Thuỷ điện Hoà Bình: Những điều chưa biết về nhà máy thuỷ điện lớn nhất Đông Nam Á trong thế kỷ 20

Nhà máy Thủy điện Hòa Bình từng là Nhà máy thủy điện lớn nhất Nước Ta và Khu vực Đông Nam Á từ năm 1994 cho đến khi kỉ lục này bị phá vỡ bởi Nhà máy thủy điện Sơn La, khánh thành vào năm 2012. Dù vậy, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình vẫn là khu công trình có giá trị lịch sử rất là to lớn so với nhân dân Nước Ta, đóng vai trò quan trọng so với sự tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội và quy trình công nghiệp hóa – tân tiến hóa quốc gia.

Từ “sông Đà bất trị”…

Ngày 6/11/1979, khu công trình Nhà máy Thủy điện Hòa Bình chính thức được khai công. Dòng sông Đà hung tàn đã được chinh phục bởi bàn tay và khối óc của con người. Biết bao mồ hôi, công sức của con người, xương máu của những người làm điện Nước Ta và Liên Xô đã đổ xuống, viết nên bản hùng ca của thế kỷ 20.

Việc chặn dòng và trị thủy sông Đà để xây dựng công trình Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đã giúp ngăn lũ hàng năm, giảm nhẹ thiên tai cho vùng đồng bằng Bắc Bộ và khu vực thủ đô Hà Nội; đồng thời điều tiết nước phục vụ canh tác cho khu vực đồng bằng Bắc Bộ và hạ lưu sông Đà.

Những chuyên viên của Liên Xô cùng hàng vạn kỹ sư, công nhân khắp mọi miền Tổ quốc có những năm tháng không thể nào quên, với sự quyết tâm, khát khao cháy bỏng mong ước làm ra những kỳ tích chinh phục dòng sông Đà.

Công trình thủy điện Hoà Bình công suất lớn nhất Đông Nam Á thế kỷ 20, có bốn nhiệm vụ, trong đó điều tiết chống lũ đảm bảo an toàn cho Thủ đô Hà Nội, các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và cung cấp điện được cho là trọng yếu

Trên công trường thi công quy mô lớn nhất Khu vực Đông Nam Á thời gian đó, cao điểm có đến 4 vạn công nhân thao tác. Dù còn rất nhiều khó khăn vất vả, thiếu điện, thiếu nước, việc làm khó khăn vất vả, gian truân, nhưng nhiệt huyết của tuổi trẻ lao động đã thúc giục những bàn tay, khối óc của những kỹ sư, công nhân biến dòng sông thành nguồn điện sáng. Mọi người không quản khó khăn vất vả, gian nan, hăng say lao động tới 3 ca, 4 kíp, trắng đêm “ vì dòng điện ngày mai của Tổ quốc ”. Những khẩu hiệu lao động giờ đây đã trở thành lịch sử một thời như “ Cao độ 81 hay là chết ” đã bộc lộ niềm tin thao tác khẩn trương, hăng say, vượt khó của thế hệ trẻ trên công trường thi công. Theo Anh hùng Lao động Thái Phụng Nê, từ năm 1940, người Pháp đã thực thi khoan thăm dò tuyến Hòa Bình và phát hiện bên dưới lòng sông có chứa lớp cát, cuội sỏi, khi mà trình độ công nghệ tiên tiến lúc đó chưa đủ năng lực giải quyết và xử lý. Sau đó, những chuyên gia Pháp liên tục khoan tại những tuyến Chợ Bờ, suối Rút, nhưng đều gặp lớp cát, cuội sỏi đó. Cuối cùng người Pháp Kết luận “ Sông Đà bất trị ”. Tháng 9/1971, khi thực thi mũi khoan số 1, những chuyên viên địa chất Nước Ta, Liên Xô cũng gặp lớp cát, cuội sỏi này. Để lý giải một cách khoa học, đã phải khoan kiểm tra hàng loạt những tuyến và so sánh khối lượng xây dựng ở những tuyến. Để chọn tuyến lúc bấy giờ việc khảo sát rất là stress. Có 6 tuyến được đề xuất kiến nghị : Suối Rút là tuyến đầu, xuất phát từ chân cao nguyên Mộc Châu ; tuyến thứ 2 là suối Hoa, xuất phát từ Thanh Hóa, đổ về sông Đà ; tuyến thứ ba là Chợ Bờ hay còn gọi là Đà Bắc ; tuyến thứ tư là Hiền Lương ; tuyến thứ năm là Hòa Bình trên và tuyến sau cuối là Hòa Bình dưới. Kết quả khoan khảo sát thăm dò cả 6 tuyến đều có lớp cát, cuội sỏi bên dưới nhưng chỉ có hai tuyến được lập dự án Bất Động Sản phong cách thiết kế cụ thể là Hòa Bình trên và Hòa Bình dưới. Các chuyên viên đến từ Viện Thiết kế Thủy công Ba Cu – nước Cộng hòa Azerbaijan chọn tuyến Hòa Bình trên. Các chuyên viên của Viện Thiết kế Thủy công Matxcơva chọn giải pháp Hòa Bình dưới. Một cuộc tranh luận nảy lửa lê dài nhiều năm đã diễn ra trước khi tuyến Hòa Bình dưới được chính thức lựa chọn. Tại Đại hội đại biểu toàn nước lần thứ III, năm 1960, Đảng ta xác lập, cùng một lúc, cách mạng Nước Ta phải thực thi song song hai trách nhiệm kế hoạch : giải phóng miền Nam thống nhất quốc gia và xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Đối với sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, Đảng ta ý thức rõ : Muốn xây dựng Chủ nghĩa xã hội thì “ Điện khí hóa ” phải đi trước một bước. Để tận dụng điều kiện kèm theo tự nhiên sẵn có của quốc gia, kinh nghiệm tay nghề kinh tế tài chính – kỹ thuật của Liên Xô xây dựng thủy điện là giải pháp kinh tế tài chính có khả thi nhất. Chính vì lẽ đó Đảng, Nhà nước đã chăm sóc thực thi tìm hiểu, khảo sát, lập luận chứng kinh tế tài chính kỹ thuật tạo tiền để xây dựng khu công trình. nhà nước giao trách nhiệm cho Bộ Thủy lợi khảo sát, nghiên cứu và điều tra địa chất hàng loạt lưu vực sông Đà và lựa chọn xây dựng khu công trình đầu mối thủy lực tiên phong tại đoạn sông Đà chảy qua ( thành phố Hoà Bình lúc bấy giờ ) trong sơ đồ bậc thang thủy điện trên sông Đà. Hiện thực hóa chủ trương đó, vào đúng dịp Quốc khánh 2/9/1971, trên dòng sông Đà, chiếc máy khoan khảo sát địa chất của Liên Xô lắp ráp tại hố khoan số 1 ở lòng sông tuyến đập khởi đầu những mũi khoan tiên phong, đặt dấu ấn khởi đầu cho sáng tạo độc đáo chinh phục dòng sông Đà. Năm 1978, nhà nước phê duyệt Tổng quan sông Đà, quyết định hành động lựa chọn tuyến Hòa Bình dưới mực nước dâng 115 m làm bậc thang 1 xây dựng trước, phê duyệt phong cách thiết kế kỹ thuật khu công trình Thủy điện Hòa Bình, chọn nhà máy thủy điện ngầm. Tháng 7/1979, luận chứng cơ sở kinh tế tài chính – kỹ thuật xây dựng khu công trình Thủy điện Hòa Bình do Liên Xô lập được phê duyệt. Đúng 10 giờ ngày 6/11/1979, chiến sỹ Lê Thanh Nghị, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng nhà nước phát lệnh nổ mìn, khai công xây dựng khu công trình Thủy điện Hòa Bình, sự kiện đặc biệt quan trọng quan trọng, cả quốc gia dồn lực cho công trường thi công Thủy điện Hòa Bình.

… đến công trình mang dấu ấn thời đại!

Trong khi nghiên cứu và điều tra tính khả thi khu công trình Thủy điện Hòa Bình, nhiều chuyên viên trong và ngoài nước đã đặt câu hỏi : “ Tại sao khi quốc gia còn nghèo và lại xây dựng khu công trình yên cầu nguồn kinh tế tài chính lớn như vậy ? ” Thực tế đã có câu vấn đáp thỏa đáng, bởi 4 trách nhiệm chính : Chống lũ, phát điện, tưới tiêu và bảo vệ giao thông vận tải thủy. Với 4 trách nhiệm này, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đã góp thêm phần quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội của quốc gia. Có thể nói, quyết tâm xây dựng khu công trình Thủy điện Hòa Bình là một quyết định hành động lịch sử của Đảng và Nhà nước ta trong toàn cảnh quốc gia còn bộn bề khó khăn vất vả. Và kế hoạch đó sẽ khó trở thành hiện thực nếu không có sự giúp sức to lớn, chí tình của Liên Xô, cung ứng trang thiết bị thiết yếu cho khu công trình, đưa nhiều chuyên viên có trình độ cao sang thao tác, hướng dẫn kỹ thuật và giảng dạy, thiết kế xây dựng nguồn nhân lực tiên phong cho Nước Ta. Cùng với cán bộ và công nhân Nước Ta, những chuyên viên Xô Viết đã kề vai, sát cánh xây dựng khu công trình với quy trình tiến độ chưa từng thấy.

Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình- Công trình do Đảng và Nhà nước Liên Xô trước đây hỗ trợ xây dựng, là biểu tượng cho tình hữu nghị Việt Xô, là tấm lòng quý báu của nhân dân Liên Xô dành cho Việt Nam trong công cuộc đổi mới đất nước sau chiến tranh

Cũng chính từ những khu công trình như Thủy điện Hòa Bình, đội ngũ kỹ sư và công nhân Nước Ta đã học hỏi và thừa kế được kỹ thuật cao của những chuyên viên Liên Xô. Có chứng minh và khẳng định, khu công trình Nhà máy Thủy điện Hòa Bình là một trong những hình tượng cao đẹp nhất của tình hữu nghị Việt – Xô. Ông Godunov Boric Ivanovich – người từng giữ cương vị Phó tổng nhân viên Xô Viết về kỹ thuật đã ghi trong hồi ký của mình : “ Thủy điện Hòa Bình được xây dựng trong điều kiện kèm theo kinh tế tài chính Nước Ta đang gặp nhiều khó khăn vất vả. Vì vậy, bên cạnh việc phân phối tài liệu phong cách thiết kế và gửi những chuyên viên sang thao tác, Liên Xô còn phân phối vật tư, thiết bị xây dựng những cơ sở sản xuất phụ trợ cũng như xây dựng khu nhà ở cho chuyên viên, cung ứng một trong những người tiên phong, cũng là người đóng vai trò quan trọng để có Thủy điện Hòa Bình quản lý và vận hành hiệu suất cao, góp thêm phần vào sự nghiệp tăng trưởng Nước Ta ngày thời điểm ngày hôm nay, phải kể đến Tổng nhân viên Pavel Timofeevich Bogachenko. Ông được cử sang Nước Ta làm Tổng nhân viên, trực tiếp điều hành quản lý xây dựng Nhà máy Thủy điện Hòa Bình vào năm 1979 ”. Tổng nhân viên Bogachenko P.T là một trong số ít chuyên viên có kinh nghiệm tay nghề nhất trong nghành xây dựng và quản lý khu công trình thủy điện lớn. Ông liên tục điều tra và nghiên cứu kỹ từng chi tiết cụ thể của dự án Bất Động Sản trong những điều kiện kèm theo kỹ thuật sản xuất đơn cử, có năng lực tập hợp sự đoàn kết và tổ chức triển khai điều hành quản lý việc làm của tập thể những chuyên viên Xô Viết, sử dụng hiệu suất cao cỗ máy quản trị và những tổ chức triển khai xây lắp của Nước Ta. Giống như người “ nhạc trưởng ” của khu công trình, Bogachenko P.T trấn áp tiến trình thiết kế từng ngày, từng tháng, từng năm và kịp thời đưa ra những giải pháp hiệu suất cao, khắc phục những khó khăn vất vả phát sinh trong quy trình xây đắp.

Nhà máy đặt ngầm trong lòng một quả đồi là nơi lắp đặt toàn bộ thiết bị chính, gồm 8 tổ máy phát điện, máy biến áp cường lực… cùng các công trình phụ trợ. Tám tổ máy tổng công suất 1.920 MW, mỗi tổ có công suất 240 MW

Như vậy, sau hơn 15 năm kiến thiết, với những nỗ lực không căng thẳng mệt mỏi của cán bộ, kỹ sư, tư vấn phong cách thiết kế và chuyên viên Liên Xô, đến ngày 20/12/1994, Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình được khánh thành. Ngày 25/5/2021, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đã cán mốc sản lượng 250 tỷ kWh điện sản xuất, góp thêm phần quan trọng vào việc bảo vệ bảo mật an ninh nguồn năng lượng quốc gia. Đây là mốc sản lượng mà đến nay chưa có nhà máy thủy điện nào ở Nước Ta đạt được. Không chỉ vậy, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đã phát huy vai trò là khu công trình thủy điện kế hoạch đa tiềm năng, tham gia điều tiết cắt lũ, giảm lũ hiệu suất cao cho hạ du. Việc quản lý và vận hành, điều tiết hồ chứa với dung tích 9 tỷ m3 đã giúp vùng đồng bằng Bắc Bộ cơ bản không còn xảy ra thực trạng ngập lụt.

Kể từ khi nhà máy đi vào vận hành đến nay, Thủy điện Hòa Bình đã chế ngự được hàng chục trận lũ lớn trên 10.000 m3/giây. Điển hình là trận lũ lịch sử tháng 8/1996 có lưu lượng hơn 22.650 m3/giây; trận lũ muộn xuất hiện tháng 10/2017 (khi hồ chứa đã đầy) lưu lượng gần 16.000 m3/giây với những diễn biến rất phức tạp, khó lường. Đồng thời, giữ vững an toàn công trình và vùng hạ du đồng bằng Bắc Bộ.

Bên cạnh “ thiên chức ” kìm hãm lũ, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình còn đóng vai trò quan trọng trong việc cấp nước chống hạn ship hàng sản xuất nông nghiệp cho những tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, cải tổ giao thông vận tải thủy trên sông Đà, sông Hồng, tăng cường nguồn nước ship hàng nhu yếu dân số và những hoạt động giải trí sản xuất khác. Lượng nước xả từ hồ Hòa Bình phục vụ sản xuất nông nghiệp cho nhiều tỉnh, thành phố ở đồng bằng Bắc Bộ chiếm 65 – 70 % tổng lượng xả từ tổng thể hồ thủy điện lớn ở phía Bắc, giúp những phương tiện đi lại thủy trên sông Đà và sông Hồng lưu thông thuận tiện. Theo ông Phạm Văn Vương – Giám đốc Công ty Thủy điện Hòa Bình, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình là khu công trình thủy điện lớn thứ hai ở Nước Ta và cũng là một trong những khu công trình thủy điện lớn nhất Khu vực Đông Nam Á. Nhiều năm liên tục là nguồn điện nòng cốt của mạng lưới hệ thống điện vương quốc, đảm nhiệm vai trò chính trong việc kiểm soát và điều chỉnh tần số và điện áp của mạng lưới hệ thống điện vương quốc, góp phần thiết thực vào công cuộc tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội và sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá quốc gia.

Cột điện cao thế dẫn điện đi khắp mọi miền Tổ quốc

Để tận dụng nguồn tài nguyên nước quý giá của những hồ thuỷ điện trên thượng nguồn, tạo ra nguồn nguồn năng lượng mới góp phần cho sự tăng trưởng quốc gia, ngày 10/01/2021, dự án Bất Động Sản Nhà máy Thủy điện Hòa Bình lan rộng ra chính thức được thi công, xây dựng thêm 2 tổ máy hiệu suất 240 MB, nâng tổng hiệu suất Nhà máy Thủy điện Hòa Bình lên 2.400 MB, bằng hiệu suất thủy điện Sơn La. Theo tiến trình dự kiến, tổ máy 1 của dự án Bất Động Sản sẽ phát điện vào quý III năm 2024, tổ máy 2 sẽ phát điện và hoàn thành xong khu công trình vào quý 4 năm 2024. Sau khi triển khai xong, hàng loạt hai nhà máy thủy điện Hòa Bình ( hiện hành và lan rộng ra ) có tổng hiệu suất là 2.400 MW, điện lượng trung bình năm đạt 10,495 tỷ kWh. Dự án lan rộng ra, khi đưa vào quản lý và vận hành sẽ giúp tăng năng lực phát hiệu suất phủ đỉnh cho mạng lưới hệ thống điện vương quốc thêm 480 MW, tạo điều kiện kèm theo khai thác tối đa nguồn nước xả thừa hàng năm vào mùa lũ từ tháng 6 đến tháng 9 của Thủy điện Hòa Bình hiện hữu để phát điện. Với tỷ trọng hiệu suất được kêu gọi từ nguồn nguồn năng lượng tái tạo ngày càng tăng cùng với tính không không thay đổi của điện gió và điện mặt trời ( nhất là trong thời hạn giờ cao điểm ) việc bổ trợ 2 tổ máy với tổng hiệu suất 480 MW từ Thủy điện Hòa Bình lan rộng ra là tăng thêm nguồn dự trữ hiệu suất vô cùng quan trọng và linh động khi phủ đỉnh phụ tải, đồng thời điều quan trọng hơn nữa là góp thêm phần nâng cao năng lực điều tần, không thay đổi tần số của mạng lưới hệ thống điện vương quốc ; góp thêm phần giảm ngân sách của mạng lưới hệ thống.

Có thể nói, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình quá trình 2 là sự thừa kế, phát huy phát minh sáng tạo của thế hệ ngày hôm nay tiếp nối những thế hệ đi trước trong việc tận dụng nguồn tài nguyên nước quý giá, tạo ra nguồn nguồn năng lượng mới góp phần cho sự tăng trưởng quốc gia phồn vinh, thịnh vượng. Công trình Thủy điện Hòa Bình là thành quả của chủ trương đúng đắn triển khai tiềm năng “ điện khí hóa ” của Đảng và Nhà nước, thành quả ý chí ý thức lao động phát minh sáng tạo, bền chắc với nỗ lực cao độ của cán bộ, kỹ sư, công nhân lao động và đội ngũ chuyên viên nước bạn đã làm nên những mốc son lịch sử mang dấu ấn thời đại. Như lời của những chiến sỹ chỉ huy Đảng và Nhà nước chứng minh và khẳng định “ Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mãi mãi là hình tượng lao động phát minh sáng tạo của nhân dân ta, tượng trưng cho tình hữu nghị bền vững và kiên cố và sự hợp tác thành công giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với Cộng hòa Liên bang Nga và những nước cộng hòa khác trong Liên bang Xô Viết trước kia ”.

1. Các thông số kỹ thuật chính của Nhà máy : – Thủy điện Hòa Bình có phong cách thiết kế mực nước dâng thông thường cao 117 m ; – Mực nước gia cường : 120 m ; – Mực nước chết : 80 m ( những thông số kỹ thuật trên đo độ cao so với mực nước biển ) ; – Diện tích hồ chứa : 208 km2. – Dung tích hàng loạt hồ chứa : 9,45 tỉ mét khối nước ; – Công suất lắp máy : 1.920 MW, gồm 8 tổ máy ; – Điện lượng trung bình hằng năm : 8,6 tỉ KWh – Đập thủy điện Hòa Bình có 12 cửa xả và 8 tổ máy phát điện ; – Mỗi tổ máy có hiệu suất 240 MW ; – Vốn góp vốn đầu tư : 1.904.783.458.926 đồng ( 150 triệu Đô la Mỹ ) – Tỉ giá năm 1994. 2. Quá trình xây dựng Nhà máy Thủy điện Hòa Bình : Thủy điện Hòa Bình được thi công xây dựng ngày 06/11/1979 và khánh thành ngày 20/12/1994 ( 15 năm thiết kế xây dựng ). – Ngày 6 tháng 11 năm 1979 : Giải phóng mặt phẳng bên sông – Ngày 12 tháng 01 năm 1983 : Ngăn sông Đà đợt 1 – Ngày 09 tháng 01 năm 1986 : Ngăn sông Đà đợt 2 – Ngày 30 tháng 12 năm 1988 : Tổ máy số 1 hòa lưới điện vương quốc. – Ngày 04 tháng 04 năm 1994: Tổ máy số 8 hòa lưới điện quốc gia. Xem thêm: Sửa lại nhà Hà Nội – Ngày 20 tháng 12 năm 1994 : Sau 15 năm xây dựng khu công trình, trong đó có 9 năm vừa quản trị quản lý và vận hành vừa giám sát thiết kế những tổ máy, Nhà máy thủy điện Hoà Bình đã được khánh thành. Trong quy trình xây dựng, những đơn vị chức năng thiết kế đã đào hơn 20 nghìn m3, đắp gần 27 nghìn m3 đất đá ; khoan phun 205.000 m ; lắp ráp gần 47.000 tấn thiết bị và cấu trúc sắt kẽm kim loại. Có thể nói, quy trình xây dựng Công trình thủy điện Hòa Bình là một quy trình rất là khó khăn vất vả, gian truân. Đã có hơn 30.000 cán bộ, công nhân ; 5.000 chiến sỹ bộ đội công binh và 1.000 cán bộ quản trị, 750 chuyên viên Liên Xô tham gia vào quy trình xây dựng Nhà máy Thủy điện Hòa Bình.

Source: https://suanha.org
Category : Sửa Nhà