Cấu tạo giày thể thao – [Phần 1] – Giới thiệu tổng quan • Yêu Chạy Bộ

Ra lò: 23/03/2014 – Cập nhật: 13/02/2022 |

bởi Thuận Bùi

Cùng tìm hiểu cấu tạo giày thể thao trong bài viết này để hiểu thêm giá trị những đôi giày bạn đang song hành hằng ngày

Giày thể thao nói chung hay giày chạy bộ nói riêng, được cấu tạo từ 3 thành phần chính: Upper (thân giày trên), Midsole (đế giữa) và Outsole (đế ngoài). Cùng mình tìm hiểu cấu tạo giày thể thao trong bài viết này để hiểu thêm giá trị những đôi giày bạn đang song hành hằng ngày

I. Các bộ phận chính của giày thể thao

Nói cho dễ hiểu, giày thể thao cũng giống như xe hơi, nó là phương tiện đi lại giúp con người vận động và di chuyển từ nơi này sang nơi khác, phong phú sắc tố và mẫu mã. Giày hay xe đều được cấu thành từ nhiều phần có những tính năng riêng không liên quan gì đến nhau

Phần thân giày trên được ví như phần thân xe. Nó có trách nhiệm cố định và thắt chặt và bảo vệ chân, tạo sự tự do và thông thoáng. Kiểu dáng, sắc tố phản ánh của thân giày còn biểu lộ phong thái và sở trường thích nghi cá thể .
Phần đế giữa đóng vai trò như bộ phận chống sốc của xe hơi. Nó có trách nhiệm giúp bạn giảm lực ảnh hưởng tác động ngược của địa hình chạy lên chân đồng thời giúp bảo vệ cân đối khi đổi hướng .
Phần đế ngoài đóng vai trò như bánh xe, tiếp xúc với mặt đường khi chạy, cần phải bảo vệ độ bám. Đế ngoài cần phải rất bền để tăng tuổi thọ của giày .
Quan trọng nhất, chân của bạn đóng vai trò như động cơ của xe. Không có động cơ, vỏ xe, bánh xe hay bộ phận giảm sốc chỉ là đống sắt kẽm kim loại vô dụng .
Động cơ hoàn toàn có thể hoạt động giải trí tốt mà không cần vỏ xe hay bộ phận chống sốc nhưng chắc như đinh chẳng có ai chạy xe trên 1 khung động cơ trơ trụi. Chạy bộ cũng vậy, bạn trọn vẹn không cần đến giày, nhưng để bảo vệ chân và tạo phong thái riêng cho mình, giày chạy bộ đóng một vai trò rất quan trọng .

II. Vật liệu sản xuất thân giày

Thân giày thể thao chủ yếu sử dụng vật liệu mesh (lưới), da tự nhiên hoặc da nhân tạo.

Mesh được làm từ nylon, polyester hoặc sợi cotton. Với  ưu điểm nhẹ và thông thoáng nên mesh được sử dụng rất nhiều trong giày thể thao, nhất là các môn cần sự linh hoạt như bóng rổ, chạy bộ, … Mesh giúp giảm hiện tượng phồng rộp chân khi chân tiếp xúc với giày khi chạy tốt hơn rất nhiều so với da tự nhiên, bởi vậy mesh là vật liệu chính để làm thân giày chạy bộ

Các loại da tự nhiên thường được sử dụng trong giày thể thao gồm có da bò, da kangaroo, da heo, da dê, nhưng phổ biến nhất vẫn là da bò do tính phổ biến và giá thành. Da tự nhiên được sử dụng nhằm tăng khả năng hỗ trợ, bảo vệ  chân và đồng thời tạo kiểu dáng đẹp cho giày. Da kangaroo được sử dụng nhiều trong giày đá banh nhờ ưu điểm nhẹ và bền hơn da bò.

Da nhân tạo cũng được sử dụng nhằm mục đích tăng khả năng hỗ trợ và bảo vệ chân. Ưu điểm của da nhân tạo so với da tự nhiên là nhẹ hơn, xử lý dễ dàng hơn và giá thành rẻ hơn. Tuy nhiên da nhân tạo không có được sự sang trọng và tính chất vật lý tốt như da tự nhiên. Vì thế, da nhân tạo chủ yếu được sử dụng trong các dòng sản phẩm giá rẻ.

Nike Hyper Fuse

Ra mắt năm 2010, Hyperfuse là công nghệ tiên tiến cải tiến vượt bậc từ Nike giúp tạo ra một loại vật liệu ưu việt hơn. Hyperfuse cấu trúc 1 lớp vật liệu tổng hợp dưới cùng để bảo vệ, 1 lớp mesh tiếp nối tạo sự thông thoáng và 1 lớp fim TPU ( Thermalplastic Urethane ) mỏng dính trên cùng có sức bền tốt. 3 lớp này được ép lại dưới ảnh hưởng tác động của nhiệt và áp suất tạo ra một loại vật liệu duy nhất tích hợp những ưu điểm nhẹ, thoáng khí, bền chắc và bảo vệ tốt .

Nike Flyknit

Flyknit là tinh hoa mới nhất từ Nike với ý tưởng sáng tạo tạo ra một đôi giày nhẹ và tự do như vớ. Flyknit được ra mắt lần tiên phong năm 2012 với sự ra đời của Nike Flyknit Racer và đến nay đã được ứng dụng thoáng đãng trong những loại sản phẩm mới nhất như Nike Kobe 9 ( bóng rổ ), Nike Flyknit Lunar 2 ( chạy bộ ), Nike Magista ( đá banh ), Nike Flyknit Chukka ( thời trang )
Xem thêm : Flyknit – Công nghệ hướng đến tương lai của Nike

III. Các phần chính của thân giày

Thân giày được chia làm nhiều phần khác nhau theo thứ tự trước ra sau như dưới đây :

Mũi giày

Bảo vệ những ngón chân và phần bàn chân trước. Đối với giày thể thao, phần mũi giày thường hạn chế tối đa những đường may để tạo sự liền lạc tránh ảnh hưởng tác động lên ngón chân. Phần mũi giày quá eo hẹp sẽ khiến những ngón chân bị thâm tím hoặc viêm kẽ chân .

Dây và lưỡi gà

Đóng vai trò quan trọng giúp cố định và thắt chặt phần chân giữa khi hoạt động. Dây giày giúp kiểm soát và điều chỉnh độ rộng của thân giày dựa theo kích cỡ bàn chân trong khi đó lưỡi gà giúp bảo vệ mu bàn chân khỏi áp lực đè nén của dây giày. Nhiều loại giày có phong cách thiết kế lưỡi gà may dính vào hông giày giúp giảm thực trạng lưỡi gà bị lệch khi hoạt động mạnh .

Hông giày

Xem thêm: Vì sao dưới bóng cây mát hơn dưới mái che vật liệu xây dựng

Có công dụng bảo vệ má trong và má ngoài bàn chân. Hông giày cũng đóng vai trò quan trọng tạo độ ôm và cố định và thắt chặt bàn chân bên trong giày. Hông giày quá rộng sẽ dễ gây chấn thương khi chạy. Các công nghê giúp tăng độ ôm chân : Dynamic Fit, Dynamic Flywire

Phần sau gót

Tên tiếng Anh là heel counter, có công dụng cố định và thắt chặt phần gót chân và tránh bị tụt giày khi hoạt động. Ngoài ra nó đóng vai trò bảo vệ gân gót chân Achilles trong những môn thể thao có va chạm như bóng đá, bóng rổ, bóng bầu dục. Phần cố định và thắt chặt gót này thường được gia cố bằng vật liệu TPU ( Thermalplastic Urethane ), hoàn toàn có thể tuỳ biến sự mềm dẻo hoặc cứng chắc tuỳ thuộc vào công thức sản xuất .

Công nghệ No-Sew

Các loại giày thể thao truyền thống lịch sử dùng rất nhiều đường may ráp nối những bộ phận để tạo nên một thân giày hoàn hảo. Công nghệ No-Sew ( không đường may ) giúp vô hiệu quy trình may truyền thống lịch sử, sửa chữa thay thế bằng công nghệ tiên tiến ép nhiệt và áp suất để tạo nên thân giày liền mạch hơn. No-Sew giúp tăng tính nghệ thuật và thẩm mỹ cho mặt giày và giảm khối lượng của giày cung ứng nhu yếu ngày càng cao của những vận động viên .

IV. Đế giữa

Đóng vai trò chống sốc và cân đối, đế giữa là bộ phận quan trọng nhất trong giày thể thao. Đế giữa được những hãng giày góp vốn đầu tư rất nhiều thời hạn và kinh phí đầu tư để nghiên cứu và điều tra tạo những loại vật liệu tốt hơn, nhẹ hơn để phân phối nhu yếu của những vận động viên .

Vật liệu phổ biến để tạo ra đế giữa là EVA (ethylene vinyl acetate) và PU (polyurethane). Các hãng giày có thêm các công nghệ độc quyền riêng để tạo ra các đế giữa bền và đa năng hơn: Nike có Lunarlon, Cushlon, Phylon; Adidas có Boost.

Polyurethane (PU) có kết cấu phân tử dày đặc nên mang đặc tính cứng, nặng và bền chắc hơn EVA. PU được ưu tiên sử dụng cho giày cần độ ổn định và độ bền cao. Thường được sử dụng trong các dòng giày thời trang.
Tiêu biểu: Nike Air Max 90, Air Force 1,…

EVA là một loại vật liệu có khả năng đàn hồi rất tốt nên được sử dụng phổ biến trong giày thể thao. Nhược điểm của nó là độ bền kém, mất khả năng đàn hồi một thời gian sử dụng. Ưu điểm lớn nhất của EVA là giá thành rẻ nên nó vẫn là ưu tiên hàng đầu trong các dòng giày thể thao giá rẻ

Tiêu biểu : Adidas Howard 3, Reebok Zignano Profury

Phylon là một công nghệ độc quyền của Nike, được tạo ra bằng cách cho các hạt EVA dưới dạng nén vào khuôn, dưới nhiệt độ cao các hạt này sẽ giãn nở thành hình đế giữa. Ưu điểm của Phylon là nhẹ và rất đàn hồi.

Tiêu biểu : Nike Lebron X ( Bóng rổ ), Nike Free ( chạy bộ )

Tương tự như Phylon, Cushlon cũng là một vật liệu độc quyền của Nike với công thức chế tạo riêng, có tính chất mềm và đàn hồi hơn Phylon. Cushlon được sử dụng rất phổ biến trong các giày chạy bộ của Nike, thường được kết hợp thêm với các công nghê Air và Zoom.

Tiêu biểu : Nike Air Pegasus, Nike Structur

Lunarlon, được Nike ra mắt năm 2008, và được xem như là vật liệu tốt nhất để làm đế giữa hiện nay. Lunarlon giúp tạo ra đế giữa cực nhẹ (nhẹ hơn Phylon 30%) và khả năng đàn hồi tuyệt vời, được ưu tiên sử dụng trong các loại giày cao cấp.

Tiêu biểu : Nike Lunarglide ( chạy bộ ), Nike Kobe 8 ( bóng rổ ), Nike Lunar Gato ( đá banh )

Tăng độ đàn hồi cho đế giữa

Miếng lót giày ( sockliner ) được xem như một phần của mạng lưới hệ thống chống sốc của giày, tăng thêm năng lực đàn hồi, tương hỗ và độ ôm. Miếng lót được làm hầu hết từ EVA. Một số dòng hạng sang sử dụng Lunarlon để sản xuất ra miếng lót giày dày hơn đóng vai trò như một đế giữa thứ hai .
Xem thêm : Nike Free – 10 năm không ngừng phát minh sáng tạo và tò mò ( 2004 – năm trước )
Ngoài ra, những hãng giày còn có thêm những công nghệ tiên tiến độc quyền khác như AIR, Zoom ( Nike ), GEL ( Asiscs ) tích hợp thêm vào đế giữa để cải tổ năng lực chống sốc và bảo vệ cho giày .
Nike Air Max 2014Asics Gel

V. Đế ngoài

Đế ngoài tạo ra độ bám cho giày trong những hoạt động giải trí thể thao, đồng thời giúp tăng tuổi thọ cho đế giữa. Đa số đế ngoài được làm từ hỗn hợp cao su đặc tự nhiên và cao su đặc tổng hợp. Cao su tự nhiên có đặc thù mềm và bám dính tốt trong khi cao su đặc tổng hợp cứng và bền. Tỉ lệ trộn lẫn giữa cao su đặc vạn vật thiên nhiên và cao su đặc tổng hơp sẽ được kiểm soát và điều chỉnh tương thích tuỳ vào mục tiêu của giày .
Cao su thiên nhiênCao su tổng hợpĐế ngoài

Thiết kế đế ngoài

Bề mặt đế ngoài được thiết kế tối ưu để tăng độ bám tuỳ thuộc vào các môn thể thao khác nhau và các địa hình khác nhau.

Chạy bộ
Bóng rổ
Tập Cross-Train

Tham khảo:
Rhoderunnerinc

Source: https://suanha.org
Category : Vật Liệu