Thị trường chứng khoán là gì? Phân loại, Chức năng, Các chủ thể – https://suanha.org

( Last Updated On : 03/11/2022 by Lytuong. net )

1. Khái niệm và đặc thù của thị trường chứng khoán

“ Thị trường ” là một khái niệm cơ bản của kinh tế tài chính học và đã được nhiều nhà kinh tế tài chính học định nghĩa. Nếu hiểu “ thị trường ” một cách đơn thuần là nơi mua và bán sản phẩm & hàng hóa thì không sai, nhưng không khá đầy đủ và không thấy được những loại thị trường không có “ chợ ” mua và bán tập trung chuyên sâu. Hơn nữa, nếu hiểu như vậy thì thật khó lý giải về những thị trường “ vô hình dung ” với những loại sản phẩm & hàng hóa “ vô hình dung ” đã và đang ngày càng tăng trưởng như thị trường vốn, thị trường dịch vụ, …

Xét về bản chất, thị trường là mối quan hệ kinh tế tổng hợp của 5 thành tố: hàng hóa, cung cầu, giá cả, phương thức giao dịch và thanh toán. Như vậy, nơi nào, lúc nào có đủ 5 thành tố thì nơi đó, khi đó diễn ra hoạt động của thị trường.

Có nhiều loại thị trường khác nhau như : thị trường sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ, thị trường sức lao động, thị trường vàng, thị trường ngoại tệ, thị trường chứng khoán …

Thị trường chứng khoán (TTCK) là gì?

Định nghĩa: Thị trường chứng khoán là thị trường diễn ra các hoạt động phát hành, giao dịch mua bán chứng khoán. Việc mua bán này được tiến hành ở thị trường sơ cấp, khi người mua mua được chứng khoán lần đầu từ những người phát hành chứng khoán, và ở thị trường thứ cấp khi có sự mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành từ thị trường sơ cấp.

Như vậy, TTCK là thị trường biểu lộ quan hệ giữa cung – cầu vốn và là nơi quy đổi quyền sở hữu chứng khoán giữa những nhà đầu tư. Giá chứng khoán tiềm ẩn những thông tin về ngân sách vốn, hay còn gọi là giá của vốn góp vốn đầu tư. TTCK là một bộ phận của thị trường kinh tế tài chính, là nơi diễn ra quy trình phát hành, mua và bán những chứng khoán, đó là những chứng khoán nợ và chứng khoán vốn ( còn gọi là công cụ chiếm hữu ). TTCK là hình thức tăng trưởng bậc cao của nền sản xuất và lưu thông sản phẩm & hàng hóa .
Thị trường kinh tế tài chính gồm có nhiều bộ phận khác nhau tùy theo tiêu thức phân loại. Theo thời hạn chu chuyển vốn, thị trường kinh tế tài chính gồm có :

• Thị trường tiền tệ: là thị trường diễn ra các giao dịch vốn ngắn hạn như thị trường ngoại hối, thị trường tín dụng ngắn hạn, thị trường chứng khoán ngắn hạn.
• Thị trường vốn: là thị trường diễn ra các giao dịch vốn dài hạn như thị trường cho thuê tài chính, thị trường tín dụng trung và dài hạn, thị trường chứng khoán trung và dài hạn.

Chứng khoán gồm có nhiều loại khác nhau. Theo thời hạn lưu hành, có chứng khoán thời gian ngắn và chứng khoán dài hạn. Các chứng khoán thời gian ngắn thường được mua và bán trên thị trường tiền tệ. Các chứng khoán dài hạn như CP, trái phiếu thường được phát hành, mua và bán trên TTCK. Vì vậy trên trong thực tiễn, nhiều lúc người ta như nhau giữa TTCK với thị trường vốn .

Đặc điểm của TTCK

– Thứ nhất, hàng hóa của TTCK là các loại chứng khoán: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư, chứng khoán phái sinh. Chứng khoán có những đặc điểm khác biệt so với các hàng hóa thông thường. Chúng không có những tính năng, tác dụng riêng như các hàng hóa khác, nó là những công cụ chuyển tải giá trị. Vì vậy, trong phát hành cũng như trong đầu tư mua bán chứng khoán người ta không cần quan tâm đến hình thức của chúng. Điều quan trọng cần nghiên cứu, phân tích, đó là: chứng khoán đó thật hay giả, khả năng sinh lợi và rủi ro tiềm ẩn thế nào, khả năng thanh khoản ra sao.

– Thứ hai, việc chuyển giao vốn từ người cung sang người cầu trên TTCK sơ cấp được thực hiện chủ yếu bởi cơ chế tài chính trực tiếp.

Trên thị trường kinh tế tài chính, những nguồn vốn hoàn toàn có thể được chuyển từ người cung sang người cầu bằng một trong hai hình thức : gián tiếp hoặc trực tiếp .
+ Trong kênh kinh tế tài chính gián tiếp, vốn được luân chuyển từ người cung vốn qua những trung gian kinh tế tài chính ( như ngân hàng nhà nước thương mại, công ty tài
chính … ) rồi mới chuyển tới người cầu vốn. Trung gian kinh tế tài chính đứng giữa người cung và người cầu vốn, triển khai tập trung chuyên sâu những nguồn kinh tế tài chính từ những người cung vốn và trả cho họ một khoản tiền lãi nhất định ; sau đó sử dụng những nguồn lực kinh tế tài chính kêu gọi được để cho những người cầu vốn vay và thu từ họ một khoản tiền lãi nhất định. Trung gian kinh tế tài chính được hưởng một khoản thu nhập từ phần chênh lệch giữa thu từ đáp ứng nguồn lực kinh tế tài chính và chi cho kêu gọi những nguồn lực kinh tế tài chính .
+ Trong kênh kinh tế tài chính trực tiếp, vốn hay những nguồn kinh tế tài chính được chuyển trực tiếp từ người cung vốn sang người cầu vốn. Trong quy trình hoạt động này, nguồn kinh tế tài chính không dừng lại ở bất kể một tổ chức triển khai kinh tế tài chính trung gian nào. Người có nhu yếu sử dụng vốn phải trả ngân sách sử dụng vốn cho người cung vốn. Tuy nhiên, trong hình thức hỗ trợ vốn trực tiếp, nguồn vốn hoàn toàn có thể chuyển tới người có nhu yếu theo 2 hình thức : hỗ trợ vốn trực tiếp qua trung gian và hỗ trợ vốn trực tiếp không qua trung gian .
+ Tài trợ trực tiếp qua trung gian : là một hình thức luân chuyển những nguồn kinh tế tài chính, trong đó ngoài người cung vốn và người cầu vốn còn Open một trung gian đứng ra tổ chức triển khai, sắp xếp việc thực thi thanh toán giao dịch kinh tế tài chính giữa người cung và người cầu. Ở hình thức này, nguồn kinh tế tài chính không dừng lại ở trung gian ( như trong hỗ trợ vốn gián tiếp ) tuy nhiên người cầu vốn ( tổ chức triển khai phát hành ) phải trả một khoản phí nhất định cho người trung gian ngoài ngân sách sử dụng vốn, ví dụ : hoa hồng đại lý, phí bảo lãnh phát hành chứng khoán. Đây là mô hình luân chuyển những nguồn kinh tế tài chính phát sinh khá thông dụng trên thị trường .
+ Tài trợ trực tiếp không qua trung gian : là hình thức luân chuyển trực tiếp những nguồn kinh tế tài chính giữa người cung vốn và người cầu vốn mà không cần qua bất kể một trung gian nào. Người cung vốn và người cầu vốn trực tiếp thỏa thuận hợp tác những điều kiện kèm theo thanh toán giao dịch. Trong hình thức này, người cầu vốn chỉ phải trả ngân sách sử dụng vốn cho người cung vốn để có quyền sử dụng vốn trong những khoảng chừng thời hạn nhất định. Hình thức này phát sinh phổ cập trong phát hành chứng khoán nội bộ, nhà đầu tư mua chứng khoán trực tiếp từ tổ chức triển khai phát hành .
Thực tế tăng trưởng TTCK cho thấy, hầu hết những hoạt động giải trí phát hành chứng khoán để kêu gọi vốn của những tổ chức triển khai phát hành được triển khai trải qua những hình thức hỗ trợ vốn trực tiếp qua trung gian hoặc không qua trung gian .

– Thứ ba, hoạt động mua bán trên TTCK chủ yếu được thực hiện qua người môi giới.

TTCK được cấu thành bởi nhiều bộ phận thị trường, trong đó TTCK tập trung chuyên sâu là bộ phận quan trọng. Do sản phẩm & hàng hóa của thị trường này là những công cụ chuyển tải giá trị, nên bằng những giác quan thường thì nhà
góp vốn đầu tư khó có năng lực phân biệt được chứng khoán đó có bảo vệ nhu yếu về mặt pháp lý cũng như chất lượng của chúng. Vì vậy, để bảo vệ quyền hạn chính đáng cho nhà đầu tư, bảo vệ TTCK hoạt động giải trí đúng pháp lý, công minh, công khai minh bạch và hiệu suất cao, pháp luật những nước thường pháp luật hoạt động giải trí mua và bán chứng khoán trên những thị trường có tổ chức triển khai phải trải qua những trung gian, đó là những nhà môi giới chứng khoán đã được cấp phép là thành viên thanh toán giao dịch của thị trường đó. Các nhà đầu tư muốn mua hoặc bán chứng khoán không hề đến thị trường đàm phán để mua và bán trực tiếp, mà bắt buộc phải đặt lệnh mua và bán qua những nhà môi giới chứng khoán .

– Thứ tư, TTCK gần với thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

TTCK gồm có nhiều bộ phận thị trường khác nhau, trong đó TTCK tập trung chuyên sâu là bộ phận TT. Ở thị trường này, mọi người đều được tự do mua và bán theo nguyên tắc hoạt động giải trí của thị trường, không có sự áp đặt giá trên TTCK. Giá chứng khoán được xác lập dựa trên quan hệ cung và cầu của thị trường và phản ánh những thông tin có tương quan đến chứng khoán .

– Thứ năm, TTCK về cơ bản là thị trường liên tục. Sau khi các chứng khoán được phát hành trên thị trường sơ cấp, nó có thể được mua đi bán lại nhiều lần trên thị trường thứ cấp. TTCK đảm bảo cho những người đầu tư có thể chuyển các chứng khoán của họ nắm giữ thành tiền bất cứ lúc nào họ muốn.

Trên đây là 1 số ít đặc thù cơ bản của TTCK. Những đặc thù này là cơ sở để phân biệt sự khác nhau giữa TTCK với những thị trường khác ; đồng thời đó cũng là những điểm nhấn tạo ra sự mê hoặc của TTCK so với những tổ chức triển khai phát hành, nhà đầu tư và kinh doanh thương mại chứng khoán. Đặc biệt so với những tổ chức triển khai phát hành, TTCK là kênh kêu gọi vốn trung và dài hạn rất thuận tiện vì với đặc thù “ thị trường chứng khoán là thị trường liên tục ” đã tạo điều kiện kèm theo cho những nguồn vốn thời gian ngắn của nhà đầu tư trở thành nguồn vốn dài hạn của tổ chức triển khai phát hành .

2. Các chủ thể tham gia TTCK

Chủ thể tham gia TTCK thường gồm có : tổ chức triển khai phát hành, nhà đầu tư, tổ chức triển khai kinh doanh thương mại chứng khoán, tổ chức triển khai quản trị TTCK và những tổ chức triển khai phụ trợ khác .

a. Tổ chức phát hành chứng khoán

Tổ chức phát hành chứng khoán là những tổ chức triển khai cần vốn và thực thi kêu gọi vốn trải qua TTCK. Tổ chức phát hành là người cung ứng sản phẩm & hàng hóa cho thị trường và có nghĩa vụ và trách nhiệm công bố những thông tin về chứng khoán. Các tổ chức triển khai được phát hành chứng khoán gồm :

• Chính phủ và các cấp chính quyền địa phương: phát hành trái phiếu chính phủ và trái phiếu địa phương.
• Doanh nghiệp (bao gồm cả các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng và phi tài chính): phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp. Theo luật lệ của hầu hết các quốc gia, cổ phiếu chỉ do một chủ thể duy nhất phát hành, đó là công ty cổ phần; còn trái phiếu có thể do nhiều loại hình doanh nghiệp phát hành như: công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp nhà nước.
• Công ty quản lý quỹ đầu tư: phát hành chứng chỉ quỹ đầu tư.

b. Nhà đầu tư chứng khoán

Nhà góp vốn đầu tư chứng khoán là những người bỏ tiền góp vốn đầu tư vào chứng khoán nhằm mục đích mục tiêu thu doanh thu. Có thể chia nhà góp vốn đầu tư thành nhiều nhóm như : nhà đầu tư tổ chức triển khai, nhà đầu tư cá thể, nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư quốc tế. Tùy theo chủ trương quản trị nguồn vốn góp vốn đầu tư quốc tế của mỗi vương quốc, trong từng thời kỳ mà số lượng những ngành và tỷ suất tham gia góp vốn đầu tư CP, trái phiếu của những tổ chức triển khai và cá thể quốc tế vào những doanh nghiệp thuộc những ngành hoàn toàn có thể khác nhau .
– Nhà góp vốn đầu tư cá thể :
Nhà góp vốn đầu tư cá thể là những người tham gia mua và bán chứng khoán trên TTCK. Cũng giống như những hoạt động giải trí góp vốn đầu tư khác, mục tiêu của góp vốn đầu tư chứng khoán để tìm kiếm doanh thu. Tuy nhiên, mỗi nhà góp vốn đầu tư có năng lực kinh tế tài chính, tâm ý góp vốn đầu tư và điều kiện kèm theo nhân thân khác nhau, do vậy, họ sẽ có thái độ khác nhau so với rủi ro đáng tiếc .

• Các nhà đầu tư cá nhân thuộc trường phái thận trọng thường không thích rủi ro và rất bảo thủ trong các phương thức đầu tư. Họ tìm mọi cách để giảm rủi ro và tìm kiếm lợi nhuận từ những chứng khoán có rủi ro thấp, đầu tư dài hạn vào một số chứng khoán nhất định.
• Các nhà đầu tư cá nhân thuộc trường phái mạo hiểm thường sẵn sàng chấp nhận rủi ro nhằm mục đích tối đa hóa lợi nhuận thu được. Họ thường đầu tư vào các chứng khoán có tỷ lệ rủi ro cao nhưng có lợi nhuận kỳ vọng lớn, thường đầu tư ngắn hạn mà không đầu tư lâu dài vào bất cứ một loại chứng khoán nào.

– Nhà góp vốn đầu tư tổ chức triển khai ( còn gọi nhà góp vốn đầu tư chuyên nghiệp ) :
Nhà góp vốn đầu tư tổ chức triển khai là những tổ chức triển khai tiếp tục mua và bán chứng khoán với số lượng lớn. Các tổ chức triển khai này thường có những bộ phận công dụng gồm có những chuyên viên có kinh nghiệm tay nghề để nghiên cứu và điều tra thị trường và đưa ra những quyết định hành động góp vốn đầu tư. Nhìn chung, có một số ít nhà đầu tư chuyên nghiệp sau :

• Công ty đầu tư và quỹ tín thác đầu tư: được thành lập nhằm thu hút vốn của nhiều nhà đầu tư cá nhân để đầu tư trên Ưu điểm nổi bật của hình thức đầu tư qua các quỹ tín thác là có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư và các quyết định đầu tư được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm.
• Công ty bảo hiểm: Công ty bảo hiểm quản lý phí bảo hiểm của những người tham gia bảo hiểm và sử dụng số tiền đó để đầu tư dưới các hình thức như: gửi ngân hàng, đầu tư vào chứng khoán… Để đảm bảo khả năng thanh toán bảo hiểm của công ty bảo hiểm, pháp luật các nước thường có quy định khá chặt chẽ về tỷ trọng các khoản đầu tư.
• Quỹ hưu trí và quỹ bảo hiểm xã hội khác. Các quỹ này thu phí đóng góp định kỳ của các cá nhân để sau này trả cho họ lương hưu hay các khoản trợ cấp khác. Phần phí thu được chưa phải chi trả có thể được nhà quản lý quỹ đầu tư vào các chứng khoán có độ an toàn cao như trái phiếu chính phủ.
• Các công ty tài chính, các NHTM… cũng có thể trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp khi họ mua bán chứng khoán cho chính mình.

c. Người kinh doanh chứng khoán

Tham gia kinh doanh thương mại chứng khoán gồm có những tổ chức triển khai như : công ty chứng khoán ( CTCK ), công ty quản trị quỹ góp vốn đầu tư ( QLQĐT ) và cá thể hành nghề độc lập .
– Công ty chứng khoán
CTCK là tổ chức triển khai có tư cách pháp nhân kinh doanh thương mại trong nghành nghề dịch vụ chứng khoán, thực thi một hoặc hàng loạt những hoạt động giải trí : môi giới, tự doanh, bảo lãnh phát hành, tư vấn góp vốn đầu tư chứng khoán với mục tiêu tìm kiếm doanh thu .
Tùy theo điều kiện kèm theo về năng lượng kinh tế tài chính, cơ sở vật chất kỹ thuật và nguồn nhân lực, một CTCK hoàn toàn có thể đảm nhiệm tổng thể những nhiệm vụ kinh doanh thương mại chứng khoán hoặc chỉ tiếp đón một số ít nhiệm vụ nhất định theo giấy phép kinh doanh thương mại .
Trên TTCK tập trung chuyên sâu, nhà đầu tư không được trực tiếp mua và bán mà phải đặt lệnh qua thành viên thanh toán giao dịch của thị trường. Đó là những nhà môi giới đã được cấp phép thành viên thanh toán giao dịch. Đây là một trong những điều kiện kèm theo cơ bản bảo vệ cho TTCK hoạt động giải trí một cách trôi chảy, công minh, có trật tự và hiệu suất cao. Vì vậy, những TTCK đều trấn áp khắt khe việc ĐK hành nghề môi giới, xét chọn vào thành viên TTCK, giám sát những hoạt động giải trí của nhà môi giới. Các pháp nhân và cá thể đều hoàn toàn có thể tham gia vào TTCK nếu hội đủ điều kiện kèm theo và trải qua một cuộc sát hạch đạt những nhu yếu về năng lượng trình độ .
Trong suốt thời hạn dài trước đây, hầu hết những nước đều chỉ được cho phép người trong nước mới được hành nghề môi giới tại TTCK của họ. Những năm gần đây, với trào lưu quốc tế hóa TTCK, một số ít thị trường lớn mới lan rộng ra đón
nhận những người quốc tế. Đối với những TTCK mới xây dựng, những thành viên quốc tế chỉ được tham gia ở những mức độ hạn chế nhất định như tham gia hùn vốn hoặc liên kết kinh doanh với những nhà môi giới trong nước mà hầu hết không được hoạt động giải trí một cách độc lập .
– Công ty quản trị quỹ góp vốn đầu tư
Công ty QLQ là tổ chức triển khai có tư cách pháp nhân, hoạt động giải trí cung ứng dịch vụ quản trị quỹ góp vốn đầu tư chứng khoán, quản trị hạng mục góp vốn đầu tư chứng khoán .
Công ty QLQ là tổ chức triển khai xây dựng và quản trị quỹ tín thác bằng cách :

1. đứng ra xin phép thành lập quỹ, phát hành chứng chỉ quỹ đầu tư ra công chúng để tạo vốn cho quỹ;
2. lựa chọn và thực hiện đầu tư vốn của quỹ vào chứng khoán hoặc tài sản khác phù hợp với điều lệ của quỹ;
3. xác định lợi nhuận của quỹ và tư vấn cho người lưu giữ tài sản của quỹ để phân phối lợi nhuận. Việc thành lập, hoạt động của quỹ được công ty QLQ thực hiện theo Luật tín thác đầu tư. Theo luật này, một hợp đồng tín thác được ký kết bởi tất cả các bên tham gia vào quỹ: công ty quản lý quỹ, tổ chức giám sát bảo quản (thường là ngân hàng giám sát hoặc ngân hàng tín thác) và những người đầu tư.

d. Người quản lý và giám sát thị trường

Tùy theo chủ trương tăng trưởng thị trường và trong thực tiễn tăng trưởng TTCK của mỗi vương quốc mà việc quản trị và giám sát TTCK được triển khai bởi những chủ thể khác nhau. Thông thường tham gia quản trị giám sát TTCK gồm có : Nhà nước ( trải qua những cơ quan chức năng như Ủy ban chứng khoán nhà nước / UBCKNN, Ngân hàng nhà nước / NHNN ), những tổ chức triển khai tự quản ( Sở thanh toán giao dịch, Thương Hội những nhà kinh doanh chứng khoán ) .
– Cơ quan quản trị nhà nước so với thị trường chứng khoán
Sự quản trị của nhà nước so với TTCK là tác nhân rất quan trọng để bảo vệ cho thị trường hoạt động giải trí trật tự, công minh, khách quan, đúng pháp lý. Tuy nhiên, quy mô quản trị nhà nước so với TTCK ở mỗi nước đều có những điểm khác nhau. Nhìn nhận khái quát hoàn toàn có thể thấy có hai loại quy mô về cơ quan quản trị nhà nước so với TTCK :

• Giao nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với TTCK cho một bộ của Chính phủ, thường là Bộ Tài chính (Nhật Bản, Hàn Quốc),
• Thành lập cơ quan độc lập trực thuộc Chính phủ: Ủy ban chứng khoán (Mĩ). Bên cạnh Bộ Tài chính hoặc Ủy ban chứng khoán, một số bộ ngành khác cũng có chức năng tham gia quản lý TTCK ở một lĩnh vực thuộc thẩm quyền. Ví dụ: Ngân hàng Trung ương quản lý các ngân hàng thương mại (NHTM) thực hiện các hoạt động kinh doanh có liên quan đến chứng khoán như hoạt động thanh toán bù trừ, Bộ Tư pháp có trách nhiệm xử lý các hành vi gian lận trên

– Sở thanh toán giao dịch chứng khoán
Sở thanh toán giao dịch chứng khoán ( SGDCK ) là nơi thanh toán giao dịch những chứng khoán đã được niêm yết. Nhiệm vụ của SGDCK là tổ chức triển khai quản lý và vận hành thị trường trải qua những bộ phận tính năng như : quản trị niêm yết, quản trị thanh toán giao dịch, quản trị công bố thông tin, thanh tra giám sát … trên cơ sở những văn bản pháp lý của Nhà nước và những pháp luật của Sở .
SGDCK ở nhiều nước là tổ chức triển khai tự quản bao gồm những công ty chứng khoán thành viên, trực tiếp quản lý và điều hành và giám sát những hoạt động giải trí thanh toán giao dịch chứng khoán. Khi phát hiện ra những hành vi vi phạm quy định thị trường, SGDCK triển khai giải quyết và xử lý, vận dụng những giải pháp cưỡng chế thích hợp. Trường hợp phát hiện có hành vi vi phạm nghiêm trọng những lao lý của ngành chứng khoán, Sở có nghĩa vụ và trách nhiệm báo cáo giải trình lên Ủy ban chứng khoán để xử lý. Hoạt động quản lý và điều hành và giám sát của SGDCK phải được triển khai trên cơ sở tương thích với những pháp luật pháp lý có tương quan .
– Thương Hội những nhà kinh doanh chứng khoán ( KDCK )
Thương Hội những nhà KDCK là tổ chức triển khai của những CTCK và 1 số ít thành viên khác hoạt động giải trí trong ngành chứng khoán được xây dựng với mục tiêu bảo vệ quyền lợi cho những công ty thành viên nói riêng và cho toàn ngành chứng khoán nói chung. Hiệp hội những nhà KDCK thường là tổ chức triển khai tự điều hành quản lý, tham gia quản trị giám sát thị trường theo một số ít nội dung hầu hết sau :

• Ban hành các quy định đối với thành viên và có trách nhiệm giám sát việc thực hiện các quy định của các thành viên Hiệp hội.
• Thu nhận các khiếu nại của khách hàng đối với các CTCK thành viên. Xử lý các vi phạm của thành viên theo quy chế của Hiệp hội.
• Đề xuất các kiến nghị đối với các cơ quan quản lý Nhà nước về các biện pháp phát triển thị trường.

e. Các tổ chức phụ trợ khác

Để bảo vệ cho TTCK hoàn toàn có thể quản lý và vận hành một cách thông thường, bên cạnh những chủ thể nêu trên cần có những tổ chức triển khai phân phối những dịch vụ tương hỗ kinh doanh thương mại chứng khoán như : tổ chức triển khai lưu ký chứng khoán và giao dịch thanh toán bù trừ, tổ chức triển khai nhìn nhận thông số tin tưởng, tổ chức triển khai hỗ trợ vốn chứng khoán, tổ chức triển khai truy thuế kiểm toán, tổ chức triển khai công nghệ thông tin TTCK …
– Tổ chức lưu ký chứng khoán và giao dịch thanh toán bù trừ
Tại hầu hết những TTCK trên quốc tế, để nâng cao năng lực quản trị rủi ro đáng tiếc trong những thanh toán giao dịch mua và bán chứng khoán và bảo vệ sự quản lý và vận hành trơn tru của thị trường, chứng khoán thuộc chiếm hữu của những nhà đầu tư phải được lưu ký tại một TT lưu ký chứng khoán ( TTLKCK ), trải qua những thành viên lưu ký nước thường trực, trước khi những chứng khoán này được thanh toán giao dịch trên thị trường. Tùy theo trong thực tiễn tăng trưởng của mỗi TTCK mà hoạt động giải trí lưu ký hoàn toàn có thể triển khai theo chính sách phân tán, hoặc tập trung chuyên sâu .
Tổ chức lưu ký chứng khoán và thanh toán giao dịch bù trừ là tổ chức triển khai nhận lưu giữ, dữ gìn và bảo vệ, chuyển giao chứng khoán cho người mua và đại diện thay mặt người mua triển khai những quyền tương quan đến sở hữu chứng khoán ( quyền nhận cổ tức, ghi chép theo dõi những đổi khác về tình hình ĐK, lưu ký chứng khoán, quyền tham gia đại hội cổ đông … ) và triển khai những nhiệm vụ giao dịch thanh toán bù trừ những thanh toán giao dịch mua và bán chứng khoán .
Thông thường, thành viên lưu ký đa phần là những CTCK, NHTM được cấp phép hoạt động giải trí. Ngoài ra, tại thị trường của một số ít vương quốc, những tổ chức triển khai kinh tế tài chính, quỹ góp vốn đầu tư và 1 số ít tổ chức triển khai góp vốn đầu tư lớn cũng hoàn toàn có thể được gật đầu làm thành viên lưu ký. Khách hàng không phải là thành viên của TT lưu ký sẽ phải ký gửi và mở thông tin tài khoản lưu ký chứng khoán tại những thành viên lưu ký .
Khi muốn trở thành thành viên lưu ký, tổ chức triển khai có nhu yếu là thành viên phải thỏa mãn nhu cầu một số ít điều kiện kèm theo nhất định như : nghành nghề dịch vụ kinh doanh thương mại mà tổ chức triển khai đó thực thi, năng lực kinh tế tài chính … Sau khi được cơ quan quản trị Nhà nước về nghành nghề dịch vụ chứng khoán chấp thuận đồng ý và cấp phép hoạt động giải trí lưu ký, mọi hoạt động giải trí phân phối những dịch vụ về lưu ký chứng khoán của thành viên lưu ký phải tuân thủ những pháp luật đơn cử của từng thị trường .
Ở Nước Ta, trước năm 2006, những tính năng ĐK, lưu ký và giao dịch thanh toán bù trừ chứng khoán do Trung tâm thanh toán giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh ( nay là SGDCK TP. Hồ Chí Minh ) và TP.HN thực thi độc lập. Từ năm 2006, theo Quyết định ngày 27/7/2005 của Thủ tướng cơ quan chính phủ, TTLKCK được xây dựng với mục tiêu thống nhất những hoạt động giải trí lưu ký, giao dịch thanh toán và ĐK chứng khoán của toàn TTCK vào một đầu mối duy nhất đã lưu lại một bước tăng trưởng quan trọng trong quy trình hoàn thành xong cấu trúc của TTCK Nước Ta .
– Công ty nhìn nhận thông số tin tưởng
Công ty nhìn nhận thông số tin tưởng là tổ chức triển khai chuyên triển khai việc nhìn nhận về tình hình hiện tại và triển vọng hoạt động giải trí của những doanh nghiệp dưới dạng những thông số tin tưởng .
Ở những nước có TTCK tăng trưởng, tổ chức triển khai xếp hạng tin tưởng đóng vai trò cực kỳ quan trọng, vì tổ chức triển khai này vừa có vai trò thôi thúc hoạt động giải trí thị trường, vừa giúp nhà đầu tư nhìn nhận, xếp hạng chứng khoán làm cơ sở cho việc ra quyết định hành động góp vốn đầu tư, bảo vệ nhà đầu tư tránh rủi ro đáng tiếc .
Đánh giá và xếp hạng tin tưởng của doanh nghiệp còn có ý nghĩa quan trọng với cả chính doanh nghiệp phát hành chứng khoán, chính do nó là cơ sở nhìn nhận năng lực rủi ro đáng tiếc vỡ nợ, xác lập ngân sách sử dụng vốn ( lãi suất vay trái phiếu ) và năng lực phân phối, tiêu thụ chứng khoán …
Một số tổ chức triển khai xếp hạng tin tưởng nổi tiếng trên quốc tế không hề không nhắc đến Mood và S&P. Việc sắp xếp thứ hạng của tổ chức triển khai phát hành dựa trên cơ sở 1 số ít yếu tố như những tỷ số kinh tế tài chính ( thông số thanh toán giao dịch, cơ cấu tổ chức vốn … ), vật thế chấp ngân hàng, thời hạn đáo hạn của trái phiếu, tính không thay đổi của lệch giá và thu nhập, những hoạt động giải trí kinh doanh thương mại, chủ trương kinh tế tài chính, thiên nhiên và môi trường kinh doanh thương mại …

Với ý nghĩa quan trọng nêu trên, sự sinh ra và hoạt động giải trí của những tổ chức triển khai nhìn nhận thông số tin tưởng là điều kiện kèm theo bảo vệ cho sự hoạt động giải trí hiệu suất cao của TTCK. Tuy nhiên, tùy theo mức độ tăng trưởng của mỗi thị trường mà cần xác lập số lượng và quy mô hoạt động giải trí của những tổ chức triển khai này một cách thích hợp .
– Tổ chức hỗ trợ vốn chứng khoán
Tổ chức hỗ trợ vốn chứng khoán là những tổ chức triển khai được xây dựng với mục tiêu khuyến khích lan rộng ra và tăng trưởng TTCK trải qua những hoạt động giải trí cho vay bảo lãnh, cho vay để mua CP, cho vay chứng khoán cho những thanh toán giao dịch chênh lệch … Các tổ chức triển khai hỗ trợ vốn chứng khoán ở những nước khác nhau có đặc thù khác nhau, có nước không có mô hình tổ chức triển khai này, nhưng quy mô tổ chức triển khai thông dụng nhất là sự phối hợp giữa những CTCK và NHTM trong cung ứng dịch vụ tín dụng thanh toán chứng khoán .
Ở Nước Ta, TTCK tập trung chuyên sâu tiên phong – Trung tâm thanh toán giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh ( nay là SGDCK TPHCM ) đã được xây dựng và chính thức đi vào hoạt động giải trí từ tháng 7/2000. Tiếp đó là Trung tâm thanh toán giao dịch chứng khoán Thành Phố Hà Nội ( nay là SGDCK HN ) được xây dựng và quản lý và vận hành từ tháng 3/2005. Để thu hẹp thị trường tự do, tháng 6/2009 Sở thanh toán giao dịch chứng khoán TP.HN đã đưa vào quản lý và vận hành mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch UpCom – tổ chức triển khai theo khuynh hướng quy mô thị trường OTC, nhằm mục đích tạo ra một thị trường thanh toán giao dịch CP của những công ty đại chúng chưa niêm yết .

3. Phân loại thị trường chứng khoán

3.1. Theo đối tượng giao dịch

a. Thị trường cổ phiếu (Stock Market)

Thị trường CP, còn gọi là TTCK vốn, là thị trường mà đối tượng người dùng thanh toán giao dịch là những loại CP của những công ty CP. Thị trường CP được coi là bộ phận cơ bản và giữ vị trí quan trọng nhất của mạng lưới hệ thống TTCK. Nói đến TTCK, người ta thường đồng nghĩa tương quan với thị trường CP .
Thị trường CP có 1 số ít đặc thù sau :

• Hàng hóa mua bán trên thị trường là các loại cổ phiếu (còn gọi là các chứng khoán vốn) như: cổ phiếu thường (còn gọi là cổ phiếu phổ thông), cổ phiếu ưu đãi.
• Người sở hữu cổ phiếu giữ vai trò là cổ đông, là đồng sở hữu một phần công ty cổ phần – tổ chức phát hành ra cổ phiếu đó.
• Do cổ phiếu không có thời hạn nên để thu hồi vốn đầu tư, nhà đầu tư không thể yêu cầu tổ chức phát hành mua lại mà phải đem bán chúng (chuyển nhượng quyền sở hữu) cho những nhà đầu tư khác trên thị trường cổ phiếu.

b. Thị trường trái phiếu (Bond Market)

Thị trường trái phiếu, còn gọi là thị trường nợ, là nơi thanh toán giao dịch những loại trái phiếu. Thị trường trái phiếu có một số ít đặc thù sau :

• Hàng hóa mua bán trên thị trường là các loại trái phiếu (còn gọi là các chứng khoán nợ) như: trái phiếu chính phủ và chính quyền địa phương, trái phiếu công ty, trái phiếu, kỳ phiếu ngân hàng…
• Người sở hữu trái phiếu giữ vai trò là chủ nợ của tổ chức phát hành.
• Do trái phiếu có kỳ hạn nên việc thu hồi vốn đầu tư có thể thực hiện trực tiếp tại tổ chức phát hành (nếu trái phiếu đã đến ngày đáo hạn). Trường hợp ngược lại, nhà đầu tư phải đem bán chúng (chuyển nhượng quyền sở hữu) cho những nhà đầu tư khác trên thị trường trái phiếu.

c. Thị trường chứng chỉ quỹ đầu tư (Fund Certificate Market/ Fund Stock Market)

Thị trường chứng từ quỹ là nơi thanh toán giao dịch những loại chứng từ quỹ. Thị trường chứng từ quỹ có một số ít đặc thù sau :

• Hàng hóa mua bán trên thị trường là các loại chứng chỉ quỹ do các công ty quản lý quỹ đầu tư phát hành.
• Người sở hữu chứng chỉ quỹ là người ủy thác cho công ty quản lý quỹ thực hiện hoạt động đầu tư tập thể theo điều lệ của quỹ. Nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hàng ngày đối với hoạt động đầu tư của quỹ.
• Tùy theo đặc điểm của từng loại quỹ đầu tư, người sở hữu chứng chỉ quỹ có thể thu hồi vốn đầu tư trực tiếp tại quỹ, hoặc đem bán chúng (chuyển nhượng quyền sở hữu) cho những nhà đầu tư khác trên thị trường chứng chỉ quỹ.

d. Thị trường chứng khoán phái sinh (Derivatives Market)

TTCK phái sinh là nơi thanh toán giao dịch những loại chứng khoán phái sinh như quyền mua CP, chứng quyền, quyền chọn, hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai. TTCK phái sinh là thị trường mà sự sinh ra và tăng trưởng của nó bắt nguồn từ chính việc phát hành, thanh toán giao dịch những loại chứng khoán gốc. Sự sống sót và tăng trưởng của thị trường này có ý nghĩa quan trọng, góp thêm phần thôi thúc thị trường CP và thị trường trái phiếu hoạt động giải trí sôi động và hiệu suất cao hơn .
Tiêu thức phân loại này giúp tất cả chúng ta hoàn toàn có thể đánh trình độ tăng trưởng của nền kinh tế tài chính nói chung cũng như sự tăng trưởng của TTCK nói riêng. Với những nước tăng trưởng, sự tăng trưởng của thị trường CP là biểu trưng cho sự tăng trưởng của nền kinh tế tài chính. Song hành cùng với sự tăng trưởng và hoàn thành xong của thị trường, những loại chứng khoán phái sinh cũng ngày càng ngày càng tăng để phân phối nhu yếu phong phú, đồng thời phân phối những công cụ phòng chống rủi ro đáng tiếc cho những nhà đầu tư, kinh doanh thương mại chứng khoán .

3.2. Theo quy trình lưu thông chứng khoán

a. Thị trường sơ cấp (Primary Market)

Là thị trường phát hành chứng khoán mới.

TTCK sơ cấp có vai trò tạo vốn cho tổ chức triển khai phát hành và chuyển hóa những nguồn vốn nhàn nhã trong công chúng vào công cuộc góp vốn đầu tư .
Đặc điểm của thị trường sơ cấp :

• Trên thị trường sơ cấp, chứng khoán là phương tiện huy động vốn của tổ chức phát hành, là công cụ đầu tư các nguồn tiền nhàn rỗi của nhà đầu tư.
• Chủ thể giao dịch: trên thị trường sơ cấp, người bán chứng khoán là các tổ chức phát hành, người mua là các nhà đầu tư .
• Kết quả giao dịch trên thị trường sơ cấp làm tăng vốn đầu tư cho tổ chức phát hành.
• Tính chất hoạt động của thị trường: thị trường sơ cấp là thị trường không liên tục.

b. Thị trường thứ cấp (Secondary Market)

Là thị trường diễn ra những thanh toán giao dịch mua và bán chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp .
Vai trò của TTCK thứ cấp là thực thi việc quy đổi quyền sở hữu chứng khoán giữa những nhà đầu tư chứng khoán. Xét trên góc nhìn kinh tế tài chính vĩ mô, TTCK thứ cấp là một bộ phận quan trọng của thị trường kinh tế tài chính triển khai công dụng điều tiết vốn góp vốn đầu tư giữa những ngành, những nghành nghề dịch vụ, tạo ra một sự cân đối mới cho nền kinh tế tài chính .
Đặc điểm của TTCK thứ cấp :

• Trên thị trường thứ cấp, chứng khoán chỉ thuần túy là công cụ đầu tư mà không tồn tại với tư cách là phương tiện huy động vốn cho tổ chức phát hành.
• Chủ thể giao dịch trên thị trường thứ cấp chủ yếu là các nhà đầu tư, kinh doanh chứng khoán.
• Kết quả hoạt động của thị trường thứ cấp không làm tăng vốn đầu tư cho nền kinh tế mà chỉ làm thay đổi quyền sở hữu chứng khoán giữa các nhà đầu tư.
• Tính chất hoạt động của thị trường: thị trường thứ cấp là thị trường liên tục. Thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp có mối quan hệ hữu cơ, gắn bó với nhau, làm tiền đề cho sự phát triển của Thị trường sơ cấp có vai trò tạo hàng hóa cho TTCK, thị trường thứ cấp làm gia tăng tính thanh khoản của chứng khoán, đảm bảo cho sự phát triển của thị trường sơ cấp.

Phân chia và nghiên cứu và điều tra TTCK theo tiêu thức này có ý nghĩa quan trọng trong việc nghiên cứu và phân tích quan hệ cung và cầu vốn trong nền kinh tế tài chính, đồng thời tạo cơ sở để nhìn nhận thực trạng nền kinh tế tài chính cũng như vị thế, uy tín của tổ chức triển khai phát hành trải qua sự dịch chuyển giá chứng khoán trên thị trường thứ cấp .

3.3. Theo hình thức tổ chức triển khai và chính sách hoạt động giải trí

a. Thị trường chứng khoán chính thức

TTCK chính thức ( còn gọi là thị trường có tổ chức triển khai ) là thị trường mà sự sinh ra và hoạt động giải trí được thừa nhận, bảo lãnh về mặt pháp lý. Các hoạt động giải trí thanh toán giao dịch của thị trường này nằm dưới sự trấn áp và chịu sự tác động ảnh hưởng bởi chính sách quản trị của Nhà nước trải qua những pháp lý chuyên ngành. Thị trường có tổ chức triển khai gồm có :
* Thị trường tập trung chuyên sâu – Sở thanh toán giao dịch
TTCK tập trung chuyên sâu là thị trường ở đó việc thanh toán giao dịch mua và bán chứng khoán được triển khai tại một khu vực tập trung chuyên sâu gọi là sàn thanh toán giao dịch .
Đặc điểm của TTCK tập trung chuyên sâu :

• TTCK tập trung có địa điểm giao dịch cố định.
• Các chứng khoán được giao dịch tại TTCK tập trung phải thỏa mãn những điều kiện nhất định và hoàn tất thủ tục niêm yết, thường là chứng khoán của những công ty lớn, có danh tiếng, đã qua thử thách của thị trường.
• Phương thức giao dịch chủ yếu là đấu giá hoặc ghép lệnh để hình thành giá cả cạnh tranh tốt nhất trong các phiên giao dịch.
• Thành viên giao dịch có giới hạn, thường chỉ bao gồm những tổ chức và/ hoặc cá nhân có đủ điều kiện, đã được cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực chứng khoán và TTCK cấp phép thành viên.
• Nhà nước quản lý thị trường thông qua các pháp luật chuyên ngành về CK & TTCK.

* Thị trường phi tập trung chuyên sâu ( còn gọi là thị trường OTC – Over The Counter )
Thị trường OTC là thị trường ở đó việc thanh toán giao dịch mua và bán chứng khoán không diễn ra tại một khu vực tập trung chuyên sâu mà trải qua mạng lưới hệ thống máy vi tính và điện thoại cảm ứng liên kết giữa những thành viên của thị trường .
Đặc điểm của TTCK OTC :

• TTCK OTC không có địa điểm giao dịch cố định. Các giao dịch được tiến hành qua mạng lưới các CTCK phân tán trên khắp quốc
• Chứng khoán giao dịch trên thị trường OTC là những chứng khoán chưa được niêm yết trên bất kỳ thị trường tập trung nào và thường bao gồm các chứng khoán có tiêu chuẩn thấp hơn chứng khoán được niêm yết trên thị trường tập trung – chứng khoán của các công ty vừa và nhỏ.
• Giá chứng khoán trên thị trường OTC được xác định chủ yếu theo phương thức thỏa thuận.
• Nhà nước quản lý đối với thị trường OTC thông qua các pháp luật chuyên ngành về CK & TTCK.

b. Thị trường chứng khoán không chính thức – TTCK tự do (The free market)

Thị trường chứng khoán tự do, ( còn gọi là thị trường ngầm, thị trường chợ đen ) là thị trường ở đó những hoạt động giải trí thanh toán giao dịch mua và bán chứng khoán không được triển khai qua mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch của thị trường tập trung chuyên sâu và thị trường OTC, nó sinh ra và hoạt động giải trí một cách tự phát theo nhu yếu của thị trường .
TTCK tự do là thị trường mà hoạt động giải trí thanh toán giao dịch mua và bán, chuyển nhượng ủy quyền chứng khoán hoàn toàn có thể diễn ra ở bất kỳ đâu, vào bất kể khi nào, hoàn toàn có thể trải qua những nhà môi giới hoặc do chính những người có nhu yếu góp vốn đầu tư, mua và bán chứng khoán triển khai .
Dưới góc nhìn pháp lý, TTCK tự do là thị trường mà sự sinh ra, sống sót và hoạt động giải trí không được thừa nhận và bảo lãnh bởi những pháp lý chuyên ngành về chứng khoán và TTCK. Nó sinh ra và hoạt động giải trí bởi những nhu yếu tự phát của thị trường. Do không được bảo lãnh về mặt pháp lý nên việc mua và bán chứng khoán trên thị trường tự do tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng tiếc như lừa đảo, hàng giả, hàng không có thật …

Thị trường có tổ chức triển khai và thị trường tự do là hai bộ phận cùng song song sống sót và tăng trưởng. Xét về lịch sử dân tộc, thị trường tự do sinh ra sớm hơn rất nhiều so với thị trường có tổ chức triển khai. Tuy nhiên, cùng với sự tăng trưởng của kinh tế thị trường cũng như sự ngày càng tăng vai trò trấn áp của Nhà nước thì quy mô và khoanh vùng phạm vi hoạt động giải trí của thị trường tự do ngày càng giảm đi rõ ràng, ngược lại với sự tăng trưởng nhanh gọn của thị trường có tổ chức triển khai .
Xem xét TTCK theo tiêu thức này giúp tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nhìn nhận được vai trò cũng như mức độ trấn áp của Nhà nước so với hoạt động giải trí của TTCK nói riêng cũng như hàng loạt nền kinh tế tài chính nói chung .
Ngoài cách phân loại nêu trên, theo hình thức tổ chức triển khai và chính sách hoạt động giải trí, người ta còn chia TTCK thành thị trường tập trung chuyên sâu, thị trường phi tập trung chuyên sâu, thị trường Private thị trường riêng và thị trường thứ ba .
Thị trường Private là thị trường CP của những công ty CP nội bộ. Cổ phiếu của những công ty này có tính thanh khoản kém, thanh toán giao dịch hầu hết diễn ra giữa những cổ đông cũ của công ty. Do tính thanh khoản kém, giá CP không phản ánh đúng giá trị của công ty và rủi ro đáng tiếc thanh khoản cao, tuy nhiên công ty gần như không phải đương đầu với những xung đột quyền lợi giữa những nhóm cổ đông nên hoạt động giải trí khá không thay đổi .
Thị trường thứ ba là thị trường dành cho những chứng khoán đích danh và thanh toán giao dịch khối. Các chứng khoán đích danh thường có điều kiện kèm theo đặc biệt quan trọng trong điều kiện kèm theo chuyển nhượng ủy quyền, vì thế thường không được ĐK thanh toán giao dịch tại những thị trường chính thức. Đối với những thanh toán giao dịch khối, sở giao dịch thường số lượng giới hạn khối lượng thanh toán giao dịch, ví dụ điển hình tại Sở thanh toán giao dịch chứng khoán Thành Phố New York, những thanh toán giao dịch có khối lượng chứng khoán lớn hơn 10.000 đơn vị chức năng thuộc thanh toán giao dịch khối .

3.4. Theo thời hạn thanh toán giao dịch

a. Thị trường giao ngay

Thị trường giao ngay là thị trường mà việc giao nhận chứng khoán và thanh toán giao dịch được diễn ra ngay trong ngày thanh toán giao dịch hoặc trong thời hạn giao dịch thanh toán bù trừ theo pháp luật .
Đặc điểm của TTCK giao ngay :

• Việc ký hợp đồng giao dịch mua bán chứng khoán được thực hiện ở hiện tại.
• Việc chuyển giao quyền sở hữu chứng khoán và thanh toán được thực hiện ngay trong ngày giao dịch, hoặc trong thời gian thanh toán bù trừ theo quy định của thị trường mỗi nước (T+1 hoặc T+2 hoặc T+3).

b. Thị trường kỳ hạn

Thị trường kỳ hạn là thị trường mà việc giao nhận chứng khoán và giao dịch thanh toán được diễn ra sau ngày thanh toán giao dịch một khoảng chừng thời hạn nhất định .
Đặc điểm của TTCK kỳ hạn :

• Việc ký hợp đồng giao dịch mua bán chứng khoán được thực hiện ở hiện tại.
• Việc chuyển giao quyền sở hữu chứng khoán và thanh toán được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định theo hợp đồng đã ký kết. Tùy theo cơ chế hoạt động của thị trường theo kiểu Âu hay kiểu Mĩ mà ngày thực hiện hợp đồng (chuyển giao quyền sở hữu chứng khoán và thanh toán) được thực hiện sau ngày giao ngay một khoảng thời gian đã ký hay bất cứ ngày nào trong thời hạn của hợp đồng.

4. Chức năng và vai trò của thị trường chứng khoán

4.1. Chức năng

Là một định chế kinh tế tài chính quan trọng trong nền kinh tế thị trường, TTCK được nhìn nhận với hai công dụng cơ bản, đó là : tập trung chuyên sâu kêu gọi vốn góp vốn đầu tư và điều tiết những nguồn vốn trong nền kinh tế tài chính .

– Tập trung huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế

Thông qua những thanh toán giao dịch trên được triển khai trên TTCK sơ cấp, những nguồn vốn trong thời điểm tạm thời thư thả trong dân cư, trong những tổ chức triển khai chính trị, những tổ chức triển khai xã hội … được kêu gọi và tập trung chuyên sâu để tạo vốn cho tổ chức triển khai phát hành .

• Thông qua phát hành trái phiếu, Nhà nước huy động vốn để thực hiện các chương trình đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình công cộng, thực hiện công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
• Các doanh nghiệp sử dụng vốn huy động được qua phát hành trái phiếu, cổ phiếu để đầu tư đổi mới công nghệ, phát triển thị trường, mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, củng cố và nâng cao vị thế doanh nghiệp trên thương trường.

– Điều tiết các nguồn vốn trong nền kinh tế

Thị trường chứng khoán nói chung, TTCK thứ cấp nói riêng là nơi tạo tính thanh toán cho những loại chứng khoán. Thông qua thị trường này nhà đầu tư hoàn toàn có thể tịch thu vốn hoặc chuyển vốn góp vốn đầu tư một cách thuận tiện trải qua hoạt động giải trí bán và mua những loại chứng khoán .
Mặt khác, trong nền kinh tế thị trường, bên cạnh những doanh nghiệp thành đạt, không ít doanh nghiệp có hiệu suất cao kinh doanh thương mại thấp kém, thậm chí còn có rủi ro tiềm ẩn phá sản. Những doanh nghiệp này hoàn toàn có thể phải gật đầu giải pháp thu hẹp khoanh vùng phạm vi kinh doanh thương mại ở một nghành nghề dịch vụ nào đó bằng cách rút bớt vốn góp vốn đầu tư khỏi những hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại của doanh nghiệp để góp vốn đầu tư vào một nghành nghề dịch vụ khác trải qua việc mua những chứng khoán đang được thanh toán giao dịch trên TTCK. Điều đó cũng đồng nghĩa tương quan với việc vốn góp vốn đầu tư tự phát điều tiết từ những ngành, những nghành nghề dịch vụ có hiệu suất cao sử dụng thấp sang những ngành, những nghành nghề dịch vụ có hiệu suất cao sử dụng cao hơn .

4.2. Vai trò

Việc tạo lập và tăng trưởng TTCK có ý nghĩa rất quan trọng trong sự nghiệp tăng trưởng kinh tế tài chính của những nước có nền kinh tế thị trường. Nó là kênh bổ trợ nguồn vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế tài chính. Tuy nhiên, nếu không có không thiếu những điều kiện kèm theo thiết yếu để bảo vệ cho sự sống sót và tăng trưởng thì TTCK cũng hoàn toàn có thể gây nên những mối đe dọa khôn lường so với nền kinh tế tài chính – xã hội. Chính cho nên vì thế, nhận thức được không thiếu vai trò tích cực cũng như những bất lợi của TTCK có một ý nghĩa quan trọng trong việc sử dụng thị trường và thiết kế xây dựng chủ trương quản trị thị trường một cách hữu hiệu .
Ở hầu hết những nước có nền kinh tế thị trường tăng trưởng đều sống sót TTCK với những vai trò hầu hết sau :

– TTCK là kênh huy động, tập trung và luân chuyển vốn linh hoạt của nền kinh tế

Trong nền kinh tế thị trường, TTCK được xem như một TT thu gom mọi nguồn vốn tiết kiệm chi phí lớn nhỏ của từng hộ dân cư, những nguồn vốn trong thời điểm tạm thời thư thả trong những doanh nghiệp, những tổ chức triển khai kinh tế tài chính và từ quốc tế … tạo thành một nguồn vốn khổng lồ hỗ trợ vốn cho nền kinh tế tài chính, mà những kênh kinh tế tài chính khác không làm được. Qua phát hành chứng khoán, những doanh nghiệp có vốn để lan rộng ra sản xuất kinh doanh thương mại, Nhà nước có được những nguồn vốn lớn để thiết kế xây dựng những khu công trình hạ tầng, những ngành kinh tế tài chính mũi nhọn …

– Thị trường chứng khoán góp phần kích thích cạnh tranh, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp

Thông qua TTCK, những doanh nghiệp hoàn toàn có thể sử dụng vốn tiền tệ trong thời điểm tạm thời rảnh rỗi để góp vốn đầu tư chứng khoán như thể một gia tài kinh doanh thương mại và ngược lại, những chứng khoán đó sẽ được chuyển thành tiền khi thiết yếu. Hơn nữa, TTCK còn giúp những doanh nghiệp xâm nhập lẫn nhau trải qua việc mua và bán CP. Thậm chí khi một doanh nghiệp kinh doanh thương mại thua lỗ, có rủi ro tiềm ẩn đi đến bờ vực phá sản, nó cũng hoàn toàn có thể không mất đi, mà được bán cho những nhà đầu tư khác và những cổ đông mới này sẽ liên tục duy trì, tăng trưởng sự hoạt động giải trí của doanh nghiệp .
Quy định của TTCK bắt buộc những doanh nghiệp tham gia thị trường phải công bố công khai minh bạch, minh bạch tình hình kinh tế tài chính, tác dụng kinh doanh thương mại hàng quý, hàng năm trước công chúng, để công chúng hoàn toàn có thể nhận định và đánh giá, nhìn nhận được công ty. Bên cạnh đó, việc mua và bán CP của công ty một cách tự do, khiến người có CP trở thành chủ sở hữu của công ty. Nhờ đó, họ hoàn toàn có thể trấn áp công ty và phân biệt được năng lực hoạt động giải trí của công ty qua sự gật đầu của TTCK. Chính những điều này buộc những doanh nghiệp phải đo lường và thống kê kỹ lưỡng trong việc kêu gọi và sử dụng vốn, qua đó góp thêm phần nâng cao hiệu suất cao sản xuất kinh doanh thương mại của doanh nghiệp .

– Thị trường chứng khoán góp phần đa dạng hóa các hình thức đầu tư và huy động vốn trong nền kinh tế

TTCK đưa đến cho công chúng những công cụ góp vốn đầu tư mới, phong phú, phong phú và đa dạng, tương thích với từng đối tượng người tiêu dùng có tâm ý và kế hoạch riêng. Với một mạng lưới hệ thống những loại chứng khoán khác nhau của nhiều ngành kinh tế tài chính và những chủ thể khác nhau, người tiết kiệm ngân sách và chi phí hoàn toàn có thể tự mình lựa chọn, hoặc trải qua những nhà kinh tế tài chính trình độ lựa chọn những hình thức góp vốn đầu tư thích hợp nhất. Nhờ vậy, vốn thư thả trong xã hội sẽ được lôi cuốn vào công cuộc góp vốn đầu tư. Vốn góp vốn đầu tư sinh lời, càng kích thích ý thức tiết kiệm ngân sách và chi phí và góp vốn đầu tư trong dân chúng. Nếu không có TTCK thì nguồn tiết kiệm chi phí trong dân chúng hoàn toàn có thể vẫn liên tục nằm dưới dạng cất trữ, không sinh lời cho bản thân người tiết kiệm ngân sách và chi phí và cũng chẳng góp phần gì cho quy trình tăng trưởng kinh tế tài chính .
Như vậy, TTCK là nơi phân phối những thời cơ góp vốn đầu tư có lựa chọn cho công chúng, từ đó nâng cao tiết kiệm chi phí vương quốc, tạo điều kiện kèm theo về vốn cho sự nghiệp tăng trưởng kinh tế tài chính .
Đồng thời, nhờ sự tăng trưởng của TTCK, những chủ thể thiếu vốn có thêm một sự lựa chọn kênh kêu gọi vốn : hoặc là phát hành chứng khoán qua
TTCK, hoặc kêu gọi vốn từ những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán – một kênh kêu gọi vốn truyền thống lịch sử và tương đối thông dụng. Về mặt triết lý, kêu gọi vốn qua phát hành chứng khoán là một giải pháp hiệu suất cao vì người cầu vốn sẽ nhận được vốn trực tiếp từ người cung vốn, nên hoàn toàn có thể giảm được ngân sách kêu gọi. Tuy nhiên, trên thực tiễn, điều này còn tùy thuộc vào tính hiệu suất cao, sự tăng trưởng của TTCK và điều kiện kèm theo thực tiễn của tổ chức triển khai phát hành …

– Thị trường chứng khoán là tấm gương phản ánh thực trạng và tương lai phát triển của doanh nghiệp

Thị giá chứng khoán của một doanh nghiệp đang thanh toán giao dịch trên TTCK được coi là cơ sở quan trọng nhìn nhận tình hình hoạt động giải trí của doanh nghiệp đó trong hiện tại cũng như trong tương lai. Thị giá CP cao hay thấp biểu hiện trạng thái kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Đặc biệt, mức độ cổ tức và giá thặng dư của CP ( chênh lệch giữa giá thị trường và mệnh giá ) bộc lộ năng lực mang lại cống phẩm và thu nhập cho những cổ đông. Triển vọng tương lai của mỗi doanh nghiệp cũng được bộc lộ một cách trực tiếp trên thị giá CP và sự diễn biến quy trình dịch chuyển thị giá CP của công ty .
Như vậy trải qua sự dịch chuyển về Chi tiêu chứng khoán và những chỉ số trên TTCK, người ta hoàn toàn có thể nhìn nhận được thực trạng “ sức khỏe thể chất ” của một doanh nghiệp nói riêng cũng như của nền kinh tế tài chính nói chung cả trong hiện tại và tương lai .

– Thị trường chứng khoán là công cụ hữu hiệu giúp Nhà nước thực hiện chức năng điều tiết vĩ mô nền kinh tế

Các chỉ báo của TTCK phản ánh hành động của nền kinh tế tài chính một cách nhạy bén và đúng chuẩn. Giá những chứng khoán tăng lên cho thấy góp vốn đầu tư đang lan rộng ra, nền kinh tế tài chính đang tăng trưởng và ngược lại, giá chứng khoán giảm sẽ cho thấy những tín hiệu suy thoái và khủng hoảng của nền kinh tế tài chính. Vì thế, TTCK được coi là phong vũ biểu của nền kinh tế tài chính và là một công cụ quan trọng giúp cơ quan chính phủ triển khai những chủ trương kinh tế tài chính vĩ mô. Thông qua TTCK, cơ quan chính phủ hoàn toàn có thể mua và bán trái phiếu chính phủ nước nhà để tạo ra nguồn thu bù đắp thiếu vắng ngân sách và quản trị lạm phát kinh tế. Ngoài ra, chính phủ nước nhà cũng hoàn toàn có thể sử dụng 1 số ít giải pháp, chủ trương tác động ảnh hưởng vào TTCK nhằm mục đích khuynh hướng góp vốn đầu tư, bảo vệ sự tăng trưởng cân đối của nền kinh tế tài chính …

– Thị trường chứng khoán là công cụ góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

Thị trường chứng khoán là công cụ được cho phép vừa lôi cuốn, vừa trấn áp vốn góp vốn đầu tư quốc tế một cách hữu hiệu, vì nó hoạt động giải trí theo nguyên tắc công khai minh bạch. Nghĩa là mọi đối tượng người dùng tham gia mua và bán chứng khoán phải công khai minh bạch và update hàng loạt những thông tin tương quan đến giá trị chứng khoán, công khai minh bạch năng lực kinh tế tài chính trong những thanh toán giao dịch mua và bán chứng khoán. Tính chuyên nghiệp của những nhà đầu tư quốc tế sẽ góp thêm phần từng bước làm đổi khác tư duy trong góp vốn đầu tư kinh doanh thương mại, thay đổi chính sách quản trị theo xu thế quản trị văn minh, từng bước góp thêm phần khắc phục thực trạng góp vốn đầu tư thiếu thông tin hoặc thông tin không trung thực, thiếu đúng chuẩn, góp vốn đầu tư theo tâm ý, theo trào lưu đám đông của những nhà đầu tư trong nước. Hoạt động mua và bán chứng khoán của những nhà đầu tư quốc tế làm tăng tính sôi động của thị trường, qua đó góp thêm phần quan trọng vào sự tăng trưởng của TTCK của những vương quốc, đặc biệt quan trọng là ở những TTCK mới nổi .
Như vậy TTCK không chỉ là công cụ được cho phép lôi cuốn và trấn áp vốn góp vốn đầu tư quốc tế ; mà còn góp thêm phần thôi thúc quy trình hội nhập kinh tế tài chính quốc tế của những vương quốc .
Ngoài ra, TTCK còn có những vai trò tích cực khác như : bảo vệ tính thanh khoản cho chứng khoán, làm giảm áp lực đè nén lạm phát kinh tế, thôi thúc quy trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước …

5. Các góc nhìn xấu đi trên thị trường chứng khoán

TTCK không phải là một công cụ vạn năng, nó không hề xử lý được toàn bộ những nhu yếu của nền kinh tế tài chính đặt ra. Bên cạnh những ảnh hưởng tác động tích cực, do đặc thù của những thanh toán giao dịch chứng khoán mà rất dễ phát sinh những hành vi vi phạm những nguyên tắc, những quy định trong hoạt động giải trí mua và bán, đó là “ thao túng thị trường ”, “ thanh toán giao dịch nội gián ”, mua và bán CK ngoài TTCK không chính
thức làm tác động ảnh hưởng đến tiềm năng “ công minh, hiệu suất cao và tăng trưởng không thay đổi ” của thị trường .

– Thao túng thị trường

“ Thao túng thị trường ” hoàn toàn có thể được định nghĩa bằng nhiều cách khác nhau, nhưng tựu chung lại đều là những hành vi cố ý gây tác động ảnh hưởng đến thị trường bằng cách vận dụng quy luật cung – cầu hoặc những hành vi tự tạo khác, để tác động ảnh hưởng đến Ngân sách chi tiêu chứng khoán, nhằm mục đích đạt được tiềm năng có lợi cho riêng mình. Thao túng thị trường thường được bộc lộ dưới những hình thức đơn cử sau :

• Một là, kết hợp với nhau cùng liên tục mua, hoặc bán một loại chứng khoán, gây nên sự khan hiếm hay thừa thãi một cách giả tạo, dẫn đến giá chứng khoán gia tăng hoặc giảm sút một cách đột ngột.
• Hai là, hiện tượng chèn ép, cá lớn nuốt cá bé. Đó là hành vi những thương gia lớn thường đẩy giá lên hoặc gìm giá xuống để thu lợi, gây nên những thiệt hại cho những người có số lượng chứng khoán ít ỏi, vì trên TTCK giá cả hoàn toàn do cung cầu quyết định.
• Ba là, lan truyền tin đồn không chính xác hay thông tin lệch lạc về hiện trạng và triển vọng của một đơn vị kinh tế. Điều này có thể gây nên những hậu quả xấu cho đơn vị phát hành, cho thị trường và cho các nhà đầu tư chân chính. Hiện tượng “các tin đồn thất thiệt” có thể đem đến tình trạng cổ phiếu được đưa ra bán ồ ạt làm giá cổ phiếu giảm đột ngột, hoặc tình trạng đầu tư gia tăng làm giá cổ phiếu tăng nhanh vượt quá giá trị thực của chúng. Những người có ý đồ xấu có thể đứng ra mua (hoặc bán) cổ phiếu đó để khống chế công ty và hưởng một số lãi đáng kể sau khi tin đồn đã được kiểm chứng.
• Bốn là, cố ý gây sai lệch hay hiểu lầm về hoạt động giao dịch của một loại chứng khoán.
• Năm là, tìm mọi biện pháp để duy trì, ổn định mức giá chứng khoán nhằm tạo ra những lợi thế cho việc chào bán hoặc phát hành chứng khoán mới.
• Sáu là, thực hiện các giao dịch được sắp đặt trước, giao dịch giả tạo…

– Giao dịch nội gián

“ Giao dịch nội gián ” là những trường hợp người trong nội bộ tổ chức triển khai phát hành, hoặc những người do trong quy trình thực thi những trách nhiệm nào đó mà có được những thông tin chưa công bố ra công chúng, đã sử dụng hoặc trao cho người khác sử dụng những thông tin này để góp vốn đầu tư, tham gia thanh toán giao dịch có lợi cho mình .
“ tin tức nội bộ ” là những thông tin quan trọng, chưa được công bố, tương quan đến một hoặc nhiều người phát hành, một hoặc nhiều người mua, bán chứng khoán có kỳ hạn, một hoặc nhiều mẫu sản phẩm kinh tế tài chính đã được niêm yết, mà nếu thông tin đó được công bố sẽ có năng lực tác động ảnh hưởng đến giá chứng khoán. Thông tin nội bộ gồm có : những đổi khác lớn trong chủ trương góp vốn đầu tư, quản trị của công ty niêm yết, thanh toán giao dịch của công ty với ngân hàng nhà nước bị đình chỉ, công ty gặp tổn thất do mối đe dọa vạn vật thiên nhiên, những vụ kiện tụng lớn, thực trạng phá sản hay tóm gọn của công ty, những khó khăn vất vả trong việc trả nợ của công ty, những đổi khác trong ban quản trị, những kế hoạch sáp nhập, giải thể công ty …
Mua bán nội gián được xem như thể một hành vi phi đạo đức về mặt thương mại và đi ngược lại nguyên tắc : mọi nhà đầu tư phải có thời cơ như nhau .

– Các hành vi khác

Mua bán chứng khoán trên TTCK tự do cũng hoàn toàn có thể gây nên những hậu quả khó lường, vì bộ phận quản trị không hề biết được việc chuyển nhượng ủy quyền quyền sở hữu của một đơn vị chức năng nào đó. Mọi sự mua và bán bên ngoài có năng lực tạo áp lực đè nén cho những nhà đầu tư khác, thậm chí còn đưa đến việc khống chế hay thay thế sửa chữa cả chỉ huy của công ty. Do đó hầu hết những thị trường đều pháp luật mọi thanh toán giao dịch mua và bán CP đã niêm yết tại SGDCK phải được thực thi trải qua SGDCK .
Trên đây là 1 số ít biểu lộ đơn cử về những hành vi vi phạm pháp lý chứng khoán. Các hành vi nêu trên và những biến tướng phức tạp của nó hoàn toàn có thể hạn chế và khắc phục được bằng việc phát hành một mạng lưới hệ thống pháp lý hoàn hảo và có sự quản trị, giám sát liên tục, ngặt nghèo của những cơ quan quản trị thị trường .

TÓM LƯỢC

Bài viết phân phối cho bạn đọc những kỹ năng và kiến thức tổng quan về TTCK. Việc hiểu biết một cách vừa đủ những đặc thù của thị trường ; vai trò, công dụng của những chủ thể tham gia thị trường ; những bộ phận cấu thành TTCK với những đặc thù riêng có của nó ; những góc nhìn xấu đi và những hành vi vi phạm pháp lý TTCK là cơ sở nền tảng cho mỗi tổ chức triển khai, cá thể tham gia thị trường để thực thi tiềm năng của mình mà không trái pháp lý .
( Nguồn tìm hiểu thêm : topica.edu.vn )

5/5 – ( 1 bầu chọn )

Source: https://suanha.org
Category : Thị Trường