Quyền sở hữu công nghiệp là gì ? Đặc điểm, nguồn luật áp dụng đối với quyền sở hữu công nghiệp

Trả lời:

1. Khái niệm về quyền sở hữu công nghiệp

” Quyền sở hữu công nghiệp là quyền của tổ chức triển khai, cá thể so với sáng tạo, mẫu mã công nghiệp, phong cách thiết kế sắp xếp mạch tích hợp bán dẫn, thương hiệu, tên thương mại, hướng dẫn địa lý, bí hiểm kinh doanh thương mại do mình phát minh sáng tạo ra hoặc sở hữu và quyền chống cạnh tranh đối đầu không lành mạnh. ‘ ‘ ‘ ( khoản 4 Điều 4 Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 ) .

Với các quy định trên cho thấy khác với quyền tác giả, đối tượng của quyền sở hữu công nghiệp liên quan trực tiếp đến các hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại và các đối tượng này có thể chia thành hai nhóm cơ bản:

Bạn đang đọc: Quyền sở hữu công nghiệp là gì ? Đặc điểm, nguồn luật áp dụng đối với quyền sở hữu công nghiệp

+ Các đối tượng người dùng mang tính phát minh sáng tạo trong nghành công nghiệp như sáng tạo, mẫu mã, phong cách thiết kế sắp xếp mạch tích hợp bán dẫn …
+ Các đối tượng người tiêu dùng là những tín hiệu mang tính phân biệt trong thương mại, như thương hiệu, tên thương mại, hướng dẫn địa lý, bí hiểm kinh doanh thương mại …

2. Đặc điểm của quyền sở hữu công nghiệp

Là một trong những quyền dân sự cơ bản của tổ chức triển khai, cá thể, quyền sở hữu công nghiệp có những đặc thù chính sau :

+ Cơ sở phát sinh quyền sở hữu công nghiệp:

Quyền sở hữu công nghiệp phát sinh khi được cơ quan có thẩm quyền cấp văn bằng bảo hộ ( trừ một số ít trường hợp ngoại lệ ). Đây là sự độc lạ cơ bản giữa quyền tác giả và quyền sở hữu công nghiệp Đối với quyền tác giả, pháp lý bảo hộ hình thức bộc lộ của sáng tạo độc đáo, còn so với quyền sở hữu công nghiệp, pháp lý bảo hộ nội dung của ý tưởng sáng tạo. Do vậy, về nguyên tắc, những đối tượng người dùng sở hữu công nghiệp muốn được cấp văn bằng bảo hộ phải cung ứng những điều kiện kèm theo nhất định do pháp lý pháp luật ( ví dụ, sáng tạo là phải mới, phát minh sáng tạo và có năng lực vận dụng trong công nghiệp ). Như vậy, quyền sở hữu công nghiệp được xác lập không riêng gì trải qua việc những chủ thể tạo ra đối tượng người tiêu dùng quyền sở hữu công nghiệp mà phải được ghi nhận hoặc công nhận từ phía cơ quan nhà nước có thẩm quyền dưới dạng “ văn bằng bảo hộ ” hoặc “ gật đầu bảo hộ ” .

+ Quyền sở hữu công nghiệp là quyền đối với tài sản vô hình:

Bản chất của quyền sở hữu công nghiệp là quyền sở hữu so với những thông tin, những tri thức về khoa học, kĩ thuật, về công nghệ tiên tiến … do con người phát minh sáng tạo ra. Các thông tin, tri thức này hoàn toàn có thể khai thác và sử dụng trong thương mại và mang lại những quyền lợi nhất định cho chủ sở hữu. Vì vậy chúng chủ quyền lãnh thổ của quyền sở hữu công nghiệp, nên việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp tại quốc tế là rất khó khăn vất vả. Chính vì thế cần phải có một cơ chế pháp lý hữu hiệu để bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp cho những chủ thể tại quốc tế nhằm mục đích bảo vệ những quyền và quyền lợi hợp pháp cho chủ sở hữu, khuyến khích phát minh sáng tạo, thôi thúc sự tăng trưởng lành mạnh của những quan hệ thương mại …

3. Nguồn luật áp dụng đối với quyền sở hữu công nghiệp

3.1 Điều ước quốc tế

Xuất phát từ đặc thù chủ quyền lãnh thổ của quyền sở hữu công nghiệp, việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp ở quốc tế được thực thi hầu hết trải qua những điều ước quốc tế đa phương và song phương. Trong đó, những điều ước quốc tế đa phương đóng một vai trò quan trọng. Hiện nay, số lượng những điều ước quốc tế đa phương về quyền sở hữu công nghiệp ngày càng tăng và nội dung đề cập tới hầu hết những nghành nghề dịch vụ của quyền sở hữu công nghiệp, từ việc xác lập quyền tới việc ĐK bảo hộ, việc thực thi … Căn cứ vào nội dung, đặc thù của những điều ước quốc tế hoàn toàn có thể chia những điều ước quốc tế đa phương về sở hữu công nghiệp thành những nhóm sau :

– Các điều ước quốc tế chung: Đây là nhóm các điều ước quốc tế có nội dung đề cập một cách toàn diện về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp đối với tất cả các đối tượng của quyền sở hữu công nghiệp (từ nguyên tắc, tiêu chuẩn bảo hộ, thực thi quyền…). Các điều ước quốc tế này được xem như “trụ cột” trong việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp nói riêng và quyền sở hữu trí tuệ nói chung. Tiêu biểu trong nhóm này có Công ước Paris 1883 về bảo hộ sở hữu công nghiệp; Hiệp định về các khía cạnh liên quan đến thương mại của quyền sở hữu trí tuệ 1994 (Hiệp định TRIPs).

– Các điều ước quốc tế chuyên biệt: Bên cạnh các đặc điểm chung, mỗi một đối tượng sở hữu công nghiệp lại có các đặc trưng riêng, điều kiện bảo hộ độc lập… để có các quy định mang tính thống nhất trong việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp cho một số đối tượng mang tính đặc thù, các điều ước quốc tế đa phương chuyên biệt đã ra đời. Tiêu biểu cho nhóm này như Hiệp ước Washington về sở hữu trí tuệ đối với

Bên cạnh những điều ước quốc tế đa phương, quyền sở hữu công nghiệp của những chủ thể còn được bảo hộ trải qua những điều ước quốc tế khu vực, điều ước quốc tế song phương, tiêu biểu vượt trội như Hiệp định khung về sở hữu trí tuệ giữa Nước Ta và ASEAN, Hiệp định thương mại Nước Ta – Hoa Ky ; Hiệp định hợp tác sở hữu trí tuệ Nước Ta – Thụy Sỹ …

Xem thêm: Thiết Bị Dụng Cụ Cầm Tay Giá Rẻ Tại TP.HCM – Dụng Cụ Vàng

3.2 Pháp luật quốc gia

Bên cạnh những lao lý của điều ước quốc tế, pháp lý vương quốc cũng là nguồn luật quan trọng để bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp cho tổ chức triển khai, cá thể quốc tế. Do sự độc lạ về điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – chính trị – xã hội, truyền thống cuội nguồn kiến thiết xây dựng pháp lý nên việc phát hành những lao lý về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp của những vương quốc là có sự độc lạ. Cụ thể có vương quốc phát hành văn bản pháp lý riêng để bảo hộ so với từng đối tượng người dùng của quyền sở hữu công nghiệp ( ví dụ, tại Hoa Kỳ việc bảo hộ sáng tạo sẽ địa thế căn cứ vào Luật sáng chế ( Americal Invents Act – AIA 2011 ) ; bảo hộ thương hiệu địa thế căn cứ vào Đạo luật Lanham Act 1946 ; bảo hộ bí hiểm thương mại địa thế căn cứ vào Luật bí mật thương mại 1979 sửa đổi, bổ trợ năm 1985 … ) có vương quốc phát hành văn bản chung kiểm soát và điều chỉnh về quyền sở hữu công nghiệp ( ví dụ, Luật sở hữu công nghiệp của Mexico năm 1991 ( sửa đổi năm 2010 ) ; có vương quốc kiểm soát và điều chỉnh quyền sở hữu công nghiệp chung với những đối tượng người tiêu dùng khác của quyền sở hữu trí tuệ ( ví dụ, Luật về sở hữu trí tuệ tại Brazil sửa đổi năm 1996 … ) .
Tại Nước Ta, việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ nói chung, quyền sở hữu công nghiệp nói riêng địa thế căn cứ vào nhiều văn bản pháp lý khác nhau, gồm có :
+ Bộ luật dân sự 2005 có hiệu lực thực thi hiện hành từ ngày 01/01/2006, Bộ luật dân sự năm năm ngoái có hiệu lực hiện hành thi hành từ ngày 01/01/2017 ;
+ Luật sở hữu trí tuệ Nước Ta có hiệu lực hiện hành từ ngày 01/7/2006 ( được sửa đổi, bổ trợ năm 2009, 2019 ) và những văn bản hướng dẫn thi hành Luật sở hữu trí tuệ như Nghị định số 122 / 2010 / NĐ-CP của nhà nước ngày 31/12/2010 sửa đổi, bổ trợ một số ít điều của Nghị định số 103 / 2006 / NĐ-CP ngày 22/9/2006 lao lý chi tiết cụ thể và hướng dẫn thi hành một số ít điều của Luật sở hữu trí tuệ về sở hữu công nghiệp ; Nghị định số 119 / 2010 / NĐ-CP của nhà nước những nước đó lao lý hoặc sẽ lao lý cho công dân của nước mình ”. Đối với công dân của những nước không phải là thành viên của Công ước Paris nhưng cư trú chính thức ở một nước thuộc thành viên của Công ước Paris, hay có những xí nghiệp sản xuất thực sự quan trọng ở đó, thì theo lao lý của Công ước Paris họ cũng được bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp ngang với công dân nước thường trực .

+ Quy định điều kiện được “hưởng quyền ưu tiên” khi nộp đơn yêu cầu bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp tại các nước thành viên (Điều 4). Cụ thể, theo quy định của Công ước, công dân của một nước thành viên, khi nộp đơn xin cấp văn bằng bảo hộ đối với sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu hàng hoá ở một nước thành viên (đơn thứ nhất), sẽ tiếp tục có quyền nộp đơn xin cấp văn bằng bảo hộ đối với các đối tượng đó tại các nước thành viên khác (đơn sau) trong thời hạn do Công ước quy định. Thời hạn đó là một năm đối với sáng chế, giải pháp hữu ích, 6 tháng đối với kiểu dáng công nghiệp và nhãn hiệu hàng hoá. Đơn nộp sau phải làm theo đúng quy định của nước sở tại hoặc theo điều ước quốc tế đã được ký kết giữa các nước. Ngày nộp đơn sau được xem như nộp vào ngày của đơn thứ nhất. Tuy nhiên để được hưởng quyền ưu tiên, người nộp đơn phải ghi rõ ngày nộp đơn, nước nhận đơn thứ nhất. Các nước thành viên có thể yêu cầu người nộp đơn phải nộp các bản sao mô tả, bản vẽ của đơn thứ nhất để làm bằng chứng cho việc hưởng quyền ưu tiên của mình.

Tại hội nghị Stockholm 1967 đã bổ trợ vào Điều 4 của Công ước quy tắc về quyền ưu tiên của công ước dành cho những đơn nộp tiên phong. Theo quy tắc này văn bằng bản quyền trí tuệ sẽ ưu tiên cấp cho người nộp đơn tiên phong và phải bảo vệ tính trọn vẹn mới của sáng tạo .

+ Quy định nghĩa vụ của các nước thành viên trong việc bảo hộ các đối tượng của quyền sở hữu công nghiệp là sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu hàng hoá, nhãn hiệu nổi tiếng, nhãn hiệu dịch vụ, nhãn hiệu tập thể, tên thương mại, tên gọi xuất xứ và chỉ dẫn nguồn gốc của hàng hoá.

Paris 1967 ; Công ước Berne 1971, Công ước Rome 1961, Hiệp ước Washington về sở hữu trí tuệ so với phong cách thiết kế sắp xếp mạch tích họp 198 ) .
Hiệp định gồm có 73 điều, chia làm 7 phần. Nội dung những phần tập trung chuyên sâu vào 1 số ít yếu tố chính sau :

+ Quy định nguyên tắc bảo hộ: Hiệp định ghi nhận 2 nguyên tắc cơ bản trong việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ:

– Nguyên tắc đổi xử vương quốc ( NT ), Hiệp định pháp luật :

“ Mỗi Thành viên phải dành cho những công dân của những Thành viên khác sự đối xử không kém thuận tiện hơn so với sự đối xử của Thành viên đó đổi với công dân của mình trong bảo hộ sở hữu trí tuệ ” ( khoản 1 Điều 3 Hiệp định ) .

– Nguyên tắc đối xử tối huệ quốc (MFN): Nguyên tắc này được ghi nhận tại Điều 4 của Hiệp định. Đây là nguyên tắc lần đầu tiên được ghi nhận trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Theo nguyên tắc này:

Xem thêm: Top 10+ dụng cụ hút mũi, rửa mũi cho bé an toàn – Kids Plaza

“ Đối với việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, bất kỳ một sự thuận tiện khuyến mại, độc quyền hoặc miễn trừ nào được một nước Thành viên dành cho công dân của bất kể nước nào khác thì lập tức và vô điều kiện kèm theo phải được dành cho công dân của toàn bộ những nước Thành viên khác ” .

+ Quy định tiêu chuẩn, phạm vi và điều kiện bảo hộ đối với đổi tượng của quyền sở hữu trí tuệ: Đây là các tiêu chuẩn mang tính chất tối thiểu, do đó các quốc gia thành viên có thể mở rộng nhưng không được phép hạn chế so với quy định của TRIPs, về cơ bản các quy định của Hiệp định về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp là phù hợp với các quy định của Công ước Paris 1883 (Điều 2 của Hiệp định TRIPs có dẫn chiếu đến các quy định của Công ước Paris 1967 và yêu cầu các quốc gia thành viên phải tuân thủ). Tuy nhiên, Hiệp định có bổ sung và quy định thêm một số vấn đề mới như các quy định về bảo hộ đối với giống cây trồng; bảo hộ đối với thiết kế bố trí mạch tích họp, thông tin bí mật… Bổ sung các quy định về thời hạn bảo hộ đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp…

Luật Minh Khuê (sưu tầm & biên tập)

Source: https://suanha.org
Category : Dụng Cụ