của Tiểu đoàn 514 đi đoạn hậu với một trung đội bảo vệ phía sau. Hàng quân liên tục đi đến một chỗ lội qua sông, tiến lên không bị phát hiện và về đến trại đóng quân ở xã Hưng Thạnh ( huyện Châu Thành ) lúc 7 giờ sáng .
Tượng đài thắng lợi Ấp Bắc .

Nhà báo Neil Sheehan viết: “Họ đã làm được nhiều hơn việc thắng một trận, mang về một thắng lợi theo kiểu Việt Nam cũng như tổ tiên họ đã làm từ nhiều thế kỷ. Họ đã chiến thắng quân địch mạnh hơn họ… 350 “Việt cộng” đã giữ vững trận địa và hạ nhục một quân đội hiện đại với quân số lớn gấp bốn lần, trang bị xe bọc thép, trọng pháo, trực thăng và máy bay ném bom. Để đối chọi, vũ khí mạnh nhất của họ là một khẩu súng cối nhỏ, cỡ 60 ly, được xem là vô dụng. Họ có 18 người chết và 39 bị thương, thiệt hại tương đối nhẹ trong cuộc chiến mà người Mỹ và những người Việt Nam do họ bảo vệ đã dội vào nhiều nghìn loạt đạn súng thường và súng máy hạng nặng, 600 đạn súng cối, napalm và bom cùng những quà tặng khác chở trên 13 máy bay và năm trực thăng chiến đấu. Riêng những chiếc Huey đã trút xuống hàng cây Ấp Bắc 8400 viên đạn súng máy và một trăm rốc két. Với vũ khí hạng nhẹ, Việt cộng đã gây gấp bốn lần thiệt hại cho họ, giết được khoảng 80 lính Sài Gòn, làm bị thương hơn 100; ba người Mỹ chết và 8 người khác bị thương, 5 chiếc trực thăng bị bắn hạ. Việt cộng gây ra những tổn thất ấy mà tiết kiệm đạn dược. Từ những loạt đạn đầu bắn nhau với quân bảo an cho đến những loạt cuối cùng với lính dù, họ chỉ dùng khoảng 5000 đạn súng thường và súng máy.”

Cố vấn Mỹ John Paul Vann thì nhận xét sau trận đánh: “Họ [quân Giải phóng] thật dũng cảm, họ đã cho chúng ta một hình ảnh đẹp về bản thân họ ngày hôm nay”.

Sách “Từ điển bách khoa về chiến tranh Việt Nam” của Mỹ đã ca ngợi quân Giải phóng ở Ấp Bắc là “những chiến sĩ có quyết tâm cao và được huấn luyện tốt”, trong khi đánh giá quân VNCH là “bất tài, hỗn loạn và hèn nhát”[2].

Thất bại của Mĩ và quân lực Việt Nam Cộng hòa trong trận này không chỉ là một thất bại thuần tuý về chiến thuật mà còn mang ý nghĩa chiến lược, đã làm rung chuyển giới báo chí Mĩ, làm cho nhân dân Mĩ quan tâm hơn đến cuộc chiến tranh Việt Nam. Chiến thắng của QGP tại Ấp Bắc đã đánh dấu sự thất bại của chiến lược Chiến tranh đặc biệt của Mỹ tại miền Nam Việt Nam.

1. ^ Kelley, Michael P. (2002). Where We Were In Vietnam. Hellgate Press. tr. 5–16. ISBN 1-55571-625-3.
2. ^ Spencer C. Tucker ( chủ biên ), The Encyclopedia of the Vietnam War, Nhà xuất bản ABC Clio, California, 2011, tập I, tr. 58 .

http://www.thtg.vn/chien-thang-ap-bac-oanh-liet-2-1-1963/ Lưu trữ 2017 – 02-20 tại Wayback Machine

Source: https://suanha.org
Category : Ngoại Thất