Khốn khổ vì ‘bão’ giá vật liệu xây dựng

Liên tục đi lên

Theo Vụ vật liệu xây dựng ( Bộ Xây dựng ), trong tháng 5, sản lượng tiêu thụ xi-măng ở cả thị trường trong nước và xuất khẩu ước đạt 9,27 triệu tấn, tăng khoảng chừng 3 % so với cùng kỳ năm 2021 .
Đáng chú ý quan tâm, giá bán xi-măng trong nước tăng từ 40.000 – 80.000 đồng / tấn do áp lực đè nén giá nguyên vật liệu sản xuất nguồn vào tăng. Tính chung trong 5 tháng đầu năm nay, giá xi-măng tăng 13,7 % so với cùng kỳ năm trước và tăng 3 % so với quý 4/2021. Tương tự, trong tháng 5, những loại vật liệu xây dựng ( VLXD ) khác như cát vàng tăng thêm khoảng chừng 20.000 đồng / m3 ; gạch nung tăng khoảng chừng 500 đồng / viên ; những loại đá xây dựng như đá đen, đá xanh, sỏi xây dựng tăng khoảng chừng 10.000 đồng / m3. Giá những mẫu sản phẩm trang trí nội thất bên trong tăng khoảng chừng 20 % so với thời gian đầu tháng 4 .
Riêng “ bão giá ” thép trong quý 1/2022 đã khiến nhiều chủ góp vốn đầu tư choáng váng khi cuối tháng 3 lên gần 21 triệu đồng / tấn, vượt xa đỉnh cũ của năm 2021. Từ cuối tháng 4 đến nay, giá mẫu sản phẩm này hạ nhiệt khi nguyên vật liệu nguồn vào sụt giảm. Dù vậy, giá sắt thép cũng đang duy trì từ 18 – 18,4 triệu đồng / tấn, tăng hơn 20 % so với cùng kỳ năm trước. Chưa kịp vội mừng trước tín hiệu hạ nhiệt, thì theo dự kiến của 1 số ít công ty thép, từ giữa tháng 6 hoàn toàn có thể giá loại sản phẩm này sẽ tăng trở lại khoảng chừng 300.000 đồng / tấn, do giá nguyên vật liệu quốc tế đã khởi đầu tăng trong tuần qua khi Trung Quốc thả lỏng chủ trương trấn áp dịch Covid-19 giúp nhu yếu của thị trường lớn nhất quốc tế này phục sinh .

Bộ Xây dựng nhận định, dù đang chịu áp lực dư cung nhưng ngành xi măng phải đối diện với chi phí đầu vào như giá nguyên liệu sản xuất đầu vào như than, điện, vỏ bao, đặc biệt là xăng dầu… đều tăng.

Than là nguyên vật liệu chiếm khoảng chừng 30 % trong cơ cấu tổ chức giá tiền cho sản xuất xi-măng nhưng giá than tăng rất mạnh. Cơ quan này dự báo trong những quý tiếp theo năng lực những loại vật liệu này còn hoàn toàn có thể liên tục tăng giá .

Nhà dân, công trình hạ tầng… đều chới với

Giá những loại VLXD tăng vọt khiến nhiều dân cư có kế hoạch xây dựng nhà cửa cũng đắn đo, suy đi tính lại. Năm trước khi chuẩn bị sẵn sàng xây nhà thì Covid-19 ập đến khiến mái ấm gia đình anh Quốc Hùng ( ở Q.Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh ) phải tạm ngừng và lên kế hoạch cho năm 2022 .
Sau Tết, loay hoay dọ giá thì càng hoảng. Ban đầu nhà thầu báo 4 triệu đồng / mét vuông cho xây thô thì đến cuối tháng 3 đã báo lại lên 4,4 triệu đồng / mét vuông. Lo rủi ro tiềm ẩn càng lê dài giá càng tăng nên anh Hùng chốt luôn hợp đồng trọn gói. Dù vậy, so với dự trù khởi đầu, tổng ngân sách cũng tăng thêm gần 100 triệu đồng cho phần xây thô .
“ Chưa tính đến vật tư triển khai xong chắc còn ác liệt hơn vì hầu hết loại nào cũng tăng theo như cửa, thiết bị điện, gạch … Mình dự trù sẽ tốn thêm 200 – 300 triệu đồng cho căn nhà so với năm trước. Mong là từ nay đến lúc xong nhà thì giá chỉ dừng ở đây thôi ”, anh Quốc Hùng lo ngại .
Theo ông Lương Ngọc Tuấn – Giám đốc Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn xây dựng khu công trình Đông Nam ( TP Hồ Chí Minh ), giá sắt thép trong tháng 5 có giảm sau khi đã tăng cao nhưng xi-măng, cát, gạch, sỏi … đều hàng loạt tăng. Song song đó, lương thợ chính từ 500.000 đồng / người / tháng cuối năm vừa mới qua nay lên 550.000 đồng / người / tháng ; thợ phụ từ 350.000 đồng / tháng nay lên 400.000 đồng / tháng .
“ Trong xây dựng nhà tại, vật tư phần thô như sắt thép, xi-măng, gạch cát chiếm 30 % tổng ngân sách, nhân công chiếm 30 % giá trị khu công trình và 40 % còn lại là vật tư hoàn thành xong. Giá xây dựng nhà ở riêng phần thô năm 2021 từ 3,6 – 3,8 triệu đồng / mét vuông thì nay lên 4,4 – 4,5 triệu đồng / mét vuông là do đó ”, ông Tuấn phân trần .

Trong xây dựng nhà tại, vật tư phần thô như sắt thép, xi-măng, gạch cát chiếm 30 % tổng ngân sách, nhân công chiếm 30 % giá trị khu công trình và 40 % còn lại là vật tư triển khai xong. Giá xây dựng nhà ở riêng phần thô năm 2021 từ 3,6 – 3,8 triệu đồng / mét vuông thì nay lên 4,4 – 4,5 triệu đồng / mét vuông là do đó .
Ông LƯƠNG NGỌC TUẤN ( Giám đốc Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn xây dựng khu công trình Đông Nam )

Đáng lo hơn, “bão giá” VLXD đang ảnh hưởng đến tiến độ thi công các công trình hạ tầng theo vốn ngân sách. Theo báo cáo của Viện Chiến lược và phát triển giao thông vận tải (GTVT) và các Ban quản lý dự án thuộc Bộ GTVT, từ thời điểm ký hợp đồng (quý 4/2020 – 1/2022) các loại nhiên liệu, vật liệu có biến động giá lớn, nhất là đất, đá, nhựa đường, xi măng, sắt thép, xăng dầu. Mức tăng trung bình một số vật liệu chính như: đất đắp nền tăng khoảng 30 – 40%; cát tăng khoảng 25%; đá tăng khoảng 25 – 30%; nhựa đường tăng khoảng 15 – 20%; xi măng tăng khoảng 20 – 25%, thép tăng khoảng 30 – 40%; dầu diezen tăng khoảng 30 – 50%… Do biến động giá, nên giá thành xây dựng của gói thầu xây lắp dự kiến tăng khoảng 12 – 18%.

\ n
Ông Lê Viết Hải, Phó chủ tịch Thương Hội Nhà thầu xây dựng việt nam, cho hay ông vừa có một chuyến công tác làm việc khảo sát ở Úc. Do tác động ảnh hưởng của cơn sốt giá những loại VLXD mà nhiều công ty xây dựng gặp khó khăn vất vả, thậm chí còn có doanh nghiệp nằm trong top 10 lớn nhất của nước này cũng bị phá sản do không có pháp luật kiểm soát và điều chỉnh giá. Thông thường, những nhà thầu sau khi ký hợp đồng xây dựng cũng sẽ chốt mua vật tư. Tuy nhiên, giá những loại vật liệu tăng quá nhanh nên đối tác chiến lược đáp ứng cũng không hề giữ đúng cam kết khiến nhà thầu thiếu nguyên vật liệu hoặc buộc phải mua với giá cao hơn. Nhiều doanh nghiệp không có năng lực bù đắp chênh lệch giá nên sẽ bỏ khu công trình. Đây là yếu tố đau đầu không phải của riêng việt nam mà còn tại nhiều vương quốc nên những nhà thầu vẫn mong được nhà nước xem xét tương hỗ để vượt qua quy trình tiến độ khó khăn vất vả, nhất là để quá trình những dự án Bất Động Sản công được hoàn thành xong theo đúng kế hoạch .

Cho điều chỉnh giá nhưng phải giám sát

Giá nguyên VLXD tăng quá mạnh cũng là nguyên do khiến hàng loạt dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư công bị chậm quá trình vì không hề giải ngân cho vay .
Trả lời phiên phỏng vấn tại kỳ họp Quốc hộp sáng 9.6, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết do tác động ảnh hưởng xăng dầu, chiến sự Nga – Ukraine khiến giá nguyên VLXD tăng đột biến. Bộ Giao thông vận tải đường bộ và Bộ Xây dựng đã báo cáo giải trình nhà nước, đồng thời tổ chức triển khai 7 đoàn kiểm tra ở những công trường thi công .
Thương Hội Nhà thầu xây dựng việt nam vừa có văn bản gửi Bộ Xây dựng góp ý Thông tư hướng dẫn chi tiết cụ thể một số ít nội dung về hợp đồng xây dựng. Trong đó hiệp hội có đề xuất kiến nghị so với những hợp đồng xây dựng có giá trị vật tư lớn, đề xuất đưa vào nội dung Thông tư được cho phép chủ góp vốn đầu tư tăng mức độ tạm ứng hợp đồng lên đến 30 – 35 % để tạo điều kiện kèm theo cho nhà thầu thực thi. Khi đó, nhà thầu xây đắp xây dựng có điều kiện kèm theo mua dự trữ vật tư, VLXD nhằm mục đích giảm thiểu sự tác động ảnh hưởng của tăng giá vật tư, VLXD trong trường hợp có dịch chuyển lớn về giá khi triển khai .
Theo pháp luật, những dự án Bất Động Sản có quy mô lớn đều ký hợp đồng theo kiểm soát và điều chỉnh giá theo thông báo giá của địa phương. Tuy nhiên, trong thực tiễn là giá dịch chuyển nhanh nhưng thông báo giá của địa phương từ 1 – 3 tháng nên không ít ảnh hưởng tác động tới nhà đầu tư, nhà thầu. Vì vậy Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đề xuất những địa phương cần update thông báo giá sớm hơn, chậm nhất là một tháng / lần để update dịch chuyển giá kịp thời. Bộ trưởng cũng ý kiến đề nghị Bộ Xây dựng hướng dẫn, đôn đốc những địa phương xây dựng, công bố giá và chỉ số giá những loại VLXD hằng tháng, bảo vệ có vừa đủ những loại vật liệu cho khu công trình giao thông vận tải, phản ảnh đúng mặt phẳng giá thị trường và mức độ dịch chuyển giá khu vực xây dựng ; xây dựng, công bố giá và chỉ số giá những loại VLXD hằng tháng để vận dụng riêng cho những gói thầu / dự án Bất Động Sản hạ tầng giao thông vận tải đường đi bộ cao tốc theo chỉ huy của nhà nước …
Chuyên gia kế hoạch Đỗ Hòa cho rằng việt nam đã có pháp luật được cho phép kiểm soát và điều chỉnh giá với những dự án Bất Động Sản lớn thì thực thi ngay bởi những nguyên do khách quan như xung đột quân sự chiến lược Nga – Ukraine đã khiến giá dầu tăng cao, ngân sách luân chuyển nhảy vọt là vượt qua dự báo của hầu hết công ty. Nhưng để tránh hiện tượng kỳ lạ “ té nước theo mưa ” thì cần phải giám sát kỹ .

“Chúng ta phải thực hiện đúng theo luật Đấu thầu khi lựa chọn các đơn vị thực hiện các dự án giao thông, hạ tầng sử dụng vốn ngân sách. Từ đó đảm bảo loại bỏ những nhà thầu yếu kém, không đủ năng lực nhưng vẫn cố tình bỏ thầu giá thấp để trúng thầu sau đó lại nêu ra nhiều khó khăn để xin điều chỉnh tăng vốn đầu tư. Bởi đúng quy luật thị trường thì cứ theo hợp đồng đã ký và thực hiện. Doanh nghiệp khi đã tham gia đấu thầu thì lời ăn lỗ chịu. Điều đó buộc các đơn vị khi tham gia đấu thầu bất kể dự án nào cũng phải tính rất kỹ bài toán thực hiện để làm sao có lãi, trong đó phải tính cả đến biến động rủi ro về giá đầu vào trong quá trình thực hiện”, chuyên gia Đỗ Hòa nói.

Đồng quan điểm, tiến sỹ Dương Như Hùng – Trường ĐH Bách khoa Thành Phố Hồ Chí Minh – nghiên cứu và phân tích việc giá VLXD tăng cao là một trong rủi ro đáng tiếc về giá trong bất kỳ thực hiện dự án Bất Động Sản nào. Trong tình hình chung lúc bấy giờ khi giá nguyên vật liệu quốc tế đều tăng cao thì việt nam cũng không hề trấn áp được nên phải gật đầu. Do vậy, rủi ro đáng tiếc này phải được nhà nước san sẻ với những nhà thầu khi tiến hành những dự án Bất Động Sản xây dựng nói chung hay hạ tầng, giao thông vận tải nói riêng. Nếu không có sự kiểm soát và điều chỉnh theo sát thực tiễn thì thực trạng nhà thầu bỏ khu công trình gây đình trị những dự án Bất Động Sản càng khiến cả nền kinh tế tài chính bị thiệt hại. Về nguyên tắc thì khi có dịch chuyển giá mạnh như thời hạn qua, những địa phương phải update ngay bảng giá mới thay vì update định kỳ như trước. Nhưng để hạn chế thực trạng bắt tay “ thổi giá ” hoặc do năng lượng của cán bộ triển khai ở địa phương không đủ thì phải có sự tham gia của Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính trong việc công bố giá VLXD để làm cơ sở kiểm soát và điều chỉnh giá cho những dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư công .

TS Dương Như Hùng nhấn mạnh: Việc điều chỉnh giá VLXD có liên quan đến vốn đầu tư của cả dự án nên phải có sự kiểm soát và công khai minh bạch để hạn chế trục lợi, thao túng giá. Việc cập nhật giá các loại VLXD hiện nay không phải là khó khi các công ty sản xuất, phân phối đều có thông báo giá rộng rãi và thường xuyên. Vấn đề là sự phối hợp, quyết tâm giải quyết các khó khăn, vướng mắc nói chung của địa phương để thúc đẩy nhanh tiến độ các dự án công hiện nay.

Source: https://suanha.org
Category: Vật Liệu