TÓM TẮT:
Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhằm tạo kênh huy động quan trọng, đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn của các doanh nghiệp, đồng thời để phát triển cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ, tín dụng. Tuy nhiên, thời gian qua, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp còn một số bất cập cần được đánh giá và có giải pháp khắc phục, bảo đảm thị trường phát triển ổn định, lành mạnh, minh bạch, hiệu quả, bền vững. Bài viết phân tích tổng quan thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam, một số vấn đề đáng quan tâm và đề xuất giải pháp cho thời gian tới.
Từ khóa: thị trường, trái phiếu doanh nghiệp, Việt Nam.
Năm 2021, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tập trung vào một số lĩnh vực như sản xuất, thương mại, dịch vụ, năng lượng,… Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp đến cuối năm 2021 tương đương 15% GDP, bằng 12,06% quy mô dư nợ tín dụng, trong đó phát hành riêng lẻ là chủ yếu, chiếm 90% tổng lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Bức tranh tổng thể thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2021 cụ thể như sau.
Bạn đang đọc: Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam: Một số vấn đề đáng quan tâm và giải pháp cho thời gian tới
Thứ nhất, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt trên 637 nghìn tỷ đồng, tăng 36,4 % so năm 2020, trong đó phát hành riêng không liên quan gì đến nhau là 605,9 nghìn tỷ đồng ; tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp chào bán ra công chúng là 31.138 tỷ đồng .
Thứ hai, nhu yếu thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường là tương đối lớn, khối lượng thanh toán giao dịch thứ cấp so với trái phiếu doanh nghiệp niêm yết và trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng không liên quan gì đến nhau đều tăng so với năm 2020 .
Thứ ba, lãi suất vay và kỳ hạn đều có xu thế giảm. Cụ thể, lãi suất vay trung bình trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng không liên quan gì đến nhau là 7,94 % / năm, giảm 1,4 % / năm so với năm 2020 ; kỳ hạn phát hành trung bình là 3,76 năm, giảm 0,45 năm so năm với năm 2020 .
Thứ tư, về mô hình doanh nghiệp, công ty đại chúng chiếm 47,14 % tổng khối lượng phát hành, công ty CP chưa đại chúng chiếm 41,8 % và công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn chiếm 11,06 % .
Thứ năm, về nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí, những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán chiếm 35,3 % tổng khối lượng phát hành ; chiếm 31,7 % ; thương mại dịch vụ chiếm 10,3 % ; sản xuất chiếm 8,8 % .
Thứ sáu, về mục tiêu phát hành, trong đó phát hành để tăng vốn hoạt động giải trí chiếm 44 % tổng khối lượng phát hành ; để thực thi dự án Bất Động Sản là 19,1 % ; để cơ cấu tổ chức lại nguồn vốn là 4,52 % ; …
Thứ bảy, về gia tài bảo vệ và bảo lãnh thanh toán giao dịch. Đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng không liên quan gì đến nhau có gia tài bảo vệ là 49,7 % và không có gia tài bảo vệ là 50,3 %. Đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng hầu hết không có gia tài bảo vệ, hầu hết do những ngân hàng nhà nước thương mại và công ty sàn chứng khoán phát hành .
Thứ tám, về nhà đầu tư, trên thị trường sơ cấp, nhà đầu tư trong nước mua gần 99 % khối lượng phát hành riêng không liên quan gì đến nhau, trong đó những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán và công ty sàn chứng khoán là nhà đầu tư chính. Tuy nhiên, trên thị trường thứ cấp, nhà đầu tư cá thể chiếm 30,1 % tổng khối lượng trái phiếu lưu ký .
Mặc dù có nhiều hiệu quả tích cực, hoạt động giải trí phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã Open những yếu tố, hoàn toàn có thể gây hậu quả xấu đi cho thị trường và kinh tế tài chính – xã hội. Một số yếu tố đáng chăm sóc như sau :
– Nhiều doanh nghiệp phát hành có tác dụng kinh doanh thương mại thu lỗ, hoặc có thông số nợ trên vốn chủ sở hữu cao, hoặc tỷ suất khối lượng phát hành trên vốn chủ sở hữu cao. Nhiều doanh nghiệp vi phạm pháp luật có quan hệ “ họ hàng ” với nhau. Một số doanh nghiệp có mục tiêu sử dụng vốn không đúng với thông tin đã công bố .
– Mặc dù tỷ suất trái phiếu doanh nghiệp có gia tài bảo vệ nhưng đa phần là những dự án Bất Động Sản, gia tài hình thành trong tương lai hoặc CP của những doanh nghiệp . Các tổ chức triển khai tín dụng thanh toán là nhà đầu tư chính của trái phiếu doanh nghiệp ngành . Nếu thị trường khó khăn vất vả, giá trị gia tài bảo vệ giảm là rủi ro đáng tiếc cho việc giao dịch thanh toán trái phiếu doanh nghiệp .
– Tỷ trọng mua trái phiếu của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường thứ cấp tăng lên và đã xuất hiện tình trạng “lách” quy định pháp luật để chào mời nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu doanh nghiệp.
– Một số tổ chức triển khai đại lý phát hành, tổ chức triển khai ĐK lưu ký phân phối những dịch vụ để hợp thức hóa hồ sơ xác nhận nhà đầu tư sàn chứng khoán chuyên nghiệp để chào mời nhà góp vốn đầu tư cá thể mua trái phiếu doanh nghiệp riêng không liên quan gì đến nhau. Một số tổ chức triển khai tư vấn thiết kế xây dựng hồ sơ chào bán có lợi cho doanh nghiệp kêu gọi mà không cung ứng rất đầy đủ, đúng chuẩn thông tin công bố cho nhà đầu tư .
– Có hiện tượng kỳ lạ chào bán công khai trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng không liên quan gì đến nhau trên những phương tiện thông tin đại chúng. Việc công bố thông tin chỉ mang đặc thù đối phó, lách lao lý về công bố thông tin .
– Hiệu lực, hiệu suất cao của công tác làm việc quản trị nhà nước còn hạn chế, có một số ít những cá thể vi phạm lao lý, làm giảm niềm tin của thị trường .
Thời gian tới, nền kinh tế tài chính vào quá trình hồi sinh, tăng trưởng sau dịch COVID-19, nhu yếu kêu gọi vốn của doanh nghiệp dự báo tăng mạnh. Bên cạnh kênh tín dụng thanh toán ngân hàng nhà nước, doanh nghiệp liên tục tăng cường kêu gọi qua phát hành trái phiếu. Trong Chiến lược tăng trưởng kinh tế tài chính đến năm 2030, nhà nước đã đặt tiềm năng đến năm 2025, dư nợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp tối thiểu đạt 20 % GDP, đến năm 2030 tối thiểu đạt 25 % GDP .
Để cung ứng nhu yếu vốn cho nền kinh tế tài chính đặt ra nhu yếu tăng trưởng thị trường trái phiếu doanh nghiệp không thay đổi, vững chắc, hiệu suất cao, góp thêm phần hình thành hệ sinh thái thị trường vốn. Một số giải pháp đơn cử được đề xuất kiến nghị như sau :
– Hoàn thiện thể chế, khung pháp lý
( i ) Rà soát, sửa đổi, bổ trợ, triển khai xong mạng lưới hệ thống pháp lý tương quan đến thị trường vốn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bảo vệ tính minh bạch, bảo đảm an toàn, hiệu suất cao. Trong đó, cần sớm sửa đổi Nghị định số 153 / 2020 / NĐ-CP của nhà nước, thời hạn qua đã thể hiện một số ít hạn chế .
( ii ) Nâng cao hiệu suất cao chính sách bảo vệ quyền và quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư ; hoàn thành xong chính sách giám sát, tương hỗ những nhà đầu tư nhỏ lẻ trải qua nâng cao hiệu suất cao hoạt động giải trí của những hiệp hội ngành nghề tương quan .
(iii) Tăng cường các quy định về chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, quy trình và chuẩn hóa hồ sơ đăng ký chào bán; siết chặt chế độ báo cáo, công bố thông tin đối với nhà phát hành; bổ sung yêu cầu nội dung báo cáo đối với các tổ chức cung cấp dịch vụ.
– Nâng cao hiệu suất cao quản trị, giám sát, giải quyết và xử lý vi phạm
( i ) Theo dõi sát diễn biến thị trường kinh tế tài chính, tiền tệ, trái phiếu doanh nghiệp để có giải pháp tương thích, kịp thời không thay đổi thị trường. Đẩy mạnh công tác làm việc tổng hợp, nghiên cứu và phân tích, dự báo, trao đổi thông tin và tài liệu ; có chế tài cảnh báo nhắc nhở sớm, quản trị rủi ro đáng tiếc .
( ii ) Tăng cường và nâng cao hiệu suất cao công tác làm việc thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ pháp lý về phát hành và sử dụng vốn thu được từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp, giải quyết và xử lý nghiêm minh những vi phạm để răn đe .
– Về tăng trưởng thị trường thanh toán giao dịch
( i ) Phát triển dịch vụ xếp hạng tin tưởng, khuyến khích những tổ chức triển khai xếp hạng quốc tế tham gia cung ứng dịch vụ tại thị trường Nước Ta. Mở rộng khoanh vùng phạm vi dịch vụ xếp hạng tin tưởng, trên cơ sở đó nâng cao chất lượng trái phiếu doanh nghiệp được chào bán, bổ trợ công cụ cho nhà đầu tư nhìn nhận rủi ro đáng tiếc trước khi mua trái phiếu doanh nghiệp. Hình thành thói quen và thông lệ sử dụng hiệu quả xếp hạng tin tưởng khi phát hành, góp vốn đầu tư trái phiếu doanh nghiệp .
( ii ) Hoàn thiện tổ chức triển khai thị trường, hiện đại hóa hạ tầng và công nghệ thông tin. Đẩy mạnh thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp trải qua Sở Giao dịch sàn chứng khoán để thôi thúc thanh khoản ; tổ chức triển khai thị trường thanh toán giao dịch thứ cấp. Quy định tổ chức triển khai phân phối dịch vụ về TPDN chịu trọn vẹn nghĩa vụ và trách nhiệm trước pháp lý về việc thanh tra rà soát điều kiện kèm theo phát hành và chào bán cho đúng đối tượng người dùng nhà đầu tư .
– Nâng cao chất lượng nguồn cung trái phiếu doanh nghiệp
( i ) Mở rộng những mẫu sản phẩm dịch vụ để lôi cuốn nguồn vốn thư thả và tạo kênh góp vốn đầu tư bảo đảm an toàn cho những nhà đầu tư. Có chính sách khuyến khích doanh nghiệp đa dạng hóa những mô hình trái phiếu doanh nghiệp tương thích với nhu yếu kêu gọi vốn, tăng trưởng trái phiếu xanh, loại sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư theo phương pháp đối tác chiến lược công – tư, trái phiếu dự án Bất Động Sản cho tăng trưởng hạ tầng … Tài sản bảo vệ của trái phiếu doanh nghiệp phải được định giá và ĐK thanh toán giao dịch gia tài bảo vệ. Thu hẹp mục tiêu phát hành để hạn chế thực trạng doanh nghiệp kêu gọi cho mục tiêu khác hoặc chuyển vốn lòng vòng .
( ii ) Nghiên cứu việc bổ trợ những pháp luật về bảo đảm an toàn kinh tế tài chính khi phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu của những doanh nghiệp , thiết kế xây dựng ; hạn chế việc doanh nghiệp phát hành khối lượng lớn gấp nhiều lần vốn chủ chiếm hữu. Tăng cường nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm của doanh nghiệp phát hành trong việc tuân thủ giải pháp phát hành trái phiếu, sử dụng vốn đúng mục tiêu đã thông tin cho nhà đầu tư. Doanh nghiệp phải bắt buộc mua lại trái phiếu từ nhà đầu tư nếu vi phạm pháp lý và giải pháp phát hành .
– Phát triển và đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư
( i ) Thúc đẩy những mô hình quỹ góp vốn đầu tư ; ưu tiên tăng trưởng những nhà đầu tư là tổ chức triển khai, những định chế kinh tế tài chính trung gian ( bảo hiểm, quỹ hưu trí … ). Đảm bảo cơ cấu tổ chức hài hòa và hợp lý giữa nhà đầu tư là cá thể và nhà đầu tư là tổ chức triển khai, giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư quốc tế .
( ii ) Thúc đẩy tăng trưởng những nhà đầu tư chuyên nghiệp, trước mắt cần phát hành pháp luật hướng dẫn việc xác lập nhà đầu tư chuyên nghiệp để tháo gỡ những vướng mắc và hạn chế những hành vi lách pháp luật trong thời hạn qua. Có lao lý để xu thế nhà đầu tư cá thể vào trái phiếu có độ bảo đảm an toàn và công khai minh bạch, minh bạch cao hơn .
– Tăng cường thông tin, tuyên truyền
( i ) Phổ biến kịp thời, hiệu suất cao chủ trương pháp lý về trái phiếu doanh nghiệp, cung ứng vừa đủ thông tin về tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp, khuyến nghị rủi ro đáng tiếc cho nhà đầu tư. Cung cấp thông tin chính thống, đúng chuẩn về chủ trương, xu thế điều hành quản lý và tình hình kinh tế tài chính vĩ mô, tạo niềm tin vào thị trường cho nhà đầu tư ; hoạt động giải trí của doanh nghiệp .
( ii ) Kiểm soát ngặt nghèo và giải quyết và xử lý nghiêm những trường hợp đưa thông tin sai thực sự, không đúng pháp luật, gây tác động ảnh hưởng xấu đi đến tâm ý thị trường, tác động ảnh hưởng đến sự không thay đổi của thị trường để trục lợi .
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp là một bộ phận quan trọng của thị trường vốn, góp thêm phần kêu gọi, khuynh hướng phân chia và sử dụng hiệu suất cao nguồn lực vào những tiềm năng ưu tiên tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội ; bảo vệ nguồn kinh tế tài chính nòng cốt cho sự tăng trưởng của doanh nghiệp, đồng thời sàng lọc và xác lập được giá trị thực của doanh nghiệp, thôi thúc tính minh bạch của thị trường và doanh nghiệp. Việc tăng trưởng thị trường trái phiếu doanh nghiệp lành mạnh, không thay đổi, hiệu suất cao, bền vững và kiên cố là rất thiết yếu, giúp tạo ra một nền kinh tế tài chính phong phú, giảm sự nhờ vào quá mức vào ngân hàng nhà nước trong phân phối vốn trung và dài hạn .
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
The corporate bond market in Vietnam: Some major issues and development solutions
Master. Tran Thi Hoa Ly
Electric Power University
Abstract:
It is necessary for Vietnam to develop a corporate bond market in order to create an important mobilization channel to meet the medium and long-term capital needs of enterprises, and also to balance the capital market and the credit market. However, the issuance of corporate bonds still has some shortcomings that need to be solved to ensure that the market’s growth is stable, healthy, transparent and efficient. This paper presents an overview of the corporate bond market in Vietnam, analyzes some major issues and proposes solutions to tư vấn the corporate bond market development in the coming time .
Keywords: market, corporate bonds, Vietnam.
[Tạp chí Công Thương – Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 13, tháng 6 năm 2022]
Source: https://suanha.org
Category : Thị Trường