Chú ý những đặc thù về thành phần hóa học ( hoặc tổ chức triển khai / đặc thù, ví dụ điển hình như là độ thấm tôi, độ cứng nóng, tính đúc, … ) và cơ tính cũng như những chiêu thức nhiệt luyện thường được vận dụng để cải tổ đặc thù tương thích với ứng dụng ( nhiệt luyện sơ bộ trước khi gia công cắt gọt ; nhiệt luyện kết thúc để cải tổ cơ tính ) ?
Trả lời:
Nhóm 1:
| Mác thép |
Giải thích ký hiệu |
Ứng dụng |
| CT31, CT33, CT34, CT38, CT41.
Bạn đang xem: Giải thích ký hiệu vật liệu cơ khí
|
Thép lặng; 31, 33,34,38,41 là giới hạn bền kéo. |
Dùng trong xây dựng |
| CT31s, CT33s, CT34s, CT38s |
Thép sôi (có ký hiệu chữ “s”); 31, 33,34,38 là giới hạn bền kéo. |
Dùng trong xây dựng |
| CCT31, CCT38 |
Quy ước vào nhóm thép C để phân biệt (đọc thêm phần dưới) |
Dùng trong xây dựng |
Thép cán nóng thông dụng (còn gọi là thép cacbon thường)
Loại này có cơ tính không cao, dùng để chế tạo các chi tiết máy, các kết cấu chịu tải nhỏ. Thường dùng trong ngành xây dựng, giao thông (cầu, nhà, khung, tháp…)
Thép cacbon thông dụng được chia ra làm ba nhóm A, B, C. Nhóm A chỉ nhìn nhận bằng những chỉ tiêu cơ tính ( độ bền, độ dẻo, độ cứng … ). Nhóm B đặc trưng bằng thành phần hóa học và nhóm C đặc trưng bằng cả hai chỉ tiêu cơ tính và thành phần hóa học .Khi cần biết cơ tính thì ta sử dụng nhóm A, khi cần thống kê giám sát về hàn, nhiệt luyện thì sử dụng nhóm B hoặc C .Theo TCVN 1765 – 75 qui định ký hiệu thép thông dụng là hai chữ CT, sau chữ CT chỉ số lượng giới hạn bền tối thiểu, theo đơn vị chức năng N / mm2 .Ví dụ : CT38, CT38n, CT38s là ba mác cùng có σb ≥ 38 kG / mm2 hay 380MP a .Các nhóm B và C cũng có ký hiệu tựa như như nhóm A nhưng qui ước thêm vào đằng trước chữ CT vần âm B hay C để phân biệt .Ví dụ : BCT31, CCT31 .
Nhóm 2:
| Mác thép |
Giải thích ký hiệu |
Ứng dụng |
| C5s; C8s; C10s; C15s |
Thép kết cấu-Thép lá để dập nguội; 5 8 10 15 là phần vạn cacbon |
Dập các chi tiết phức tạp. Tráng Sn(giấy bạc) dùng trong công nghiệp thực phẩm. Tráng Zn hay Zn-Al để làm tôn lợp. |
Nhóm 3:
| Mác thép |
Giải thích ký hiệu |
Ứng dụng |
| C15; C20 |
Thép kết cấu; 15 20 là phần vạn Cacbon |
Làm các chi tiết nhỏ(20CrNi2Mo;18Cr2Ni4WA |
Thép Cr-Ni cao với Mo |
Dùng làm các chi tiết lớn (>100mm), hình dạng phức tạp. |
| 18CrMnTi; 25CrMnTi; 25CrMnMo |
Thép Cr – Mn -Ti (Mo) |
Chế tạo bánh răng ô tô tải nhẹ và trung bình |
| C15Cr; 20Cr |
Thép Cr |
Làm các chi tiết máy nhỏ chịu tải trọng trung bình như trục, bánh răng máy cắt kim loại. |
| 20CrNi |
Thép Cr-Ni thường |
Làm các chi tiết chịu tải trọng va đập cao và cần độ tin cậy cao như chi tiết máy bay, các chi tiết truyền lực và hệ thống ô tô. |
|
|
|
Bảng tra mác thép nhóm A, B, C
Giải thích mác:
20C rNiA : 0.2 % C, 1 % Cr, 1 % Ni .12C rNi3A : 0.12 % C, 1 % Cr, 1 % Ni .12C r2Ni4A : 0.12 % C, 2 % Cr, 4 % Ni .18C r2Ni4WA : 0.18 % C, 2 % Cr, 4 % Ni, 1 % W .20C r2Ni4A : 0.2 % C, 2 % Cr, 4 % Ni .18C r2Ni4MoA : 0.18 % C, 2 % Cr, 4 % Ni, 1 % Mo .
C15Cr : 0.15 % C, 1 % Cr .
20Cr: 0.2%C, 1%Cr.
20C rNi : 0.2 % C, 1 % Cr, 1 % Ni .20C rNi2Mo : 0.2 % C, 1 % Cr, 2 % Ni, 1 % Mo .18C rMnTi : 0.18 % C, 1 % Cr, 1 % Mn, 1 % Ti .25C rMnTi : 0.25 % C, 1 % Cr, 1 % Mn, 1 % Ti .25C rMnMo : 0.25 % C, 1 % Cr, 1 % Mn, 1 % Mo .
Đọc thêm:
Thép gió : là một dạng thép hợp kim đặc biệt quan trọng để làm dụng cụ cắt gọt và những chi tiết cụ thể máy có nhu yếu cao .
Trong tổ chức của thép gió có các nguyên tố sắt, cacbon, crom, vonfram(W), coban, vanadi.
Thép gió có độ cứng cao, bền, chịu mài mòn và chịu nhiệt đến 6500C. Trong thép gió có hàm lượng những nguyên tố kim loại tổng hợp như sau : 8,5 – 19 % W, 0,7 – 1,4 % C, 3,8 – 4,4 % Cr, 1 – 2,6 % V và một lượng nhỏ Mo hay Co .Những mác thép gió thường dùng theo TCVN có 90W9 V2, 75W18 V, 140W9 V5, 90W18 V2 .
Nhóm 4:
| Mác thép |
Giải thích |
Ứng dụng |
| C35; C40; C45 |
Thép kết cấu; 35 40 45 là phần vạn Cacbon |
Chế tạo các chi tiết máy: trục khuỷu, trục truyền, trục cam, chốt phẳng, bánh răng tốc độ chậm, bulong chịu tải.
Xem thêm: Kết Hợp Niacinamide Có Dùng Chung Với Bha Không Thể Ngờ, Kết Hợp Các Hoạt Chất Dưỡng Da Mạnh Bậc Nhất
|
| C40A; C45A |
Thép kết cấu chất lượng cao; 40 45 là phần vạn Cacbon |
Chế tạo các chi tiết máy. |
| 40Cr |
Thép Cr; 0.4%C, 1%Cr |
Làm trục bậc, bánh răng máy cắt kim loại. |
| 40CrNiMo; 40CrNi; 45CrNi; 50CrNi |
Thép Cr-Ni thường (Giải thích phần trăm các chất tương tự như ở nhóm 3) |
Dùng làm chi tiết chịu tải trọng cao và cần độ tin cậy cao như chi tiết máy bay, các chi tiết truyền lực và hệ thống lái ô tô. |
| 40CrNiA; 38CrNi3MoA; 38CrNi3MoVA; 38Cr2Ni2MoA; 40Cr2Ni4A. |
Thép Cr-Ni cao và Cr-Ni cao với Mo (Giải thích phần trăm các chất tương tự như ở nhóm 3) |
Làm các chi tiết lớn (>100mm), hình dạng phức tạp. |
| 40CrMn; 40CrMnB; 40CrMnTiB |
Thép Cr-Mn |
Dùng làm chi tiết có đường kính tiết diện trung bình(50 ÷ 60mm), hình dạng tương đối phức tạp. |
Nhóm 5:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| C60, C65, C70 |
Nhóm Thép kết cấu( Thép đàn hồi)-Thép Cacbon; 60 65 70 là phần vạn Cacbon |
Làm lò xo |
| 60Mn; 65Mn; 70Mn |
Nhóm Thép kết cấu(Thép đàn hồi)-Thép Mn; 60 65 70 là phần vạn Cacbon |
Làm lò xo |
| 55Si2; 60Si2; 65Si2; 70Si2 |
Nhóm Thép kết cấu(Thép đàn hồi)-Thép Si; 55; 60 65 70 là phần vạn Cacbon |
Làm nhíp ô tô, cót |
| 50CrVA; 50CrMnVA |
Nhóm Thép kết cấu(Thép đàn hồi chịu nhiệt) |
Làm lò xo Xuppat |
| 60Si2CrVA; 60Si2Ni2A |
Nhóm Thép kết cấu(Thép đàn hồi thấm cao) |
Làm lò xo, nhíp lớn, chịu tải trọng nặng. |
Nhóm 6:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| OL100Cr; OL100CrSiMn; OL100Cr1,5; OL100Cr1,5SiMn |
Nhóm Thép kết cấu-Thép ổ lăn (Nhớ OL là Ổ Lăn) |
Làm ổ lăn, trục cán nguội, bàn ren, taro, dụng cụ đo… |
Nhóm 7:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| CD70; CD80; CD90; CD100; CD120; CD130; CD80A; CD100A |
Nhóm thép dụng cụ-Thép Cacbon |
Làm dao cắt nhỏ, hình dạng đơn giản với năng suất thấp hay dụng cụ cầm tay như dũa, cưa, taro… |
Nhóm 8:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 100Cr; OL100Cr1,5; 90CrSi |
Nhóm thép hợp kim (Giải thích hàm lượng %C %Cr %Si như ở nhóm 3) |
Làm dao nhỏ với hình dạng phức tạp như mũi khoan, doa, taro, bàn ren, lươc ren, phay… |
Nhóm 9:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 80W18Cr4V; 85W12Cr4V |
Nhóm thép hợp kim- Thép gió năng suất thường |
Làm dao cắt có năng suất cao |
| 95W9Co10Cr4V2 |
Nhóm thép hợp kim- Thép gió năng suất cao |
Làm dao cắt có năng suất cao |
Nhóm 10:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 100Cr; 100CrWMn; 140CrMn |
Nhóm thép dụng cụ |
Làm trục cán nguội, bàn ren, taro, dụng cụ đo cấp chính xác cao… |
Nhóm 11:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| CD100; CD120 |
Nhóm Thép dụng cụ-Thép C |
Thép làm khuôn dập nguội bé( |
Nhóm 12:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 90CrSi; 110Cr; 100CrMnW; 100CrWSiMn |
Nhóm thép hợp kim-Thép hợp kim thấp |
Làm dao nhỏ với hình dạng phức tạp như mũi khoan, doa, taro, bàn ren, lươc ren, phay… |
Nhóm 13:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 210Cr12; 160Cr12Mo; 130Cr12V |
Nhóm thép hợp kim |
Làm khuôn dập nguội kích thước lớn (200-300mm) |
Nhóm 14:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 40CrSi; 40CrW2Si; 60CrW2Si; 60CrWMn |
Nhóm thép hợp kim |
Làm khuôn chịu tải va đập |
Nhóm 15:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 50CrNiW; 50CrNiSiW; 50CrMnSi; 50CrMoNi |
Nhóm thép hợp kim |
Làm khuôn rèn |
Nhóm 16:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 40Cr10Si2Mo; 40Cr9Si2; 45Cr14Ni14W2Mo |
Thép hợp kim |
Làm Van xả động cơ ôtô, máy kéo, bộ ghi lò, ống thu hồi nhiệt, bộ trao đổi nhiệt. |
Nhóm 17:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 40Cr13; 20Cr13; 12Cr13; 12Cr17 |
Nhóm thép hợp kim-Thép không gỉ 2 pha |
Làm ốc, vít, kim phun động cơ, lò xo, ổ lăn và dụng cụ phẫu thuật. |
| 12Cr18Ni9; 08Cr18Ni11; 30Cr18Ni12; 08Cr18Ni10Ti; 12Cr18Ni9Ti |
Nhóm thép hợp kim-Thép không gỉ 1pha austenit |
Chế tạo các thiết bị hóa học. |
Nhóm 18:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 12CrMo; 12CrMoV |
Nhóm thép hợp kim-Thép hợp kim làm việc ở nhiệt độ cao |
Làm thiết bị chứa và dẫn hơi 450 ÷ 560°C |
| 15Cr12WNiMoV |
Nhóm thép hợp kim-Thép hợp kim làm việc ở nhiệt độ cao |
Làm tuabin hơi ở nhiệt độ 540 ÷ 560°C |
Nhóm 19:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 130Mn13Đ |
Nhóm thép hợp kim(hợp kim đúc)- Thép Hadfield |
Làm gàu máy xúc, xích xe tăng… |
Ký hiệu thép hợp kim theo tiêu chuẩn AISI
Đọc thêm:
Nga đọc là “ Ghe 13 ”, chữ Ghe viết là chữ Gamma IN HOA .Thép này hóa bền nhờ va đập. Ở trạng thái chưa thao tác, thép có tổ chức triển khai Austenite. Khi gàu xúc ( xích xe tăng, … ) va vào đá, lớp tiếp xúc xảy ra chuyển biến Martensite dưới tính năng cơ học – > chuyển Austenite ( mềm ) thành Martensite ( cứng ) – > lớp mặt phẳng thao tác hóa cứng tương tự như khi tôi thép ( chuyển biến Austenite – Martensite dưới tính năng của nhiệt độ ). Cứ mỗi lần lớp “ vỏ ” cứng này bị tróc đi – > lớp “ mềm ” bên trong lộ ra, tiếp xúc với ứng suất -> hóa cứng. Suốt cuộc sống gàu xúc luôn ở trạng thái “ vỏ cứng, ruột mềm ”, là tổng hợp cơ tính lý tưởng. Đây là điểm ưu việt của họ thép Hadfield. Họ thép này có nhiều mác và tỷ suất % Mn : % C luôn giao động 10 : 1Ngoài lề :
1. Thép Hadfield mà làm két sắt –> trộm càng dùng búa đập, két càng cứng, càng không phá nổi, đây là chuyện hồi giữa thế kỷ 20
2. Chuyển biến Martensite là chuyển biến rất mê hoặc và mang nghĩa rộng. Nó là nguyên do gây ra HIỆU ỨNG NHỚ HÌNH trong những HỢP KIM NHỚ HÌNH .3. Chuyển biến Martensite hoàn toàn có thể xảy ra dưới tính năng của nhiệt độ ( ví dụ khi tôi thép ) hoặc ứng suất ( ví dụ trên ). Bản chất ở đây là sự đổi khác nguồn năng lượng tự do Gibbs. Quá trình luôn diễn biến theo chiều deltaG
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| GC50-2; GC60-2 |
Là gang cầu P có độ bền tốt |
Làm trục khuỷu, trục cán |
| GC45-5 |
Là gang cầu F-P có độ bền, độ dẻo trung bình |
Dùng làm chi tiết máy thông thường thay cho thép nói chung |
| GC42-12 |
Là gang cầu F có độ bền thấp |
Ít dùng |
Nhóm 21:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| GZ30-6; GZ33-8; GZ35-10; GZ37-12 |
Gang dẻo có độ bền, độ dẻo gần như gang cầu song hơn hẳn gang xám |
Làm các chi tiết hình dạng phức tạp, tiết diện thành mỏng và chịu va đập. Làm các chi tiết trong trục ô tô (trục khuỷu), trong các máy nông nghiệp, máy kéo, máy dệt. |
| GZ45-6; GZ50-4; GZ56-4; GZ60-3 |
Gang dẻo có độ bền, độ dẻo gần như gang cầu song hơn hẳn gang xám |
Làm các chi tiết hình dạng phức tạp, đặc biệt. |
Nhóm 22:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| GX12-28 |
Nền Ferit và G thô to |
Được dùng làm các chi tiết không chịu lực, chỉ có tác dụng che chắn như vỏ, nắp. |
| GX15-32; GX18-32 |
Là gang xám F-P với các tấm graphit tương đối thô, có cơ tính trung bình, ít chịu mài mòn |
Làm các chi tiết chịu tải trọng nhẹ như vỏ hộp giảm tốc, thân máy, mặt bích, ống nước… |
| GX21-40; GX24-44; |
Là gang xám P với graphit nhỏ mịn |
Làm các chi tiết chịu tải trọng tương đối cao như bánh răng (bị động, tốc độ chậm), bánh đà, xecmăng, thân máy quan trọng… |
| GX35-56 |
Nền P nhỏ mịn và graphit tấm rất nhỏ mịn |
Làm các chi tiết chịu tải cao như bánh răng chữ V, trục chính, vỏ bơm thủy lực… |
Nhóm 23:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| WCCo2; WCCo5; WCCo8; WCCo20; WCTiC30Co4; WCTiC15Co6; WCTiC5Co10; WCTiC4TaC3Co12; WCTiC8TaC12Co9 |
Nhóm Thép hợp kim |
Làm dao cắt, khuôn kéo, khuôn dập |
Nhóm 24:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| Cr20Ni80 |
Nhóm thép hợp kim-Hợp kim bền nóng Nicrom |
Làm dây điện trở |
| CrNi77Ti2Al; CrNi77Ti2AlBo |
Nhóm thép hợp kim-Hợp kim bền nóng Nimonic |
Làm dây điện trở (Hợp kim có tính bền nóng tốt nhất) |
Nhóm 25:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| BCuSn10; BCuSn10V1; BCuSn10Zn2; BCuSn6Zn6Pb3; BCuSn12Pb8; BCuSn10Pb10 |
Đồng thanh thiếc |
Làm ổ trượt hay bạc lót |
| BCuSn5Zn5Pb5 |
Đồng thanh thiếc |
Làm khung bệ trong khí quyển hơi nước hay trong nước. |
| BCuZn3 |
|
Làm chi tiết cần hệ số ma sát nhỏ |
| BCuPb30 |
Đồng thanh chì |
Làm ổ trượt |
| BCuSi4Zn4 |
Đồng thanh silic |
Làm ô trượt, vòng bi |
| SnSb8Cu3; SnSb11Cu6 |
Babit thiếc |
Chế tạo ổ trượt quan trọng với tốc độ lớn và trung bình như trong tuốc bin, động cơ diezen. |
| PbSb17Cu1,5 |
Babit chì |
Làm ổ trượt tốc độ chậm |
| PbSn16Sb16Cu2 |
Babit chì |
Làm ổ trượt tốc độ trung bình |
Nhóm 26:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| AlSi12Đ |
Nhóm Silumin là hợp kim nhôm đúc Al-Si |
Đúc định hình các chi tiết có hình dạng phức tạp như piston |
| LCuZn29Sn1 |
Nhóm đồng thau phức tạp |
Làm các chi tiết máy của tàu biển |
| LCuZn40Pb1 |
Nhóm đồng thau phức tạp |
Làm vỏ tàu biển |
| LCuZn36Al3Ni2 |
Nhóm đồng thau phức tạp |
Có giới hạn bền cao, làm các chi tiết dập yêu cầu độ bền cao. |
Nhóm 27:
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| Al99(99.995%Al); Al995 |
Nhôm nguyên chất có độ sạch cao |
Dùng để nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm, làm các đồ dùng gia đình(xoong, nồi, chậu, xô…) và các chi tiết ít chịu tải (khung, cửa, ống dẫn, thùng chứa…) |
Thông tin thêm về các mác thép:
Thép đàn hồi
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| C60; C70; 60Mn; 65Mn; 70Mn |
Nhóm Thép C và Thép Mn |
Làm lò xo |
| 55Si2; 60Si2; 65Si2; 70Si2 |
Nhóm Thép Silic |
Làm nhíp ô tô, cót |
| 50CrVA; 50CrMnVA |
Nhóm Thép Silic-Thép đàn hồi chịu nhiệt |
Làm lò xo Xupap |
| 60Si2CrVA; 60Si2Ni2A |
Nhóm Thép Silic- Thép đàn hồi thấm cao |
Làm lò xo, nhíp lớn chịu tải trọng nặng và đặc biệt quan trọng. Loại chịu va đập nên dùng 60Si2Ni2A. |
Thép kết cấu
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| C5s, C8s, C10s, C15s |
Thép kết cấu-Thép lá để dập nguội |
Dập các chi tiết phức tạp. Tráng Sn (Sắt tây) dùng trong công nghiệp thực phẩm. Tráng Zn, Zn-Al để làm tôn lợp.
Xem thêm: Sinh Học 9 Bài 27: Thực Hành Quan Sát Thường Biến, Giải Bài Tập Sinh Học 9
|
| OL100Cr0.6; OL100Cr; OL100Cr1.5; OL100Cr1.5SiMn |
Thép kết cấu-Thép ổ lăn |
Làm ổ lăn, trục cán nguội, bàn ren, taro, dụng cụ đo… |
Thép và Thép hợp kim làm việc ở nhiệt độ cao
| Mác |
Giải thích |
Ứng dụng |
| 40Cr9Si2; 40Cr10Si2Mo |
|
Thép làm Xupap xả trong động cơ xăng với công suất nhỏ. |
| 45Cr14Ni14W2Mo |
|
Dùng cho động cơ diesel, động cơ xăng công suất lớn. |
| CT34; CT38; C15; C20 |
|
Làm nồi hơi áp suất thấp và trung bình |
| 12CrMo; 12CrMoV |
|
Làm thiết bị chứa và dẫn hơi 450-560 độ C |
| 15Cr12WNiMoV |
|
Làm tuabin hơi ở 540-560 độ C |
| Cr15Ni60; Cr20Ni80 |
Hợp kim bền nóng |
Làm dây điện trở |
| CrNi77Ti2Al; CrNi77Ti2AlB |
Hợp kim bền nóng tốt nhất |
Làm dây điện trở |
Nếu thấy bài viết hay thì đừng quên để lại comment phía bên dưới nhé. Hãy share cho mọi người cùng biết nha
