Robot hoặc Rôbốt, Rô-bô (tiếng Anh: robot) là một loại máy có thể thực hiện những công việc một cách tự động bằng sự điều khiển của máy tính hoặc các vi mạch điện tử được lập trình. Robot là một tác nhân cơ khí, nhân tạo, thường là một hệ thống cơ khí-điện tử.
Từ ngữ ” robot ” thường được hiểu với hai nghĩa : robot cơ khí và ứng dụng tự hoạt động giải trí. Do sự phong phú mức độ tự động hóa của mạng lưới hệ thống cơ – điện tử mà ranh giới phân loại robot với phần còn lại không được rõ ràng, bộc lộ ở ý niệm về định nghĩa robot. Về nghành nghề dịch vụ Robot, Mỹ và Nhật Bản là những nước đi đầu quốc tế về nghành này .
Thuật ngữ “robot” xuất phát từ tiếng Séc robota, có nghĩa là “lao động cưỡng bức”, và từ ‘robot’ lần đầu tiên được sử dụng để biểu thị một nhân vật hư cấu trong vở kịch “Các Robot Toàn năng của Rossum” (tiếng Séc: Rossumovi Univerzální Roboti) năm 1920 của nhà văn Séc Karel Čapek (tuy nhiên người phát minh thực sự của từ lại là người anh trai Josef Čapek) [1][2][3]. Sự phát triển của công nghiệp điện tử dẫn đến sự ra đời của robot tự động điện tử đầu tiên, được tạo ra bởi William Grey Walter ở Bristol, Anh năm 1948, cũng như các công cụ máy tính điều khiển số (CNC) cuối những năm 1940 bởi John T. Parsons và Frank L. Stulen. Robot đầu tiên, kỹ thuật số và lập trình được xây dựng bởi George Devol năm 1954 và được đặt tên là Unimate [4].
Nếu robot được thể hiện ra hình dạng, hình thái, và những hành vi chuyển động của nó mô phỏng hoặc tạo cảm giác giống như con người thì robot đó thường được gọi là người máy.
Bạn đang đọc: Robot – Wikipedia tiếng Việt
Tiêu chuẩn của robot[sửa|sửa mã nguồn]
Ngày nay, người ta vẫn còn đang tranh cãi về yếu tố : ” Một loại máy như thế nào thì đủ tiêu chuẩn để được gọi là một rôbốt ? ” Một cách gần đúng mực, rôbốt phải có một vài ( không nhất thiết phải vừa đủ ) những đặc thù sau đây :
- Không phải là tự nhiên, tức là do con người sáng tạo ra.
- Có khả năng nhận biết môi trường xung quanh.
- Có thể tương tác với những vật thể trong môi trường.
- Có sự thông minh, có khả năng đưa ra các lựa chọn dựa trên môi trường và được điều khiển một cách tự động theo những trình tự đã được lập trình trước.
- Có khả năng điều khiển được bằng các lệnh để có thể thay đổi tùy theo yêu cầu của người sử dụng.
- Có thể di chuyển quay hoặc tịnh tiến theo một hay nhiều chiều.
- Có sự khéo léo trong vận động.
Những điểm cần chú ý quan tâm của định nghĩa robot[sửa|sửa mã nguồn]
Đặc điểm bộ não[sửa|sửa mã nguồn]
Theo những kỹ sư rôbốt, hình dáng bên ngoài của máy móc không quan trọng bằng việc hoạt động giải trí của nó được tinh chỉnh và điều khiển như cách nào ? Hệ thống điều khiển và tinh chỉnh càng có tính năng bao nhiêu, máy móc càng có năng lực được gọi là rôbốt bấy nhiêu. Một đặc thù tiêu biểu vượt trội để phân biệt robot nữa đó là năng lực đưa ra những lựa chọn. Càng có năng lực đưa ra nhiều lựa chọn để xử lý một yếu tố bao nhiêu, robot càng được nhìn nhận cao .Ví dụ :
Hình vẽ minh họa robot thám hiểm tự hành (rover) mang tên Curiosity đã đổ bộ lên sao Hỏa ngày 6 tháng 8 năm 2012, trong dự án Phòng thí nghiệm khoa học Sao Hỏa.
- Các loại đồng hồ đo của xe hơi (tốc độ, quãng đường,…) không bao giờ được xem như là một robot.
- Những chiếc xe đồ chơi được điều khiển bằng sóng radio gần như hoàn toàn không được gọi là robot mặc dù thỉnh thoảng nó vẫn được gọi là rôbốt điều khiển từ xa.
- Một chiếc xe hơi với máy tính gắn bên trong có khá năng tự động lái (Bigtrak) theo những trình tự đã được lập trình sẵn có thể được gọi là robot.
- Xe điều khiển tự động có thể cảm nhận môi trường xung quanh, đưa ra các quyết định cho xe chuyển động dựa trên cơ sở những thông tin mà nó cảm nhận được thì hoàn toàn được gọi là robot.
- Xe có giác quan (KTTT) trong truyện giả tưởng có khả năng đưa ra quyết định, đánh dấu đường đi và có thể giao tiếp với con người thật sự là một rôbốt.
Đặc điểm hình dáng khung hình[sửa|sửa mã nguồn]
Rô-bốt hình người Asimo thổi kèn
EveR-2 là một phần của một loạt các robot hình người nữ được tạo ra bởi Viện Công nghệ Công nghiệp Hàn Quốc
Tuy nhiên, theo nhiều người, nếu một cái máy hoàn toàn có thể tự động hóa được, đặc biệt quan trọng nếu nó là một bộ phận giống tay, chân hoặc là một cỗ máy có tay chân ( cánh tay rô-bốt ) hoặc có năng lực xoay tròn thì được gọi là rô-bốt. Trong trường hợp rô-bốt mang hình dáng bên ngoài như con người còn được gọi là người máy .Những ví dụ được gọi là rô-bốt:
- Dương cầm điện tử cũng có thể được gọi là rô-bốt.
- Máy phay CNC nhiều lúc cũng được gọi là rô-bốt.
- Cánh tay tự động ở nhà máy là rô-bốt.
- Đồ chơi cơ khí giống người (Roboraptor) là rô-bốt.
- Dạng rô-bốt giống người hoặc mang hình dáng bên ngoài giống người (người máy như Asimo) hoàn toàn được gọi là rô-bốt.
Có một ví dụ rất mê hoặc : máy phay CNC 3 trục có mạng lưới hệ thống tinh chỉnh và điều khiển rất giống với cánh tay rô-bốt nhưng nó vẫn thường được gọi là một cái máy. Rõ ràng, việc có tay hay chân của rô-bốt đã tạo ra sự độc lạ giữa những loại máy móc. Tuy nhiên, việc có hình dáng giống người chưa đủ cơ sở để chứng minh và khẳng định một máy móc là rô-bốt. Rô-bốt là một loại máy có năng lực thực thi được một việc làm nào đó mặc dầu việc làm đó có hiệu suất cao hay không. Vì vậy, một con rô-bốt đồ chơi trẻ nhỏ bằng nhựa dù có hình dạng giống Asimo nhưng không khi nào là một rô-bốt .
Robot thường được dùng nhiều trong những nghành như y học, điều tra và nghiên cứu khoa học, thể thao, quân sự chiến lược, trợ giúp người khuyết tật …Những định nghĩa khác về rô-bốt[sửa|sửa mã nguồn]
Những robot tự động trong công nghiệp và nhà máy
Không có một định nghĩa nào về rô-bốt hoàn toàn có thể thuyết phục tổng thể mọi người, nên rô-bốt còn có những cách định nghĩa khác như sau :
- Tiêu chuẩn quốc tế ISO 8373 định nghĩa rô-bốt như sau: “Đó là một loại máy móc được điều khiển tự động, được lập trình sẵn, sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau, có khả năng vận động theo nhiều hơn 3 trục, có thể cố định hoặc di động tùy theo những ứng dụng của nó trong công nghiệp tự động.”
- Joseph Engelberger, một người tiên phong trong lĩnh vực rô-bốt công nghiệp nhận xét rằng: “Tôi không thể định nghĩa rô-bốt, nhưng tôi biết loại máy móc nào là rô-bốt khi tôi nhìn thấy nó!!”.
- Từ điển Cambridge trực tuyến định nghĩa rô-bốt rằng: “Đó là một loại máy có thể thực hiện những công việc một cách tự động bằng sự điều khiển của máy tính”.
- Người máy hay Rô-bốt là công cụ cơ điện tử, thủy lực, nhân tạo, ảo,… thay thế con người trong công nghiệp hay môi trường nguy hiểm. Rô-bốt còn là công cụ để giúp con người giải trí, tìm hiểu khoa học.
Tuy người máy hoàn toàn có thể giúp con người rất nhiều trong những việc làm mà con người không hề làm nhưng trong khi sử dụng người máy đồng thời cũng xảy ra những tai nạn đáng tiếc đáng tiếc. Tháng 9 năm 1978 ở Nhật Bản, đã xảy ra một vấn đề mà người máy làm nghề cắt gọt đã cắt chết một người. Vụ này đã trở thành lần tiên phong người máy đã trở thành kẻ sát nhân trong lịch sử dân tộc được ghi nhận. Năm 1981 vẫn ở Nhật Bản cũng đã xảy ra vụ tương tự như. [ 5 ]
Nhiều nhà chuyên môn sau khi nghiên cứu đã nhận xét. Việc người máy bỗng trở nên mất kiểm soát là do các linh kiện trong hệ thống bị bất ngờ gặp trục trặc hoặc hệ thống điện tử bị nhiễm sóng điện tử nặng. Vì sự việc xảy ra quá nhanh nên khó lòng kiểm soát được vụ việc.[6]
Xem thêm: Điều khoản sử dụng https://suanha.org
Sau những tai nạn đáng tiếc, con người càng thận trọng hơn với việc sử dụng người máy. Ở nhiều nước văn minh, đã sản xuất và sử dụng người máy, đã đặt ra những luật lệ và quy tắc bảo đảm an toàn khi sử dụng hay sản xuất người máy. Đồng thời tăng cường những mạng lưới hệ thống của người máy nhằm mục đích hạn chế tối đa những bộ phận bị trục trặc. [ 7 ]Không dừng ở đó, mối quan ngại về người máy quá mưu trí hoàn toàn có thể làm phản và tạo ra một cuộc cuộc chiến tranh khổng lồ đã được tưởng tượng như trong phim Kẻ tiêu diệt vì vậy nhà văn viễn tưởng Asimov đã ra 3 luật để nhằm mục đích hòn đảo bảo an toàn cho loài người .
- Điều 1: Trong bất cứ trường hợp nào người máy cũng không được gây thương vong cho con người, hoặc thấy người lâm nạn mà khoanh tay đứng nhìn.
- Điều 2: Trong mọi trường hợp, người máy phải phục tùng mệnh lệnh của con người, nhưng khi mệnh lệnh đó trái với điều 1 thì cho phép không thi hành.
- Điều 3: Dưới tiền đề không làm trái với quy định ở điều 1 và điều 2, người máy có quyền bảo vệ bản thân mình.[8]
Các cuộc thi robot[sửa|sửa mã nguồn]
- ROBOCON là cuộc thi chế tạo robot của sinh viên khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
- RoboCup là một cuộc thi robot được tổ chức tại Trung Quốc
Nghiên cứu thêm[sửa|sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://suanha.org
Category : Điện Máy