Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam trong bối cảnh mới

Hướng tới những chuẩn mực của một nền kinh tế thị trường tân tiến, hội nhập

Tình hình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

Sau 35 năm thay đổi nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đưa nước ta ra khỏi nước thu nhập thấp, giữ vững không thay đổi chính trị – xã hội .
Cơ chế, chủ trương quản trị kinh tế ngày càng được triển khai xong, kiểm soát và điều chỉnh tương thích với tình hình mới … Tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam được duy trì ở mức cao, trung bình tăng từ 4,45 % / năm trong tiến trình 1986 – 1990 lên 8,19 % / năm quá trình 1991 – 1995 .
Trong những quy trình tiến độ sau, vận tốc tăng trưởng kinh tế tuy có chậm lại, tuy nhiên vẫn ở mức khá trong toàn cảnh nền kinh tế liên tục đối lập với không ít khó khăn vất vả, thử thách xuất phát từ những yếu tố bên ngoài và bên trong .
Tốc độ tăng trưởng GDP trung bình quá trình 1996 – 2000 đạt 6,96 % / năm ; tiến trình 2001 – 2005 đạt 7,33 %, quá trình 2006 – 2010 đạt 6,32 % / năm, quá trình 2011 – năm ngoái là 5,91 % và tiến trình năm nay – 2020 đạt 5,99 %. Năm 2021, mặc dầu đại dịch COVID-19 tác động ảnh hưởng lớn đến kinh tế Việt Nam nhưng tăng trưởng kinh tế nước ta vẫn đạt mức 2,58 % .
Năm 2022, với những chủ trương, chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong việc tương hỗ và phục sinh sau đại dịch, kinh tế Việt Nam đã từng bước vượt qua khó khăn vất vả, đạt mức tăng trưởng cao. Cụ thể, quý II / 2022, tăng trưởng kinh tế đạt 7,72 % – mức tăng trưởng cao nhất trong hơn một thập kỷ qua, đưa tăng trưởng 6 tháng đầu năm 2022 đạt 6,42 % .
Tăng trưởng GDP được bảo vệ đã tạo điều kiện kèm theo lan rộng ra quy mô nền kinh tế. Tính theo giá hiện hành, quy mô GDP năm 2021 của Việt Nam đã đạt hơn 368 tỷ USD, tăng gấp gần 36 lần so với quy mô tương ứng của năm 1991. Chỉ số xếp hạng về quy mô GDP được cải tổ rõ ràng, từ vị trí thứ 76 quốc tế năm 1991 đã tăng lên thứ 41 vào năm 2021 ( Năm 2021, Việt Nam đứng thứ 5 trong khu vực ASEAN về GDP .
Tháng 6/2022, Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự báo, năm 2025, GDP Việt Nam sẽ vươn lên vị trí thứ 3 trong khu vực, chỉ xếp sau Indonesia và Đất nước xinh đẹp Thái Lan ). Tiềm lực kinh tế được tăng cường, góp thêm phần nâng cao vị thế Việt Nam trên map kinh tế quốc tế và khu vực .
Chất lượng tăng trưởng kinh tế cũng dần được cải tổ, biểu lộ qua sự góp phần của hiệu suất những tác nhân tổng hợp ( TFP ) vào tăng trưởng, ngoài những yếu tố vốn, lao động và khai thác những nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên .
Tỷ lệ góp phần của TFP trong tăng trưởng GDP năm 2019 đạt 46,11 %, trung bình quy trình tiến độ năm nay – 2020 đạt 45,7 %, cao hơn nhiều so với mức trung bình 33,6 % của quá trình 2011 – năm ngoái. Điều này cho thấy, sự chuyển biến tích cực của nền kinh tế theo hướng tập trung chuyên sâu vào chất lượng tăng trưởng : Nâng cao chất lượng lao động, hiệu suất cao sử dụng vốn, vận dụng những văn minh kỹ thuật, công nghệ tiên tiến và tập trung chuyên sâu nguồn lực vào những nghành nghề dịch vụ có hiệu suất cao kinh tế cao hơn .
Việt Nam đã dữ thế chủ động hội nhập sâu rộng vào kinh tế quốc tế. Hiện nay, có 69 nước công nhận Việt Nam có nền KTTT khá đầy đủ, Việt Nam đã ký kết và đang đàm phám 17 hiệp định thương mại tự do ( FTA ) song phương và đa phương, trong số đó, 12 FTA đã có hiệu lực thực thi hiện hành và đang thực thi .
Nổi bật là những FTA thế hệ mới : Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu ( EVFTA ) ; Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương ( CPTPP ) ; Hiệp định thương mại tự do ASEAN + 1 .
Tuy đã đạt nhiều thành tựu ấn tượng, nhưng tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam vẫn còn thiếu bền vững và kiên cố, đa phần tăng trưởng dựa trên góp vốn đầu tư vốn và tăng trưởng tín dụng thanh toán, trong khi chậm chuyển sang phát triển theo chiều sâu, dựa trên hiệu suất những yếu tố tổng hợp mà cơ bản là khoa học công nghệ tiên tiến và tri thức .
Khoảng cách giữa Việt Nam và quốc tế có xu thế ngày càng bị nới rộng ( cách đây 30 năm, GDP trung bình đầu người trung bình của quốc tế hơn Việt Nam 3.900 USD, đến nay khoảng cách đã là hơn 8.000 USD và khoảng cách này liên tục tăng qua những năm ) …

Bối cảnh mới tác động đến phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

Phát triển nền kinh tế là tất yếu khách quan, có sự đổi khác tùy thuộc vào những điều kiện kèm theo, thực trạng đơn cử. Ngày nay, những tác động ảnh hưởng càng có khuynh hướng nhanh và mạnh hơn. Việc nhận diện được những tác nhân, đặc biệt quan trọng là khuynh hướng và mức độ ảnh hưởng tác động sẽ tạo thế dữ thế chủ động cho Việt Nam trong việc tìm giải pháp ứng phó tương thích, kịp thời .
Thứ nhất, Cách mạng công nghiệp 4.0 ( CMCN 4.0 ) với đặc trưng của công nghệ tiên tiến vật lý, công nghệ số, công nghệ sinh học, trí tuệ tự tạo … hình thành nên những công nghệ tiên tiến mới, giúp nâng cao hiệu suất lao động, hiệu suất cao hoạt động giải trí của con người tăng nhanh, tạo nền tảng cho sự hoạt động và phát triển những quan hệ kinh tế, quan hệ xã hội, quan hệ quốc tế …
Trong cuộc CMCN 4.0, rủi ro tiềm ẩn bị “ bỏ lại phía sau ” so với những đối tượng người dùng yếu thế trong xã hội, chênh lệch giữa những khu vực, vùng miền có xu thế ngày càng tăng với mức độ và vận tốc ngày càng cao. Điều này tạo ra khó khăn vất vả lớn hơn cho việc kiến thiết xây dựng định hướng XHCN ở Việt Nam, khi phát triển kinh tế phối hợp với bảo vệ công minh xã hội .
Thứ hai, đại dịch COVID-19 gây ra những biến hóa trật tự kinh tế quốc tế theo xu thế đa cực, đa TT ; dòng chảy thương mại, góp vốn đầu tư cũng có những dịch chuyển can đảm và mạnh mẽ, khó lường. Những ảnh hưởng tác động xấu đi từ đại dịch đến kinh tế quốc tế trở lên trầm trọng hơn trong toàn cảnh toàn thế giới hóa diễn ra can đảm và mạnh mẽ, quốc tế trở nên phẳng hơn …
Dưới ảnh hưởng tác động của dịch COVID-19, khuynh hướng chủ nghĩa dân tộc bản địa sẽ ngày càng phát triển, thôi thúc xu thế di dời những nghành sản xuất cốt lõi của những doanh nghiệp đa vương quốc về địa phương ( như khuynh hướng đã và đang diễn ra tại Mỹ ) .
Xu hướng này sẽ làm hạn chế thương mại toàn thế giới và ảnh hưởng tác động trực tiếp đến những nền kinh tế có độ mở cao như Việt Nam. Với việc tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giao động 2 lần GDP, Việt Nam sẽ cần nhiều giải pháp hiệu suất cao để ứng phó .
Thứ ba, khuynh hướng xen kẽ giữa tự do hóa thương mại với bảo lãnh mậu dịch liên tục lê dài ; vai trò của những thể chế kinh tế quốc tế bị suy yếu. Các FTA sẽ giúp thôi thúc tự do hóa thương mại đi liền với việc ngày càng tăng những hàng rào bảo lãnh thương mại phi thuế quan. Xu hướng ký kết những FTA song phương đang và sẽ liên tục diễn ra can đảm và mạnh mẽ trong quy trình tiến độ tới .
Phạm vi kiểm soát và điều chỉnh của những FTA cũng rộng hơn, không riêng gì là cắt giảm thuế quan và tạo thuận tiện thương mại, mà còn những nghành nghề dịch vụ tương quan đến phương pháp sản xuất sản phẩm & hàng hóa ( dịch vụ, góp vốn đầu tư, sở hữu trí tuệ, chủ trương cạnh tranh đối đầu, shopping công ), mức độ tự do hóa cao và hình thành trên cơ sở link giữa những đối tác chiến lược thuộc những khu vực địa lý khác nhau, đặc biệt quan trọng là giữa những nước phát triển và đang phát triển .

Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nền kinh tế trong bối cảnh mới

Trong toàn cảnh kinh tế quốc tế nhiều dịch chuyển, để duy trì không thay đổi vĩ mô và phát triển kinh tế theo hướng vững chắc, Việt Nam cần liên tục nâng cao hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao trong quản trị nền kinh tế, đồng thời giữ vững được định hướng XHCN .

Hoàn thiện thể chế, nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước trong nền KTTT định hướng XHCN

Việt Nam cần liên tục cải tổ thiên nhiên và môi trường kinh doanh thương mại theo hướng thông thoáng, tương hỗ doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh thương mại. Đây được là giải pháp quan trọng, nền tảng để nâng cao hiệu suất cao sản xuất trong nước, đồng thời củng cố thêm niềm tin của những nhà đầu tư quốc tế, nhằm mục đích lôi cuốn nhiều hơn nữa nguồn vốn FDI, nhất là trong toàn cảnh nguồn vốn này đang có xu thế di dời can đảm và mạnh mẽ khỏi Trung Quốc .
Kinh tế nhà nước với vai trò dẫn dắt nền kinh tế cần phát huy can đảm và mạnh mẽ hơn nữa vai trò của mình. Tiếp tục góp vốn đầu tư vào những nghành nghề dịch vụ, ngành nghề mà tư nhân không làm được hoặc làm không hiệu suất cao, chú trọng việc sản xuất những loại sản phẩm thiết yếu như y tế, giáo dục, khoa học và công nghệ tiên tiến nhằm mục đích tăng cường tính dữ thế chủ động và năng lực chống chịu trước những cú sốc từ bên ngoài .

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý Nhà nước, nâng cao hiệu quả của cải cách thủ tục hành chính cần tập trung quyết liệt đưa công nghệ thông tin vào nền hành chính

Cải cách thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí thời hạn, thủ tục tạo thiên nhiên và môi trường thuận tiện lôi cuốn những nhà đầu tư quốc tế là trách nhiệm trong tâm của Nhà nước ; Nâng cao nhận thức của dân cư và doanh nghiệp về kinh tế số, những quyền lợi và thử thách đi kèm, có chủ trương kêu gọi mọi nguồn lực của xã hội, của Nhà nước và tư nhân vào góp vốn đầu tư tăng cấp hạ tầng kỹ thuật số .
Tập trung thiết kế xây dựng kế hoạch vương quốc về quy đổi số nhằm mục đích tạo thuận tiện cho sự phát triển của nền kinh tế số, hình thành đồng bộ hạ tầng số vương quốc. Để đạt tiềm năng này, cần thiết kế xây dựng và công bố quy hoạch ngành về ứng dụng công nghệ thông tin để làm cơ sở phát hành những chuẩn trao đổi thông tin giữa những cơ quan, đơn vị chức năng, qua đó tạo sự link, đồng điệu trong quy trình góp vốn đầu tư và phát triển hạ tầng .

Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tiềm lực của các doanh nghiệp trong nước trên các phương diện tài chính; khoa học và công nghệ; trình độ quản lý; khả năng tiếp cận thị trường

Cần có chính sách tương hỗ những doanh nghiệp lan rộng ra năng lực kêu gọi nguồn lực kinh tế tài chính trải qua phát triển đồng nhất những thị trường vốn, thị trường tiền tệ. Có chính sách phân chia nguồn lực góp vốn đầu tư cho phát triển thực sự hiệu suất cao, khắc phục góp vốn đầu tư giàn trải, góp vốn đầu tư mà cơ sở xác lập hiệu suất cao chưa thực sự rõ ràng. Cải thiện năng lực tiếp cận tín dụng thanh toán của khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa, tiếp cận vốn của nông dân, của những nhóm thiểu số trong xã hội .
Tăng cường góp vốn đầu tư cho nghiên cứu và điều tra, ứng dụng khoa học và công nghệ tiên tiến đồng thời có thêm giải pháp kêu gọi nguồn lực kinh tế tài chính ngoài ngân sách cho phát triển khoa học và công nghệ tiên tiến. Tiếp tục góp vốn đầu tư cho giáo dục, đào tạo và giảng dạy nghề ; nâng cao kiến thức và kỹ năng thao tác của người lao động, coi đây là “ quốc sách ”, kế hoạch lâu dài hơn phát triển kinh tế – xã hội .

Thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và an sinh xã hội

Thời gian qua, nhiều giải pháp tương hỗ doanh nghiệp đã được nhà nước đưa ra, nhằm mục đích tương hỗ doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn vất vả do tác động ảnh hưởng từ những ” cú sốc “, nhất là với sự Open của đại dịch COVID-19 .
Để những gói tương hỗ đạt hiệu suất cao, cần bảo vệ tính công khai minh bạch, minh bạch, cũng như xác lập đúng đối tượng người tiêu dùng, đúng tiêu chuẩn và mức độ tương hỗ tương thích, điều quan trọng là bảo vệ thời hạn nhanh nhất đến được với doanh nghiệp và người dân .
Bên cạnh tương hỗ về kinh tế tài chính, Nhà nước cần có những giải pháp tương hỗ về thị trường tiêu thụ trải qua thực thi góp vốn đầu tư trong và ngoài nước ; tương hỗ khoa học kỹ thuật, giảng dạy nâng cao trình độ cho người lao động .

Nâng cao chất lượng, hiệu quả hội nhập quốc tế

Rà soát, kiểm soát và điều chỉnh bổ trợ mạng lưới hệ thống pháp lý và chính sách tương quan cung ứng nhu yếu triển khai những cam kết quốc tế. Xây dựng và hoàn thành xong chính sách phối hợp điều hành quản lý giữa những bộ, ngành, địa phương trong thực thi những cam kết hội nhập và tiếp cận thị trường .
Đổi mới công tác làm việc triển khai thương mại và góp vốn đầu tư, phân phối thông tin tương hỗ doanh nghiệp, phát triển thị trường, nhất là thị trường xuất khẩu. Nâng cao năng lượng phòng ngừa, xử lý tranh chấp thương mại, góp vốn đầu tư quốc tế …

Tài liệu tham khảo:

1. Tổng cục Thống kê ( 2022 ), Báo cáo kinh tế xã hội quý 2 và 6 tháng đầu năm 2022 ;
2. Đặng Xuân Hoan ( 2020 ), Yêu cầu thay đổi quản trị nhà nước so với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam lúc bấy giờ, Tạp chí cộng sản điện tử ngày 12/1/2020 ; http://tapchicongsan.org.vn/web/guest/kinh [ 1 ] te / – / 2018 / 815789 / yeu-cau-doi-moi-quan-ly-nha-nuoc-doi-voi-nen-kinh [ 1 ] te-thi-truong-dinh-huong-xa-hoi-chu-nghia-o-viet-nam-hien-nay.aspx ;
3. Mai Khanh ( 2020 ), Đầu tư công, liều thuốc cho nền kinh tế trong đại dịch ? Thời báo kinh tế Hồ Chí Minh, ngày 16/4/2020, trang 17 ;

4. Thuỳ Linh (2022), Kinh tế số Việt Nam đạt 21 tỷ USD, Báo Pháp luật điện tử.

*Theo ThS. Tô Thị Nhung – Học viện Chính trị khu vực.

** Bài đăng trên Tạp chí Tài chính kỳ 1 tháng 8/2022.

Source: https://suanha.org
Category : Thị Trường