Trong kinh tế học, đường cầu (tiếng Anh: demand curve) là đường đồ thị biểu diễn sự thay đổi của lượng cầu (lượng hàng hóa mà khách hàng sẵn lòng và có thể mua) tương ứng với từng mức giá. Đường cầu được vẽ dựa trên biểu cầu (demand schedule) – bảng biểu thể hiện số lượng cầu ở từng mức giá[1]. Đường cầu thị trường là tổng hợp các đường cầu cá nhân (được vẽ dựa trên biểu cầu thị trường – tổng hợp các biểu cầu cá nhân).
Đường cầu được sử dụng để Dự kiến hành vi trong thị trường cạnh tranh đối đầu tuyệt vời ( thị trường mà ở đó không ai có năng lực đến giá thị trường ) và thường được phối hợp với đường cung để xác lập mức giá cân đối ( equilibrium price – hay còn gọi là giá thị trường ), sản lượng cân đối ( equilibrium quantity – sản lượng mà ở đó lượng cung bằng lượng cầu, không Open sự dư thừa – surplus hay thiếu vắng – shortage ) hay nói một cách khác chính là điểm cân đối ( giao điểm của đường cung với đường cầu ) [ 2 ]. Ở thị trường độc quyền thì đường cầu so với công ty độc quyền chính là đường cầu thị trường .
Theo như quy ước, đường cầu được biểu lộ trên mặt phẳng có trục hoành là Q. ( quantity – lượng cầu ) và trục tung là P. ( price – giá cả ) theo hàm cầu có dạng : Q = aP + b ( với a < 0 ) .
Đường cầu là đường dốc xuống từ trái xuống (phải) thể hiện đúng quy luật cầu “Khi giá cả của một loại hàng hóa,dịch vụ hay tài nguyên tăng thì lượng cầu của nó giảm và ngược lại”. Đường cầu có liên quan đến đường thỏa dụng biên bởi vì giá cả mà người tiêu dùng sẵn sàng trả là dựa trên độ tiện ích của hàng hóa đó mang lại. Tuy nhiên, cầu của một người phụ thuộc trực tiếp đến thu nhập cá nhân của người đó trong khi độ thỏa dụng thì không. Vì vậy đường cầu có thể thay đổi một cách không trực tiếp với sự thay đổi về cầu của các hàng hóa khác (thay thế, bổ sung).
Bạn đang đọc: Đường cầu – Wikipedia tiếng Việt
Đường cầu thường được biểu lộ là một đường thẳng dốc xuống dựa trên hàm cầu : Q = aP + b ( Q. là lượng cầu, P. là giá cả và a-b là hai tham số với a < 0 ). Giá trị b biểu lộ những tác nhân khác cũng ảnh hưởng tác động đến đường cầu chứ không chỉ là giá. Ví dụ, nếu thu nhập tăng thì b sẽ biến hóa và làm đường cầu di dời. Hằng số a biểu lộ độ dốc của đường cầu và giá cả của sản phẩm & hàng hóa ảnh hướng đến lượng cầu như thế nào. [ 3 ]Hàm số cầu hoàn toàn có thể chuyển từ hàm số theo biến P. - Q. ( P. ) về hàm số theo biến Q. - P. ( Q. ). Nếu như hàm số theo biến P. là Q = aP + b thì hàm số theo biến Q. chính là P = Q / a - b / a. [ 3 ]Một cách đơn thuần hơn trong hàm số P = a - bQ ; " a " chính là đoạn chắn trên trục Oy khi đường cầu tiệm cận trục này ; " b " là độ dốc của đường cầu, Q. là lượng cầu và P. là giá .
Một ví dụ về sự dịch chuyển đường cầu, trong khi đường cung giữ nguyên đường cầu dịch chuyển từ D1 đến D2 làm tăng mức giá P ở trục Oy và tăng sản lượng Q ở trục Ox
Sự di dời đường cầu xảy ra với điều kiện kèm theo những yếu tố khác không đổi khác, một sự đổi khác của một biến không nằm trên đồ thị cầu ( khác với biến số giá ) sẽ làm Open một đường cầu mới – xảy ra một sự di dời từ đường cầu cũ [ 4 ]. Các biến số ngoài biến số giá là những yếu tố làm biến hóa cầu dẫu cho giá giữ nguyên – nói cách khác đó là những yếu tố làm người tiêu dùng mua ít hay nhiều sản phẩm & hàng hóa lên dẫu cho giá sản phẩm & hàng hóa là không đổi [ 5 ]. Các biến số này gồm có thu nhập ( sản phẩm & hàng hóa thường thì – normal goods và sản phẩm & hàng hóa thứ cấp – inferior goods ), giá cả của sản phẩm & hàng hóa tương quan ( sản phẩm & hàng hóa sửa chữa thay thế – substitutes và sản phẩm & hàng hóa bổ trợ – complements ), kỳ vọng, thị hiếu và số lượng người mua. Tuy nhiên cầu là mức độ sẵn lòng và hoàn toàn có thể chi trả của người tiêu dùng trong một trường hợp đang phổ biển ở thời gian được tính vì thế bất kỳ yếu tố nào tác động ảnh hưởng đến sự sẵn lòng hoặc năng lực mua và bán sản phẩm & hàng hóa của người tiêu dùng cũng được tính là một biến khác giá. Ví dụ thời tiết hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến cầu về bia trong một trận đấu bóng chày .
Nếu hàng hóa đó là một hàng hóa thông thường (normal goods) thì khi thu nhập tăng thì lượng cầu của hàng hóa thông thường tăng (ngược lại) và tuân theo quy luật đồng biến. Các hàng hóa này có thể là quần áo, sản phẩm công nghệ,…[6]
Nếu hàng hóa đó là hàng hóa thứ cấp (substitutes) thì khi thu nhập tăng thì lượng cầu hàng hóa thứ cấp giảm (ngược lại) và tuân theo quy luật nghịch biến. Các hàng hóa này có thể là bữa ăn cơm bụi, mì gói,…[6]
Nếu hai loại hàng hóa đang xét là hàng hóa thay thế (complements) thì khi giá cả của một hàng này giảm sẽ làm giảm lượng cầu của hàng hóa còn lại (ngược lại). Ví dụ như kem và sữa chua là hai loại hàng hóa thay thế, giả sử chất lượng và độ ngon như nhau thì khi giá kem giảm sẽ làm mọi người chuyển sang dùng kem dẫn đến sự sụt giảm lượng cầu của sữa chua.[6]
Nếu hai loại hàng hóa đang xét là hàng hóa bổ sung (supplements) thì khi giá của một hàng hóa này giảm sẽ làm tăng lượng cầu của hàng hóa kia (ngược lại)[4]. Ví dụ như kem và chocolate lỏng là hai loại hàng hóa hay được sử dụng chung thì khi giá kem giảm mọi người sẽ mua kem nhiều hơn và kèm với đó là chocolate lỏng dẫn đến sự tăng lượng cầu của chocolate lỏng.[6]
Yếu tố thị hiếu rõ ràng tác động ảnh hưởng đến lượng cầu của sản phẩm & hàng hóa. Nếu một người và mái ấm gia đình họ thích ăn kem thì sẽ mua kem nhiều hơn. Các nhà kinh tế tài chính học không đi vào lý giải thị hiếu người tiêu dùng chính bới nghành nghề dịch vụ đó thuộc về văn hóa truyền thống và tâm ý người tiêu dùng mà họ chỉ tập trung chuyên sâu lý giải thị hiếu ảnh hưởng tác động đến đường cầu như thế nào. [ 7 ]
Kỳ vọng hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến nhu cầu mua sắm và lượng cầu. Nếu một người kỳ vọng rằng lương mình tháng sau tăng lên thì họ sẽ tiêu tốn nhiều hơn và ngược lại hoặc nếu mọi người kỳ vọng rằng sẽ có một đợt suy giảm kinh tế tài chính thì nhu cầu mua sắm sẽ giảm rõ ràng. [ 7 ]
Ngoài những yếu tố đã nêu thì số lượng người mua cũng tác động ảnh hưởng đến lượng cầu thị trường. Nếu như nhiều người tham gia mua hơn thì lượng cầu thị trường sẽ cao hơn ở mọi mức giá. [ 7 ]
Sự vận động và di chuyển dọc đường cầu xảy ra khi biến số giá đổi khác làm biến hóa lượng cầu [ 4 ]. Điều quan trọng ở đây là phải phân biệt được sự vận động và di chuyển dọc đường cầu ( giá biến hóa ) và sự di dời của đường cầu ( những biến số khác giá đổi khác ). Sự vận động và di chuyển dọc đường cầu xảy ra khi và chỉ khi giá biến hóa làm biến hóa lượng cầu [ 8 ]. Sự di dời đường cầu xảy ra khi và chỉ khi những yếu tố khác giá đổi khác làm biến hóa lượng cầu. Các biến số khác giá là một phần của hàm số cầu, chúng gộp lại trở thành đoạn chắn trên đường cầu tuyến tính [ 8 ] thế cho nên bất kể sự đổi khác nào xảy ra ở những biến khác giá đều khiến đường cầu di dời dọc trục Ox .
Trục giá ( trục Oy ) có đơn vị chức năng theo tiền tệ ( dolllar, vnd, nhân dân tệ, … ) và trục lượng ( trục Ox ) có đơn vị chức năng theo khối lượng ( tấn, kg, tạ, … ) .
Độ co giãn của cầu theo giá (Price Elasticity of Demand) thể hiện mức độ phản ứng của lượng cầu hàng hóa trước một sự thay đổi về giá. Ví dụ PED = – 2 thì khi giá tăng 1% sẽ dấn đến việc lượng cầu giảm 2%. Độ co giãn của cầu theo giá có thể được tính theo hai cách. Cách truyền thống thì PED = % thay đổi về lượng cầu / % thay đổi về giá. Cách thứ hai là phương pháp trung điểm PED = (Q2-Q1)/(Q1+Q2)/2/(P2-P1)/(P2+P1)/2[9]. Độ co giãn của cầu theo giá thường được lấy giá trị tuyệt đối dẫu có ra kết quả âm.
Nếu PED nằm trong khoảng chừng từ 0 đến 1 thì đường cầu gần như là không co và giãn. Nếu PED = 1 thì đường cầu co và giãn tương đối và nếu PED > 1 thì đường cầu co và giãn mạnh. Khi PED = ∞ thì ta nói đường cầu co và giãn trọn vẹn. Đường cầu co và giãn ít biểu lộ mức độ phản ứng của người tiêu dùng so với một sự đổi khác về giá là chậm rãi, lượng cầu phần nhiều không đổi khi giá cả tăng hoặc giảm. Đường cầu co và giãn nhiều biểu lộ mức độ phản ứng của người tiêu dùng với một sự đổi khác về giá là nhanh, họ chuẩn bị sẵn sàng bỏ dùng ngay loại sản phẩm nếu giá tăng quá cao. PED hoàn toàn có thể độc lạ nhau tùy thuộc đó là thiết yếu phẩm hay xa xỉ phẩm, trong thời gian ngắn hay dài hạn hoặc định nghĩa thị trường về loại mẫu sản phẩm đó .
Thuế đánh lên mẫu sản phẩm không trực tiếp làm biến hóa đường cầu nếu như trục giá có gồm có cả thuế trong giá sản phẩm & hàng hóa và điều này cũng tựa như với tiền trợ cấp .Nếu như trục giá chưa gồm có thuế thì đường cầu sẽ di dời sang phải khi có tiền trợ cấp và di dời sang trái nếu Open thuế .
Source: https://suanha.org
Category : Thị Trường