Chuyên gia Lê Ngọc Sơn – một cây cỏ bìa rừng mê triết lý Phật giáo – DNTT online

Thời gian gần đây, Lê Ngọc Sơn đang trong giai đoạn dốc sức hoàn thành chương trình nghiên cứu “Xây dựng một mô hình quản trị các khủng hoảng và thảm họa cho các nước Đông Nam Á”. Anh chia sẻ, lúc này là lúc anh đối diện với sự một mình lớn nhất với những stress, trách nhiệm trong công việc. Trong bài viết này, nhà báo, nhà nghiên cứu truyền thông Lê Ngọc Sơn xung quanh chuyện triết học vô thường bộc bạch những suy nghĩ của mình.

Chuyên gia Lê Ngọc Sơn trong căn nhà gỗ của Goethe, trên đỉnh núi Kickelhaln, thung lũng Ilmenau, miền Trung nước Đức.

Quan niệm của Ngọc Sơn về nghề nghiên cứu truyền thông?

Thực ra làm nghiên cứu sinh về bản chất là học cách nghiên cứu, học làm nghề nghiên cứu. Với tôi, chắc hẳn đó là biết làm bạn với “sự một mình” – một cách gọi khác của việc chủ động chọn cô đơn làm bạn. Kể cả trong cuộc sống, tôi lấy sự bình yên làm trọng.

” Sự một mình ” trong nghiên cứu và điều tra học thuật không phải điều gì đáng thương hay chịu đựng, ngược lại đó là cảm xúc và thưởng thức mê hoặc. Đôi khi một mình không nhất thiết phải tách khỏi đám đông một cách vật lý, mà là dành riêng một khoảng trống tâm tưởng cho mình tự nghĩ suy, chiêm nghiệm, đối thoại với ngoài hành tinh quan của chính mình .Tôi rất thích một câu nói của thiền sư Thích Nhất Hạnh, đại ý : ” Mọi người nghĩ rằng sự náo nhiệt là niềm hạnh phúc. Nhưng khi hưng phấn với sự náo nhiệt, bạn không còn bình yên. Trong khi, niềm hạnh phúc thực sự lại dựa trên sự bình yên ” .Hay như Goethe, người Đức được coi là vĩ đại trong lịch sử vẻ vang, vào một buổi chiều 6/9/1780, ông viết trên khung cửa sổ túp lều gỗ trên vùng núi cao Kickelhaln ở Ilmenau câu thơ bất hủ : ” Trên toàn bộ những đỉnh điểm là bình yên “. Đó như thể một tuyên ngôn triết học của tiền nhân về ý nghĩa thực sự của đời sống này vậy ! Với tôi, bình yên còn quan trọng hơn là niềm hạnh phúc hay thành công xuất sắc .Ở trạng thái ” một mình “, người ta tỉnh bơ hơn, có thời hạn chuyên tâm xử lý khó khăn vất vả trong đời sống và học tập : Có khi là một hướng điều tra và nghiên cứu đang bị tắc ở đâu đó, hay một cuốn sách đang đọc dở. Cũng hoàn toàn có thể đó là sự vẩn vơ những ý niệm mình tâm đắc .

Với anh, anh có nghĩ là mình bình yên không?

Trong tử vi Tây phương ( Horoscope ), mùa sinh của tôi rơi vào cung Thiên Bình. Cung này có hình tượng là 2 cán cân – một hình ảnh tượng hình đầy ý nghĩa. Đó là hình ảnh của cán cân công lý : Thích sự chính trực, lẽ công minh. Đó cũng hoàn toàn có thể được hiểu là cái cầu bập bênh : Người sinh cung này có xu thế săn tìm cái tĩnh, tìm sự bình yên, hài hoà ; nhưng càng cố đuổi theo hài hoà hay bình yên thì càng động – chạy về phía nào cũng thấy chơi vơi ( Cười ) .Nhưng rồi chẳng nhẽ lại vuốt ve sự chơi vơi hay ca thán về nó ? Nhìn ở một góc nhìn khác, hoá ra ý nghĩa đời sống là trên từng chặng ta đi và săn đuổi lý tưởng sống của mình. Đúng như ai đó nói, niềm hạnh phúc không phải là đích đến, nó là một hành trình dài. Dừng hành trình dài, có nghĩa là niềm hạnh phúc khuất núi .

Nhà báo Lê Ngọc Sơn có thời gian cho thiền không ạ, đó là cách nhiều người dùng khi ở một mình?

Thật sự tôi không biết nhiều về thiền lắm. Tôi chỉ làm những gì từ trong sâu thẳm tôi thích thôi. Tôi là người thích sống thâm thúy, thích chiêm nghiệm chính mình nhưng ( tự thấy ) cũng là người khá tân tiến và tươi tắn trong tâm lý .Tôi thấy tôi như cây cối ngoài bìa rừng, thích đơn độc vệ đường, đôi lúc lại nghĩ mình là hạt bụi chơi vơi trong ngoài hành tinh vô thường này … Với tôi, nếu phải lựa chọn lao xao phố thị và tĩnh tại nơi thôn dã, tôi sẽ chọn điều thứ hai. Hiện tại có đau khổ hay sung sướng, tôi vẫn trân quý và sống cho nó .

Vậy, anh muốn đón nhận điều gì khi xem mình là cây cỏ ạ, liệu có phải là nước, gió và mặt trời?

Là : ” Mọi thứ vô thường ” .Muốn làm hoa sặc sỡ thì sẽ có người mong ước có, nhưng cũng hoàn toàn có thể bị hái làm của riêng của ai đó trong phòng khách của họ. Rồi hoa cũng chỉ là vật bài trí của kẻ khác mà thôi .Muốn làm mặt trời thì cũng chẳng phải. Người ta thường nhìn vẻ hào nhoáng của mặt trời, mà quên đi sự khổ đau tột cùng của nó. Chẳng phải cái giá của sự toả sáng là phải đốt chính mình cả triệu năm trời đó sao ?Vậy nên, hãy cứ là cây cối như bao cỏ cây khác. Ở đó ta là ta, giản đơn và vô thường. Đến hoàn toàn có thể làm cây, đi hoàn toàn có thể làm hạt bụi .

Chọn là cây, ta có thể bị những vết bầm dập của ai đó dẫm đạp, vết xước của những hòn đá cuộc đời lăn. Nhưng rồi ta – cây cỏ lại vươn lên để tiếp tục ngẩng đầu.

Phải chăng đó là cách để anh tôi luyện chính mình!?

Tôi là người thích sự yên bình, thích yên tĩnh để chiêm nghiệm, hơn là hoan hỉ với đám đông. Dù rằng, việc làm của tôi – như một nhà báo và nhà nghiên cứu tiếp thị quảng cáo – là thao tác với đám đông, hiểu đám đông và tìm cách tiếp xúc hiệu suất cao với họ !Chọn làm ngọn cỏ bìa rừng, cũng là cách chọn cỏ cây làm thầy của mình. Cỏ cây dạy ta nhiều điều : Dạy ta khiêm nhường, dạy ta tự chữa lành vết thương, và dạy ta sống chung với sự đơn độc hiện hữu .Có những đoạn đời, tôi bị tổn thương và đau khổ cùng cực, nhưng rồi tôi nói với chính mình : Ê này, ngươi là ngọn cỏ, mà cỏ cây nào cũng hoàn toàn có thể tự làm lành vết thương của mình .Có những đoạn đời, tôi cảm xúc đơn độc, trơ trọi chống với bao bão giông, nhưng tôi cũng bảo với chính mình : Ê này, ngươi là cái cây đơn độc bìa rừng, ngọn cỏ ở bìa rừng ngày này qua tháng còn ngẩng cao đầu, vậy cớ sao ngươi lại gục ngã ? !

Là một người có nhiều trải nghiệm sống, theo anh, để sống một cuộc sống có ý nghĩa, người trẻ Việt Nam cần phải làm gì?

Về chuyện này, tôi không muốn đưa ra lời khuyên cho ai cả bởi mỗi người có một lựa chọn cho đời sống của mình. Người muốn làm cây cối bìa rừng, người muốn làm hoa, kẻ muốn làm cây đại thụ. Đó là lựa chọn của từng cá thể. Không có mẫu hình nào cho toàn bộ. Bắt ai đó làm theo thứ người khác muốn, thì chỉ tạo ra đau khổ mà thôi .Tôi là người thích được thưởng thức nhiều đời sống, do đó tôi làm khá nhiều nghề. Ngoài những nghề nhiều người biết, chắc ít ai biết ngoài giờ nghiên cứu và điều tra ở lab, tôi làm bồi bàn hay pha chế trong quán bar. Bởi khi đó, ngoài việc kiếm tiền, ta được thưởng thức một đời sống khác .Tôi rất thích ngồi quán cafe này để trò chuyện với chị, vì bên kia là chị bồi bàn – chị ấy cũng là một công an tư pháp ở thành phố này, chị chọn đi làm bồi sau giờ làm văn phòng cũng chỉ để muốn sống thêm một cuộc sống khác, mê hoặc hơn, và bớt chán chường hơn !Khác hẳn với những nụ cười ồn ào, nhiều bạn trẻ đang tìm đọc những sách nói về Phật giáo để có cái nhìn bao dung hơn về đời sống. Ngọc Sơn có thích đọc sách Phật giáo không, và tại sao ?Với tôi, đọc sách cũng như thở, phải thở mới sống được nên tôi đọc sách mỗi ngày, thế nên chẳng có gì để nói về việc đọc. Trong dòng sách về triết lý Phật giáo, tôi đặc biệt quan trọng yêu thích tác gia, Thiền sư Thích Nhất Hạnh .Với tôi, Phật giáo được nhìn ở góc nhìn triết học hơn là một tôn giáo. Phật giáo như một trường suy nghiệm triết học và ở đó tôi hoàn toàn có thể tìm thấy những công cụ lý giải đời sống. Theo tôi, Phật giáo cần được hiểu sâu hơn, nó là công cụ bác học cứu rỗi chúng sinh .

Đọc sách giống như thở, vậy thì viết sách với anh giống như điều gì?

Là cảm xúc được san sẻ điều mình nghĩ, suy tư, chiêm nghiệm. Những câu chữ là thứ được kiểm định bởi những thang đo và chuẩn mực được kiểm nghiệm của cá thể. Ở đó, tôi nghĩ đã làm được gì đó có ích vì được san sẻ kiến thức và kỹ năng, quan điểm hay cảm hứng tích cực của mình !

Những ngày cuối năm này, Ngọc Sơn có đang viết cuốn sách nào không và anh yêu mến điều gì nhất ạ?

Tôi đang tập trung viết luận án tiến sĩ, đồng thời có viết dở một cuốn sách chuyên ngành về quản trị khủng hoảng.

Xin cảm ơn Nhà nghiên cứu!

 Bài: Minh Tuệ (thực hiện)

Thiết kế: Nhữ Đức Hiếu

Source: https://suanha.org
Category: Sơn Nhà