Tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục – Những đứa con trong gia đình – Nguyễn Thi – Văn 12

Phong cách nghệ thuật: năng lực phân tích tâm lý nhân vật sắc sảo, văn phong vừa đằm thắm chất trữ tình vừa giàu chất hiện thực; có khả năng tạo nên những nhân vật có cá tính mạnh mẽ, mang đậm tính cách Nam Bộ.

Nguyễn Thi sáng tác trên nhiều thể loại như thơ, truyện, kí, tiểu thuyết, … Và ông để lại những tác phẩm tiêu biểu vượt trội như : Hương đồng nội ( 1950 ), Truyện và ký ( 1978 ), …- Năm 1954 : Ông tập trung ra Bắc và công tác làm việc ở tạp chí Văn Nghệ Quân đội- Năm 1945, ông tham gia cách mạng và gia nhập lực lượng vũ trang .- Ông xuất thân trong một gia đình nghèo, cha mất sớm, mẹ đi bước nữa nên khó khăn vất vả, tủi nhục từ nhỏ .- Nguyễn Thi ( 1928 – 1968 ) tên thật là Nguyễn Hoàng Ca, ông sinh ra tại Hải Hậu – Tỉnh Nam Định .

II. Tác phẩm

1. Tóm tắt

Truyện xoay quanh nhân vật Việt – anh lính trẻ đã chiến đấu gan góc, bị thương, bị lạc đồng đội và nằm lại giữa mặt trận. Trong cơn mê man, anh hồi tưởng lại những kí ức tươi đẹp về gia đình và đồng đội. Việt và Chiến sinh ra trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống cuội nguồn yêu nước và mối thù thâm thúy với giặc Mỹ. Khi lớn lên, hai chị em giành nhau đi tòng quân, không ai chịu nhường ai nên nhờ chú Năm phân xử. Cuối cùng cả hai cùng nhau tham gia mặt trận. Trước khi lên đường hai chị em đã lo toan chu đáo việc nhà cửa, rộng vườn. Chị Chiến đã trở thành một cô thiếu nữ ra dáng và đầy chín chắn “ giống hệt như má ” … Việt càng nhớ má, càng thương chị nhiều hơn lại càng thấy rõ mối thù đè nặng trên vai. Những kí ức miên man sống lại trong tâm lý Việt cho đến khi đồng đội tìm thấy anh. Dù kiệt sức không bò đi được nhưng một ngón tay còn cử động của Việt vẫn đặt ở cò súng và đạn đã lên nòng. Việt được đưa về bệnh viện dã chiến để hồi sinh sức khỏe thể chất .

2. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ và thực trạng sinh ra
– Viết năm 1966 giữa những tháng ngày ác liệt của cuộc chiến tranh chống Mỹ .
– Sau in trong tập Truyện và kí ( 1978 ) .
b. Bố cục
– Phần 1 ( từ đầu đến ” mở màn xung phong ” ) : Việt bị thương ở mặt trận, ngất đi tỉnh lại nhiều lần .
– Phần 2 ( còn lại ) : Kí ức của Việt về câu truyện hai chị em tranh nhau đi tòng quân .

3. Tìm hiểu chi tiết

Tìm hiểu theo những nhân vật trong truyện
a. Nhân vật Việt và Chiến
* Những nét tính cách giống nhau
– Hai chị em đều rất trẻ : nên tính tình ngây thơ, hồn nhiên và đáng yêu và dễ thương
+ Giành nhau chuyện bắt ếch, đánh tàu giặc, giành nhau đi tòng quân .
+ Hay cãi nhau .
– Cùng sinh trưởng trong một gia đình, cùng thực trạng số phận nên có tâm ý, tính cách giống nhau .
+ Cùng ước nguyện được cầm súng đánh giặc để trả thù cho ba má .
+ Giành nhau đi tòng quân .
+ Cùng ý nghĩ khi khiêng bàn thờ cúng sang gửi nhà chú Năm để chị em đi đánh giặc .
→ Cả hai đều giống nhau ở tấm lòng yêu quý cha mẹ, lòng căm thù giặc thâm thúy. Tình cảm nung nấu, hun đúc thành ý chí sắt đá, thành lòng quyết tâm cao .
– Dù còn nhỏ tuổi nhưng hành vi của họ thật đáng khâm phục :
+ Hai chị em bắn được tàu chiến của giặc trên sông Đinh Thủy .
+ Khi đi chiến đấu, Chiến là tiểu đội trưởng gương mẫu, Việt phá được xe tăng của địch .
+ Dù bị thương và hôn mê, nhưng Việt vẫn để tay lên cò súng, chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu .
→ Họ đều là những chiến sỹ dũng mãnh, gan góc, lập được nhiều chiến công .
* Những nét tính cách khác nhau
– Chiến
+ Chiến có cái gan góc, kiên đinh của người phụ nữ :
Ngồi đánh vần cuốn sổ gia đình từ trưa đến tối .
Kiên quyết giành em đi tòng quân .
Chiến nói với em : Như một lời thề “ Nếu giặc còn thì tao mất, vậy à ! ”

→Ngoài khát vọng, mục đích, quyết tâm kiên cường chiến đấu, hành động này còn biểu hiện tấm lòng người chị thương em.

+ Đảm đang tháo vát : sắp xếp chuyện gia đình trước khi hai chị em đi tòng quân .
+ Nét tính cách riêng của người con gái mới lớn hồn nhiên, đáng yêu và dễ thương : thích soi gương .
– Việt
+ Tính cách hiếu động : thích bắt ếch, bắn chim, câu cá
+ Tính cách hiếu thắng : đã giành với chị cái gì thì giành cho bằng được .
+ Hồn nhiên vô tư : Tranh chị đi tòng quân, chuyện trong gia đình thì phó mặc cho chị. Trong đêm trước lúc lên đường, Chiến đang bàn tính thì Việt ậm ừ một lúc đã ngáy khò khò .
+ Tính cách trẻ con :
Đi bộ đội còn dắt thêm cái ná thun trong người .
Đi đánh giặc không sợ giặc, không sợ chết, chỉ sợ ma .
Muốn giữ kín chị không cho đồng đội biết vì sợ mất chị .
b. Nhân vật chú Năm
* Chú Năm là kết tinh của truyền thống lịch sử anh hùng quật cường đánh giặc, cứu nước
– Trong bả vai chú còn đầu đàn của khói lửa những ngày chống Pháp .
– Chú hay hò, tiếng hò của chú như một tín hiệu lệnh, một lời thề, một lời nhắn nhủ .
– Chú giữ gìn cuốn sổ gia đình như một bảo vật .
* Chú Năm là người trọng đạo nghĩa, mang tính cách Nam Bộ rõ nét
– Thể hiện tình yêu nước và trọng đạo lý trong lời nhắn nhủ Chiến và Việt : “ Chuyến này ra đi chân trời, mặt biển, phải học chúng học bạn, đứa nào mà trốn về là tao chặt đầu ”
– Sẵn sàng cáng đáng việc làm gia đình để hai chị em Chiến yên tâm tòng quân .
– Chú khen Chiến : “ Việc nhà nó thu được gọn thì việc nước nó mở được rộng, gọn bề gia thất, đặng bề nước non ”. Lời khen mang âm vang của đạo lý cha ông .
→ Dù chỉ được phác họa vài nét nhưng nhân vật chú Năm hiện lên sôi động, có linh hồn : Một tâm hồn trung nghĩa, phóng khoáng, chuộng đạo lý, có đậm chất ngầu riêng và đặc biệt quan trọng là ở chú kết tinh truyền thống lịch sử anh hùng đẹp tươi của gia đình, dân tộc bản địa .
c. Nhân vật người mẹ
* Hình ảnh người mẹ anh hùng
– Khi chồng bị sát hại đã quả cảm, cứng rắn cầm rổ đi đòi đầu chồng .
– Trước sự hà hiếp của bọn lính giặc, má Việt vẫn hiện lên vững chãi, kiên trung .
– Làm lụng khó khăn vất vả nhưng vẫn nuôi giấu cán bộ cách mạng và tham gia biểu tình .
– Một lần chiến đấu bị trúng đạn nhưng vẫn thản nhiên nằm xuống như một chiến sỹ dũng mãnh .
* Hình ảnh người mẹ đảm đang, tháo vát
– Đảm đang chăm sóc gia đình để chồng yên tâm công tác làm việc. Khi chồng mất càng khó khăn vất vả, lam lũ hơn : “ Má ra đi từ khi sáng sớm đến tối mịt mới về nhà mang theo một thúng thóc ” .
– Vất vả, lam lũ nhưng không hề than vãn mà tận tụy, chịu thương, chịu khó .
→ Má Việt là một người mẹ đau khổ của quốc gia đau thương vì cuộc chiến tranh. Nhưng bà lại có những phẩm chất vô cùng tốt đẹp và đáng quý, điển hình nổi bật là yêu chồng, thương con, đảm đang tháo vát, quật cường kiên cường trước tội ác của quân địch. Người mẹ ấy góp thêm phần làm tỏa sáng vẻ đẹp của một gia đình giàu truyền thống cuội nguồn anh hùng .
d. Giá trị nội dung
– Truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống lịch sử yêu nước, căm thù giặc và khao khát chiến đấu, son sắt với Cách mạng .
– Sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống lịch sử gia đình với truyền thống lịch sử dân tộc bản địa đã làm nên sức mạnh ý thức to lớn của con người Nước Ta trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước .
e. Giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật
– Mang đậm chất sử thi : ( đề tài, nhân vật, ngôn từ, những chi tiết cụ thể ) cuốn sổ, lòng căm thù giặc, thủy chung son sắt với quê nhà, …
– Ngôn ngữ mộc mạc, tự nhiên, giàu hình ảnh và đậm chất Nam Bộ
– Nghệ thuật khắc họa tính cách nhân vật sinh động, khách quan .

– Nghệ thuật kể truyện theo mạch hồi tưởng của nhân vật Việt tạo sự tự nhiên, không bị phụ thuộc vào yếu tố thời gian.

Sơ đồ tư duy – Những đứa con trong gia đình

         Loigiaihay.com

Source: https://suanha.org
Category : Gia Đình