Thực trạng thị trường tài chính Việt Nam – Góc nhìn từ thị trường chứng khoán

Tóm tắt: Thị trường tài chính (TTTC) Việt Nam ra đời cùng với quá trình chia tách hệ thống ngân hàng Việt Nam thành 2 cấp là Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại. Sau đó, đầu năm 2000, thị trường chứng khoán (TTCK) tiếp tục được đưa vào vận hành. Đến nay, các thị trường đều đã gia tăng đáng kể về quy mô, trong đó TTCK là thị trường được quan tâm nhiều nhất trong các cấu phần của TTTC Việt Nam. Từ một thị trường non trẻ, TTCK Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ về quy mô, dần trở thành kênh huy động vốn trung, dài hạn quan trọng cho nền kinh tế.

The current state of financial market in Vietnam – a view from stock market

Abstract: The financial market of Vietnam came into existence along with the process of splitting the Vietnamese banking system into a two – tier banking system: the State Bank and commercial banks. Then, in early 2000, the stock market continued to be put into operation. Up to now, all markets have increased significantly in size, in which stock market receives the most interests. From a nascent market, stock market in Vietnam has grown strongly in scale, gradually becoming an important medium and long-term capital mobilization channel for the economy.

1. Tổng quan về thị trường tài chính

Thị trường tài chính là thị trường mà ở đó diễn ra những hoạt động giải trí trao đổi, mua và bán quyền sử dụng những nguồn tài chính trải qua những phương pháp thanh toán giao dịch và công cụ tài chính nhất định, hay theo cách hiểu khái quát nhất thì đó là nơi diễn ra quy trình trao đổi mua và bán những công cụ tài chính và công cụ thanh toán giao dịch. Bản chất của TTTC là sự luân chuyển vốn, giao lưu vốn trong xã hội .
TTTC hoàn toàn có thể được hình thành từ nhiều thành phần khác nhau, tuy nhiên thường địa thế căn cứ vào 3 thành phần chính là thời hạn sử dụng nguồn tài chính kêu gọi ; sự luân chuyển những nguồn tài chính và đặc thù pháp lý của TTTC .
Thời gian sử dụng nguồn tài chính kêu gọi hay chính là thời hạn luân chuyển vốn gồm có thị trường tiền tệ ( TTTT ) và thị trường vốn ( TTV ). TTTT là thị trường được hình thành trước do khởi đầu kinh tế tài chính chưa tăng trưởng nên nhu yếu vốn và nhu yếu tiết kiệm ngân sách và chi phí vốn chưa nhiều, đa phần là thời gian ngắn. Đặc thù của TTTT là chỉ có những công cụ thời gian ngắn ( có thời hạn luân chuyển vốn không quá 1 năm ). Thông thường những chủ thể đi vay trên thị trường này là những chủ thể trong thời điểm tạm thời thiếu vắng tiền tệ Giao hàng cho những nhu yếu thanh toán giao dịch. Những chủ thể cung vốn ( cho vay ) lại là những chủ thể trong thời điểm tạm thời có vốn rảnh rỗi ( hoàn toàn có thể là do chưa dùng tới vốn hoặc đang tìm kiếm thời cơ góp vốn đầu tư ), do vậy họ tranh thủ chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng những khoản vốn thư thả của mình trong thời hạn ngắn để hưởng lợi từ những thanh toán giao dịch đó. Các hình thức góp vốn đầu tư như vậy trên TTTT thường có độ bảo đảm an toàn tương đối cao, nhưng lại đồng nghĩa tương quan với mức cống phẩm thấp .
Khối lượng và giá trị thanh toán giao dịch trên TTTT thường có quy mô lớn nên bên cho vay thường là những ngân hàng nhà nước, công ty tài chính hoặc phi tài chính ; còn bên vay vốn thường là nhà nước, những công ty và ngân hàng nhà nước .
Khi nền kinh tế tài chính ngày càng tăng trưởng, nhu yếu về những nguồn vốn dài hạn cho góp vốn đầu tư Open, đặt viên gạch nền tảng cho TTV sinh ra. Nếu như TTTT là thị trường chỉ có những công cụ thời gian ngắn thì TTV là thị trường hữu hiệu diễn ra việc mua và bán những công cụ nợ dài hạn ( có thời hạn luân chuyển vốn trên một năm ) như CP hay trái phiếu. Thị trường này cung ứng vốn cho những khoản góp vốn đầu tư dài hạn những doanh nghiệp, chính phủ nước nhà, và những hộ mái ấm gia đình. Đặc thù của thị trường này là thời hạn luân chuyển vốn dài hạn hơn so với TTTT nên song hành cùng với mức cống phẩm kỳ vọng cao thì độ rủi ro đáng tiếc cũng cao hơn .
Để cung ứng nhu yếu của thị trường, cạnh bên việc kêu gọi vốn dài hạn trải qua những định chế tài chính trung gian thì chính phủ nước nhà và những doanh nghiệp còn tự kêu gọi vốn bằng cách phát hành sàn chứng khoán. Động thái này kéo theo hệ quả tất yếu là nhu yếu mua và bán sàn chứng khoán dần Open trên thị trường. Chính cho nên vì thế, TTCK sinh ra với tư cách là một bộ phận của TTV nhằm mục đích phân phối nhu yếu mua và bán, trao đổi sàn chứng khoán .
Bên cạnh thời hạn sử dụng nguồn tài chính kêu gọi được thì sự luân chuyển những nguồn tài chính cũng là một trong những thành phần quan trọng cấu thành nên TTTC gồm có thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp. Hiểu một cách đơn thuần, thị trường sơ cấp là thị trường phát hành sàn chứng khoán lần tiên phong. Sau đó, việc mua và bán những sàn chứng khoán này trên TTCK thứ cấp sẽ không làm ảnh hưởng tác động đến số vốn của nhà phát hành. Cũng từ thị trường này mà lượng vốn góp vốn đầu tư cho nền kinh tế tài chính. Hoạt động thanh toán giao dịch ở thị trường này thường được triển khai theo hình thức bán sỉ giữa nhà phát hành là bên cần kêu gọi vốn ( công ty, những tổ chức triển khai tài chính, nhà nước, … ) và những nhà đầu tư lớn ( những công ty sàn chứng khoán, ngân hàng đầu tư, công ty bảo hiểm, … ). Việc mua và bán sàn chứng khoán trên thị trường sơ cấp thường được triển khai trải qua trung gian là những ngân hàng nhà nước .
Thị trường thứ cấp là thị trường mua và bán lại những sàn chứng khoán đã phát hành trên thị trường sơ cấp, làm biến hóa quyền sở hữu chứng khoán. Khi diễn ra hoạt động giải trí mua và bán sàn chứng khoán trên thị trường này thì chỉ làm biến hóa quyền sở hữu những sàn chứng khoán chứ không ngày càng tăng vốn góp vốn đầu tư cho nền kinh tế tài chính. Có thể thấy, thị trường sơ cấp là thị trường cơ sở, là nền tảng cho thị trường thứ cấp hoạt động giải trí, tạo sản phẩm & hàng hóa để mua và bán trên thị trường thứ cấp .
Bên cạnh thời hạn sử dụng và sự luân chuyển những nguồn tài chính thì địa thế căn cứ pháp lý cũng là một mảnh ghép trong bức tranh về TTTC. Căn cứ vào đặc thù pháp lý, hoàn toàn có thể thuận tiện nhận thấy thị trường gồm có TTTC chính thức và không chính thức. Sự độc lạ rõ ràng của hai thị trường đó là việc vận dụng và tuân thủ theo những nguyên tắc của những văn bản quy phạm pháp luật. TTTC chính thức là một nhánh của TTTC, những chủ thể tham gia được pháp lý thừa nhận và bảo vệ trên cơ sở mọi hoạt động giải trí, thanh toán giao dịch được triển khai theo những nguyên tắc, thể chế do Nhà nước lao lý rõ ràng trong những văn bản pháp lý. TTTC không chính thức là TTTC riêng không liên quan gì đến nhau, những hoạt động giải trí thanh toán giao dịch và những chủ thể không bị bó hẹp trong những nguyên tắc, thể chế do Nhà nước lao lý .
Trong những năm gần đây, TTTC Việt Nam có bước tăng trưởng vượt bậc, đóng vai trò quan trọng, chủ chốt so với tăng trưởng kinh tế tài chính và không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô .

2. Thị trường Chứng khoán Việt Nam – Hành trình hơn 20 năm

Trải qua hơn 20 năm hình thành và tăng trưởng kể từ khi Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh ( sau này được đổi tên thành Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh – HOSE ) có phiên thanh toán giao dịch tiên phong ngày 28/7/2000, đến nay ngành Chứng khoán đã đạt được những thành tựu nhất định cùng với những chuyển mình ngày càng vững mạnh của nền kinh tế tài chính quốc gia .
Quy mô TTCK không ngừng tăng trưởng ; mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch, thanh toán giao dịch hoạt động giải trí bảo đảm an toàn và văn minh ; số lượng nhà đầu tư trong nước cũng như quốc tế không ngừng được lan rộng ra ; TTCK từng bước hội nhập sâu rộng vào TTV khu vực và toàn thế giới …

Hình 1.  Giá trị vốn hóa thị trường/GDP giai đoạn 2001-2019

Nguồn : UBCKNN

Trung tâm Giao dịch Chứng khoán ( TTGDCK ) TP Hồ Chí Minh, tiền thân của HOSE mở màn phiên thanh toán giao dịch tiên phong chỉ với 2 mã CP ( REE và SAM ) vào ngày 28/7/2000. Đến cuối năm 2000, TTCK có 5 mã sàn chứng khoán niêm yết với tổng số 32,1 triệu CP, giá trị vốn hóa thị trường thời gian đó chỉ đạt 986 tỷ đồng, chiếm 0,28 % GDP. Sau 5 năm, TTCK có tổng số 41 mã CP ( trong đó TTGDCK TP. Hồ Chí Minh có 32 mã ; TTGDCK TP.HN mới đi vào hoạt động giải trí ( ngày 8/3/2005 ) có 9 mã ), vốn hóa thị trường / GDP vẫn chiếm tỷ suất nhỏ, chỉ 1,11 % GDP. TTCK khởi đầu có sự tăng trưởng mạnh từ năm 2006 sau khi TTGDCK TP.HN đi vào hoạt động giải trí và trở thành sàn thanh toán giao dịch CP dành cho những doanh nghiệp vừa và nhỏ bên cạnh TTGDCK TP. Hồ Chí Minh là nơi niêm yết những doanh nghiệp vốn lớn. Luật chứng khoán tiên phong được Quốc hội trải qua và có hiệu lực hiện hành thi hành từ ngày 1/1/2007 đã dần cải tổ những chưa ổn, xung đột với những văn bản pháp lý khác. TTGDCK TP. Hồ Chí Minh quy đổi sang quy mô Sở Giao dịch vào năm 2007 và chính thức vận dụng khớp lệnh liên tục từ ngày 30/7 để tạo thanh khoản cho thị trường … đã thôi thúc làn sóng niêm yết và cổ phần hóa ( CPH ) của những doanh nghiệp lớn .
Giai đoạn 2006 – 2007, TTCK có sự tăng trưởng vượt bậc về số lượng CP niêm yết và giá trị vốn hóa thị trường. Số lượng công ty niêm yết ( CTNY ) tăng từ 41 công ty năm 2005 lên lần lượt là 187 CTNY và 250 CTNY vào năm 2006, 2007. Tỷ lệ vốn hóa thị trường / GDP thời gian cuối năm 2005 tăng từ 1,11 % GDP lên mức 22,7 % GDP và 43,26 % GDP vào cuối năm 2006, 2007. Mặc dù sau đó, tiến trình 2008 – 2009, những chỉ số thị trường giảm mạnh do tác động ảnh hưởng của khủng hoảng cục bộ tài chính toàn thế giới, tuy nhiên số lượng CTNY vẫn tăng đều đặn hàng năm. Đặc biệt sau khi Sở Giao dịch Chứng khoán Thành Phố Hà Nội ( HNX ) mở bán khai trương quản lý và vận hành thị trường thanh toán giao dịch sàn chứng khoán công ty đại chúng chưa niêm yết ( UpCOM ) ( ngày 24/6/2009 ), số lượng CTNY, ĐK thanh toán giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán ( SGDCK ) tăng lên rất nhanh. Đến nay, số lượng đã là hơn một nghìn doanh nghiệp .
Bên cạnh việc tăng trưởng số lượng CTNY, TTCK ngày càng hướng tới yếu tố “ chất lượng ” trải qua việc tăng trưởng thị trường CP theo nhiều Lever ( thị trường niêm yết, thị trường chưa niêm yết ) ; đưa ra những pháp luật chặt hơn về điều kiện kèm theo tài chính cho doanh nghiệp niêm yết ; tăng cường những lao lý về quản trị doanh nghiệp để nâng cao chất lượng những công ty niêm yết ; tăng cường cổ phần hóa những doanh nghiệp Nhà nước lớn gắn với niêm yết trên TTCK. ..
Trong vòng 5 năm trở lại đây, quy mô doanh nghiệp niêm yết đã tăng rất nhanh, từ việc chỉ có một doanh nghiệp có vốn hóa trên 1 tỷ USD thì đến cuối năm 2020, đã có trên 30 doanh nghiệp trên hai SGDCK đạt mức vốn hóa trên 1 tỷ USD .

TTCK Việt Nam phục hồi và tăng trưởng ngoạn mục trong năm 2020

Năm 2020 đầy dịch chuyển khi đại dịch COVID-19 khiến cả quốc tế đương đầu cùng lúc với khủng hoảng cục bộ y tế, suy thoái và khủng hoảng kinh tế tài chính và tình hình căng thẳng mệt mỏi hơn về địa chính trị. Đến đầu quý II / 2021, Việt Nam cũng phải đối phó với ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ của đại dịch COVID-19 bùng phát lần thứ tư .
Quan sát thị trường trong năm 2020 có những thời gian thăng trầm. Thời điểm cuối tháng 3/2020, thông tin những ca bệnh COVID-19 nóng từng ngày, khiến VN-Index giảm sâu xuống dưới 660 điểm. Tiếp đến, quá trình tái phát dịch ở khu vực TP. Đà Nẵng hồi tháng 8/2020 cũng phần nào làm cho sàn chứng khoán rung lắc. Tuy nhiên, đó chỉ là những bước lùi trong thời điểm tạm thời để chuẩn bị sẵn sàng cho đà tăng tiếp theo. Nhờ nhà nước trấn áp dịch bệnh thành công xuất sắc, thị trường dần phục sinh từ “ điểm đáy ” thị trường tiến trình cuối tháng 3 – đầu tháng 4/2020 và quá trình kiểm soát và điều chỉnh hồi tháng 8/2020 vô tình lại chính là thời cơ vàng cho một lớp nhà đầu tư mới tiếp cận sân chơi tài chính bậc cao này. VN-Index ( HOSE ) đã từng bước chinh phục mốc 900 điểm vào tháng 9/2020, liên tục đà đi lên và chinh phục mốc 1.000 điểm vào tháng 11/2020. Cho đến những phiên thanh toán giao dịch ở đầu cuối của năm 2020, bầu không khí trên sàn thanh toán giao dịch đã thực sự rộn ràng. Chỉ số VN-Index đã gần sát mốc 1.100 điểm trong sự hào hứng của những nhà đầu tư. Theo đó, chỉ số của sàn TP.Hồ Chí Minh đã tăng trưởng gần 13 % so với đầu năm và tăng hơn 66 % so với điểm đáy hồi tháng 4/2020 .
Năm 2020, Việt Nam trở thành điểm sáng của quốc tế khi vừa trấn áp tốt sự lây lan của dịch bệnh vừa duy trì tăng trưởng kinh tế tài chính. GDP của Việt Nam năm 2020 ước tính tăng 2,91 %, thuộc nhóm những nước cao nhất quốc tế. Các chỉ tiêu vĩ mô khác như lạm phát kinh tế, tỷ giá, lãi suất vay vẫn giữ được không thay đổi. Xuất nhập khẩu và xuất siêu đều đạt kỷ lục. Bên cạnh đó, thu ngân sách Nhà nước được xem là điểm sáng trong công tác làm việc điều hành kinh tế vĩ mô. Tính đến hết ngày 31/12/2020, thu ngân sách Nhà nước đạt khoảng chừng 98 % dự trù, nếu so với số đã báo cáo giải trình Quốc hội vào tháng 10/2020 thì tác dụng thu ngân sách của năm 2020 thậm chí còn đã vượt khoảng chừng 160 nghìn tỷ đồng, bảo vệ nguồn lực để chi cho những tiềm năng trọng điểm như phòng chống dịch, khắc phục hậu quả thiên tai và kích thích tăng trưởng kinh tế tài chính. Cùng với đó, những chỉ tiêu bội chi ngân sách Nhà nước và nợ công đều giảm tương ứng so với số đã báo cáo giải trình Quốc hội vào tháng 10/2020. Có thể nói, thành công xuất sắc trong phòng chống dịch bệnh, duy trì đà tăng trưởng kinh tế tài chính dương và những chủ trương tương hỗ kịp thời của nhà nước, những chủ trương tài khóa dữ thế chủ động, linh động của Bộ Tài chính là những yếu tố nền tảng tạo nên một năm thành công xuất sắc ngoài mong đợi của TTCK Việt Nam .
Nhìn lại năm 2020, vào thời gian đầu năm, khi đại dịch bùng phát, TTCK Việt Nam đã có lúc giảm điểm khá sâu, nhà đầu tư quốc tế rút vốn khá nhiều, nhưng sau đó đã không thay đổi, hồi sinh và tăng trưởng ngoạn mục vào quy trình tiến độ cuối năm 2020. Kết quả, chỉ số VN-Index đạt mức tăng trưởng 14,9 % so với đầu năm và tăng 67 % so với thời gian thấp nhất. Thanh khoản trên thị trường CP tăng trưởng nâng tầm, đạt mức trung bình gần 7.400 tỷ đồng một phiên, trong đó những tháng 11 và 12 lần lượt đạt mức trung bình 10.000 tỷ đồng và 14.800 tỷ đồng / phiên, tăng hơn 2 lần so với mức trung bình năm 2019. Quy mô vốn hóa của thị trường CP đạt 84,3 % GDP năm 2020. Tổng mức kêu gọi vốn qua TTCK đạt 384 nghìn tỷ đồng, tăng 20 % so với năm 2019. Theo thống kê chưa vừa đủ, 84 % công ty đại chúng quy mô lớn trên TTCK làm ăn có lãi, một tỷ suất rất cao trong năm chịu ảnh hưởng tác động của đại dịch COVID-19 so với những khu vực khác của nền kinh tế tài chính. Do vậy, TTCK Việt Nam đã được ghi nhận là một trong những thị trường có mức chống chịu và phục sinh tốt nhất quốc tế. Điểm nhấn quan trọng của TTCK Việt Nam những ngày cuối năm 2020 là việc Thủ tướng nhà nước đã ban hành Quyết định số 37/2020 / QĐ-TTg về việc xây dựng Sở Giao dịch sàn chứng khoán Việt Nam ( Vietnam Exchange ). Vietnam Exchange với vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng là công ty mẹ, được tổ chức triển khai theo quy mô công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100 % vốn điều lệ. Vietnam Exchange có tên viết tắt là VNX, trụ sở chính đặt tại TP.HN, nắm giữ 100 % vốn điều lệ của 2 sở giao dịch sàn chứng khoán hiện tại ( HNX và HOSE ) .
Có thể nói, TTCK Việt Nam vượt qua “ Năm COVID-19 ” một cách ngoạn mục, với sự phục sinh can đảm và mạnh mẽ, thanh khoản tăng cao kỷ lục, cùng đó là sự tham gia tích cực của lớp nhà đầu tư mới, khiến nhà quản trị, giới chuyên viên, những thành viên tham gia thị trường cảm thấy “ giật mình ”, vượt qua cả kỳ vọng .

Những bước phát triển vượt bậc của TTCK Việt Nam qua hơn 20 năm

Thứ nhất, tăng trưởng mạnh về quy mô, góp thêm phần tăng trưởng mạng lưới hệ thống tài chính vương quốc theo hướng cân đối và bền vững và kiên cố hơn, trở thành kênh kêu gọi vốn quan trọng cho nền kinh tế tài chính .
Thứ hai, cấu trúc và thể chế thị trường ngày càng hoàn thành xong. Điều này bộc lộ rõ nét qua ba góc nhìn chính. Một là, mạng lưới hệ thống văn bản pháp lý được tăng trưởng một cách đồng nhất, tương thích với toàn cảnh thực tiễn cũng như kinh nghiệm tay nghề và thông lệ quốc tế, từ đó giúp cho TTCK tăng trưởng không thay đổi, vững chãi. Tiêu biểu nhất là Luật Chứng khoán năm 2019 được Quốc hội phát hành đã dần tiệm cận chuẩn mực, thông lệ quốc tế, tương thích với điều kiện kèm theo tăng trưởng của TTCK Việt Nam, khắc phục được những hạn chế chưa ổn của Luật Chứng khoán năm 2006 và sửa đổi năm 2010 .
Đối với cấu trúc thị trường, trong quá trình từ năm 2000 đến nay, hàng loạt thị trường mới đã được bổ trợ giúp TTCK Việt Nam ngày càng hoàn hảo .
Năng lực quản trị và giám sát được chuyên nghiệp và bài bản hóa cũng là một trong những thành công xuất sắc điển hình nổi bật của TTCK trong hơn 20 năm qua. Mô hình quản trị, giám sát đã từng bước được triển khai xong, có sự phân cấp rõ ràng. Hoạt động thanh tra, giám sát và cưỡng chế thực thi ngày càng hiệu suất cao, góp thêm phần giữ vững không thay đổi, kỷ cương pháp lý của thị trường, bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư .

Thứ ba, TTCK đóng góp quan trọng vào tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước (DNNN), nâng cao tính minh bạch và năng lực quản trị công ty.

Thông qua chính sách đấu giá minh bạch, tân tiến và gắn cổ phần hóa với ĐK thanh toán giao dịch, niêm yết ; TTCK đã góp thêm phần quan trọng vào những tác dụng cổ phần hóa và thoái vốn DNNN thời hạn qua. Không những vậy, TTCK còn giúp tăng cường tính minh bạch, hiệu suất cao hoạt động giải trí của những doanh nghiệp niêm yết, doanh nghiệp có sàn chứng khoán thanh toán giao dịch và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư .
Thứ tư, mô hình định chế, mẫu sản phẩm – dịch vụ ngày càng phong phú, hướng theo những chuẩn mực và thông lệ quốc tế .
Hiện nay, thành viên tham gia TTCK ngày càng phong phú với 83 công ty sàn chứng khoán ( CTCK ) có giấy phép hoạt động giải trí, trong đó 74 công ty là thành viên của những Sở GDCK và 45 công ty quản trị quỹ đang hoạt động giải trí sau quy trình tái cấu trúc. Tiếp đó là việc hình thành những quỹ góp vốn đầu tư sàn chứng khoán với 31 quỹ lúc bấy giờ, tiến tới là quỹ tín thác góp vốn đầu tư .
Trong xu thế tăng trưởng, hàng loạt loại sản phẩm, dịch vụ với nhiều ưu điểm, bắt nhịp với xu thế tăng trưởng của toàn thế giới lần lượt sinh ra .
Thứ năm, TTCK Việt Nam tham gia can đảm và mạnh mẽ vào quy trình hội nhập quốc tế. Hòa mình vào xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của nền kinh tế tài chính Việt Nam, TTCK đã tăng trưởng một cách can đảm và mạnh mẽ, góp thêm phần tăng nhanh hơn nữa quy trình hội nhập quốc tế của Việt Nam. Mức độ tin tưởng của thị trường vốn Việt Nam được nâng cao, góp thêm phần ngày càng tăng năng lực lôi cuốn những nguồn vốn góp vốn đầu tư, giúp giảm ngân sách kêu gọi vốn trên thị trường quốc tế. TTCK Việt Nam cũng đã thực thi nhiều giải pháp nhằm mục đích nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi trên bảng xếp hạng MSCI và FTSE Rusell đến năm 2023, nếu quyết tâm và kiên trì thực thi .
Thứ sáu, TTCK hình thành đội ngũ nhà đầu tư ngày càng chuyên nghiệp. Qua hơn 20 năm hoạt động giải trí, đội ngũ nhà đầu tư trên TTCK tăng trưởng nhanh về số lượng và đặc biệt quan trọng là chất lượng. Thị trường cũng đã tăng trưởng những mô hình quỹ mới như đã nêu trên, qua đó thôi thúc tính chuyên nghiệp, giúp việc phân chia vốn hiệu suất cao và thị trường tăng trưởng nhanh, vững chắc .
Thứ bảy, mạng lưới hệ thống công nghệ thông tin ( CNTT ) và cơ sở tài liệu ngày càng được chú trọng góp vốn đầu tư, góp thêm phần tăng trưởng TTCK một cách minh bạch và văn minh

3. Thị trường chứng khoán Việt Nam trước những vận hội mới

Thị trường chứng khoán Việt Nam đứng trước vận hội mới

Với việc Đại hội Đảng lần thứ XIII tổ chức triển khai trong những ngày cuối tháng 1/2021, nhiều văn kiện quan trọng về kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội 10 năm và kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội 5 năm được trải qua. Trên cơ sở này, nhà nước đã phát hành kế hoạch, giải pháp thực thi hiệu suất cao ngay từ đầu năm. Cùng đó, năm 2021 cũng là năm mà Luật doanh nghiệp, Luật Đầu tư và Luật Chứng khoán khởi đầu có hiệu lực thực thi hiện hành, tạo khuôn khổ pháp lý và môi trường tự nhiên góp vốn đầu tư đồng nhất hơn cho hoạt động giải trí của doanh nghiệp, bảo vệ nhà đầu tư và bảo vệ kinh doanh thị trường chứng khoán tăng trưởng vững chắc. Theo đó, những trách nhiệm trọng tâm cũng được đặt ra cho ngành sàn chứng khoán .
Một là, tập trung chuyên sâu nỗ lực đưa lao lý chủ trương mới vào đời sống để tương hỗ doanh nghiệp phát hành, kêu gọi vốn và bảo về quyền hạn nhà đầu tư, thôi thúc thị trường tăng trưởng lành mạnh .
Hai là, đẩy nhanh cơ cấu tổ chức TTCK theo Đề án đã phê duyệt. Cùng với việc hoàn thành xong cơ cấu tổ chức cỗ máy, kiến thiết xây dựng lại thị trường CP, trái phiếu, sàn chứng khoán phái sinh theo hướng chuyên môn hóa, liên tục tái cơ cấu tổ chức mạng lưới hệ thống những định chế trung gian
Ba là, bảo vệ bảo đảm an toàn, không thay đổi mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch, đưa mạng lưới hệ thống CNTT mới vào hoạt động giải trí đồng điệu. Đây cũng là cơ sở để liên tục đưa ra những mẫu sản phẩm mới vào thị trường .
Bốn là, thực thi giải pháp để tháo gỡ khó khăn vất vả, thôi thúc hoạt động giải trí cổ phần hóa, thoái vốn DNNN gắn với niêm yết, tăng nhanh tăng quy mô và chất lượng sản phẩm & hàng hóa trên TTCK, thôi thúc quy mô và thanh khoản thị trường .
Năm là, tăng cường giám sát, nâng cao hiệu suất cao quản trị, giải quyết và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, bảo vệ kỷ cương, kỷ luật của thị trường để bảo vệ quyền hạn của nhà đầu tư và hoạt động giải trí lành mạnh của doanh nghiệp .
Cuối cùng, kiến thiết xây dựng và trình Thủ tướng phát hành Chiến lược tăng trưởng TTCK quy trình tiến độ 2021 – 2030 để định hình tiềm năng giải pháp tăng trưởng TTCK dài hạn .

Hạn chế, thách thức cần vượt qua

Bên cạnh những hiệu quả trong bước đầu, TTCK Việt Nam cũng có những hạn chế cần cải tổ để tăng trưởng và triển khai xong trong thời hạn tới :
Thứ nhất, quy mô và thanh khoản TTCK Việt Nam mặc dầu tăng trưởng mạnh qua từng năm, tuy nhiên vẫn còn khá nhỏ so với những nước trong khu vực và tính không thay đổi chưa cao. Giá trị vốn hóa TTCK của Việt Nam ( gồm có cả CP và trái phiếu ) mặc dầu không ngừng tăng trưởng tuy nhiên vẫn ở mức thấp so với những nước trong khu vực ( Nhật Bản 337 %, Nước Singapore 257 %, xứ sở của những nụ cười thân thiện 161 %, Malaysia 215 %, Philippines 107 % … ) .
Cùng với đó, thanh khoản TTCK bộc lộ qua tỉ suất vòng xoay sàn chứng khoán của Việt Nam dù tăng mạnh trong những năm gần đây, nhưng vẫn ở mức khá thấp so với khu vực và quốc tế. Tỉ suất này của Việt Nam năm 2019 là 22,3 %, thấp hơn nhiều so với mức 28,3 % của ASEAN-5, 29 % của Ấn Độ, 130 % của Nước Hàn, 223,7 % của Trung Quốc và 87 % trung bình quốc tế. Theo đó, cần có kế hoạch và giải pháp đơn cử để TTCK Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi đến năm 2023 theo nhu yếu của nhà nước .
Thứ hai, thể chế chi phối hoạt động giải trí và tính tuân thủ, minh bạch của TTCK cần triển khai xong, đồng nhất và tiệm cận thông lệ quốc tế hơn nữa ; nhất là những hướng dẫn tiến hành Luật Chứng khoán sửa đổi ( 2019 ) và Chiến lược tăng trưởng TTCK 2021 – 2030, trong đó chú trọng kiến thiết xây dựng kế hoạch cấu phần về số hóa ngành sàn chứng khoán ( trí tuệ tự tạo, chuỗi khối – blockchain và tài liệu lớn – big data sẽ là những công cụ quan trọng ) và quốc tế để lôi cuốn vốn góp vốn đầu tư trong và ngoài nước .
Thứ ba, nguồn cung sản phẩm & hàng hóa, mẫu sản phẩm trên thị trường còn chưa phong phú và đa dạng, phong phú, chất lượng những công ty niêm yết và những công ty sàn chứng khoán chưa cao. Trong số 1.723 mã CP và chứng từ quỹ niêm yết trên 2 Sở GDCK ( TP.HN và TP. Hồ Chí Minh ) vẫn còn một số ít doanh nghiệp nhỏ, hoạt động giải trí chưa hiệu suất cao, năng lượng quản trị còn ở mức thấp. Các mảng khác của thị trường như loại sản phẩm quỹ góp vốn đầu tư, mẫu sản phẩm link bảo hiểm, hợp đồng quyền chọn, góp vốn đầu tư có cam kết bảo toàn vốn, … chưa được cung ứng .
Thứ tư, cơ sở nhà đầu tư chưa phong phú, đa phần vẫn là nhà góp vốn đầu tư cá thể, những nhà đầu tư tổ chức triển khai ( nhất là những quỹ góp vốn đầu tư ) còn chưa nhiều. Thị trường CP dễ có dịch chuyển lớn trước nhiều yếu tố như tâm ý, thông tin, dịch chuyển trong và ngoài nước. Nhà góp vốn đầu tư trên thị trường trái phiếu vẫn còn nhờ vào nhiều vào ngân hàng nhà nước thương mại, bảo hiểm xã hội, công ty bảo hiểm … ; trong khi đó, vẫn còn thiếu vắng những quỹ hưu trí, công ty quản trị quỹ với tư cách là nhà đầu tư trung, dài hạn .
Thứ năm, nguồn nhân lực mặc dầu đã được chú trọng tăng trưởng, tuy nhiên vẫn còn thiếu cả về số lượng và chất lượng khi so với tiêu chuẩn quốc tế. Số lượng chuyên viên, cán bộ hoạt động giải trí trong ngành sàn chứng khoán đạt được những chứng từ hành nghề quốc tế ( như CFA … ) vẫn còn ít so với nhu yếu ; trình độ ngoại ngữ và quản trị của những tổ chức triển khai kinh doanh thương mại sàn chứng khoán còn nhiều hạn chế …
Thứ sáu, mạng lưới hệ thống CNTT và cơ sở tài liệu mặc dầu được chú trọng góp vốn đầu tư, tuy nhiên vẫn chưa phân phối được nhu yếu tăng trưởng và hội nhập của TTCK. Các ứng dụng chỉ mới được kiến thiết xây dựng ở mức cơ bản ; rủi ro đáng tiếc bảo mật thông tin, bảo đảm an toàn, bảo mật an ninh mạng vẫn còn là thử thách, rủi ro tiềm ẩn. Cơ sở tài liệu đã đa dạng chủng loại hơn nhưng còn manh mún, chưa update đồng điệu, chưa được sắp xếp, tàng trữ một cách mạng lưới hệ thống, khoa học …

4. Kết luận

Sau hơn 20 năm tăng trưởng không thay đổi, vững chắc và chuyên nghiệp, TTCK Việt Nam là kênh kêu gọi vốn trung và dài hạn quan trọng của nền kinh tế tài chính bên cạnh nguồn vốn tín dụng thanh toán ngân hàng nhà nước, góp phần tích cực vào quy trình thiết kế xây dựng nền tài chính, tiền tệ lành mạnh, không thay đổi, triển khai hiệu suất cao tiến trình hội nhập kinh tế tài chính quốc tế và góp thêm phần bảo vệ và quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư tham gia TTCK. Năm 2021, mặc dầu còn nhiều ảnh hưởng tác động từ dịch COVID-19, tuy nhiên với những kinh nghiệm tay nghề và thành công xuất sắc trong bước đầu trong phòng chống đại dịch và tiềm năng vị thế sẵn có, kinh tế tài chính Việt Nam nói chung và TTCK Việt Nam nói riêng đang đứng trước những vận hội để vươn lên tầm cao mới và hội nhập ngày càng sâu rộng với TTTC khu vực và quốc tế .

Tài liệu tham khảo:

– Phạm Thế Đạt ( 2018 ), “ Tái cấu trúc thị trường tài chính hướng tới tăng trưởng vững chắc ”, Tạp chí Quản lý ngân quỹ vương quốc, số 193, tháng 7/2018, tr. 5-9 .
– Lê Hoàng Nga ( 2004 ), Thị trường tiền tệ Việt Nam trong quy trình hội nhập, NXB Chính trị Quốc gia .
– Ngân hàng Thế giới, Công ty tài chính quốc tế ( IFC ) và Cục Đầu tư quốc tế ( Bộ KHĐT ), Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam thường niên ( 2018, 2019, 2020 ) .

– Trương Văn Phước (2017), “Vai trò của hệ thống tài chính Việt Nam đối với tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2016-2020”, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 9 – 2017, tr12-20.

– Quốc hội ( năm nay ) Nghị quyết số 142 / năm nay / QH13, ngày 12/4/2016, về kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội 5 năm năm nay – 2020, Thành Phố Hà Nội .
– Ủy ban Giám sát tài chính vương quốc, “ Báo cáo tóm tắt thị trường tài chính năm 2018 ” Hội thảo Tổng quan thị trường tài chính Việt Nam 2018, ngày 20/12/2018, TP. Hà Nội .

Bài đăng trên Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ số 22 năm 2021

Source: https://suanha.org
Category : Thị Trường