Bạn đang đọc: Cuộc cải cách của áo diễn ra vào năm bao nhiêu?
Áo dài là biểu tượng văn hóa dân tộc bản địa Nước Ta. Trong suốt tiến trình lịch sử dân tộc của văn hóa truyền thống, áo dài không ngừng biến hóa về mẫu mã lẫn vật liệu, phụ kiện để tạo nên hình tượng vẻ đẹp của phụ nữ Việt, vừa truyền thống lịch sử vừa văn minh .
Muôn kiểu áo dài cách tân
Áo dài phụ nữ Nước Ta trong suốt thế kỉ XX đến nay đã có những đổi khác can đảm và mạnh mẽ với 3 cuộc cải cách lớn vào những năm 30, 60-70 và 90 của thế kỷ XX. Từ cuộc cải cách áo dài tiên phong diễn ra trong bối cảnh quan niệm thẩm mỹ và nghệ thuật về vẻ đẹp của phụ nữ mở màn biến hóa, do sự tiếp xúc giữa văn hóa truyền thống truyền thống Nước Ta và văn hóa truyền thống phương Tây. Những cải cách mẫu mã áo dài phụ nữ tiêu biểu vượt trội phải kể đến áo dài Le Mur của họa sỹ Cát Tường năm 1933 và áo dài Lê Phổ của họa sỹ Lê Phổ năm 1934. Từ đây, trải qua bao lần cải cách cách điệu, áo dài đã tìm được hình hài chuẩn mực của mình .
Nếu khoảng chừng 10 năm trước, những bộ áo dài cải cách chỉ Open trong những sự kiện thời trang như : Sàn catwalk của những tuần lễ thời trang trong bộ sưu tập của nhà phong cách thiết kế Minh Hạnh, Sĩ Hoàng, Thủy Nguyễn, Hà Linh Thư …, thì đến năm năm nay, sự Open của nhiều ngôi sao 5 cánh trong những bộ sưu tập áo dài vô cùng ấn tượng đã tạo nên cơn sốt áo dài cải cách cho mùa Tết của năm 2017. Điều này khiến nhiều người hâm mộ mong ước có được cho riêng mình chiếc áo dài đó .
Theo Ths. Lưu Ngọc Thành, Trường Đại học Văn hóa TP.HN, áo dài cải cách mang hơi thở thời trang của xã hội đương đại và phân phối nhu yếu về thẩm mỹ và nghệ thuật của người dân trong cả nước .“ Áo dài truyền thống lịch sử đẹp đến chuẩn mực, tuy nhiên ngày này không ít phái nữ cảm thấy lo lắng mỗi dịp phải diện chiếc áo dài truyền thống cuội nguồn. Phần lớn, phái nữ thấy chiếc áo dài truyền thống cuội nguồn quá dài và rườm rà, khiến cho việc hoạt động giải trí hay đi lại trên phương tiện đi lại tham gia giao thông vận tải vô cùng khó khăn vất vả. Bên cạnh đó, đặc thù thời tiết nhiệt độ quá cao ( nóng ) hay quá thấp ( lạnh ) làm chiếc áo dài truyền thống lịch sử trở thành bộ phục trang không mấy tương thích. Ngoài ra, có nhiều người có thân hình chưa được cân đối luôn gặp khó khăn vất vả khi mặc những chiếc áo dài truyền thống cuội nguồn, 1 số ít trường hợp khác lại hay gặp khó khăn vất vả vì phong cách thiết kế hàng khuy của áo dài không được thuận tiện … ” .Trên trang cá thể, nhà báo Hoàng Nguyên Vũ từng phải kêu lên : “ Năm trước là áo dài mặc với quần ống bó, thôi thì cũng tạm đồng ý dù nhìn hơi không giống ai cho lắm, giống như sữa pha với nước mắm để uống buổi sáng. Năm nay các chị em chân cò cẳng nhện bơi trong cái váy đụp, bên trên là thân áo dài, ôi thôi, mắm tôm pha với ca cao ” .
Cách tân nên có chừng mực
Trong hội thảo chiến lược “ Áo dài Nước Ta : Nhận diện, tập quán, giá trị và truyền thống ”, các nhà nghiên cứu, nhà phong cách thiết kế, nhà quản trị văn hoá cho rằng áo dài truyền thống lịch sử là sự thừa kế giá trị lịch sử vẻ vang, trải qua hàng nghìn năm tiềm ẩn một cuộc hành trình dài dài cho đến thời điểm ngày hôm nay. Vì vậy việc giữ gìn vẻ đẹp của áo dài cần được xem là một kế hoạch bảo vệ văn hóa truyền thống dân tộc bản địa trong thời kỳ hội nhập .Với những quy trình tiến độ lịch sử vẻ vang khác nhau, áo dài có những biến hóa nhất định để tương thích và mang hơi thở của thời đại. Tuy nhiên mọi kiểu cải cách áo dài đều mang tính thể nghiệm nhưng phải lấy khuôn mẫu của áo dài truyền thống cuội nguồn làm nền tảng cơ sở để bộc lộ sự phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ .ThS. Bùi Thị Kim Phương, Viện Văn hóa Nghệ thuật vương quốc Nước Ta đánh giá và nhận định : “ Trải qua nhiều đổi khác thăng trầm, bao lần cải cách cách điệu, áo dài Nước Ta đã tìm được hình hài chuẩn mực của nó, hình dạng chiếc áo dài về cơ bản vẫn giữ nguyên, và dù có nâng cấp cải tiến cách nào thì vẫn chú trọng đến thị hiếu nghệ thuật và thẩm mỹ đã hình thành từ bao đời nay của người Việt, đó là sự kín kẽ, sang chảnh, đồng thời vẫn tôn lên vẻ đẹp hình thể của chính phụ nữ Việt ” .ThS. Bùi Thị Kim Phương cũng cho rằng, so với phục trang áo dài cải cách cần tạo ra một sân chơi – đó là việc tổ chức triển khai các cuộc thi phát minh sáng tạo trong phong cách thiết kế áo dài được lấy cảm hứng từ phục trang áo dài truyền thống cuội nguồn. Cùng với đó là có những tìm hiểu thăm dò ý kiến để chớp lấy kịp thời tâm lý, góp ý đến từ phía công chúng, đặc biệt quan trọng chú ý quan tâm đến việc tiếp cận và phỏng vấn các nhà phong cách thiết kế thời trang áo dài truyền thống lịch sử đang sinh nghề tử nghiệp so với nghề trong suốt cả cuộc sống. Từ đó áo dài sẽ có sự kiểm soát và điều chỉnh về mọi mặt để tương thích với xu thế, nhu yếu đặt ra cũng như để phục trang truyền thống cuội nguồn này thực sự lan tỏa vẻ đẹp Việt !. / .( Theo vov.vn )
[Wallin] Áo dài từ lâu vẫn luôn là trang phục truyền thống không thể thiếu của mỗi người dân Việt Nam. Vậy nguồn gốc áo dài từ đâu? Áo dài có từ bao giờ? Sơ lược lịch sử của Áo dài Việt Nam qua các thời kỳ. Hãy cùng chúng tôi khám phá nhé!
Nếu đối với nữ, chiếc áo dài là trang phục tôn vinh vẻ kín đáo, dịu dàng làm toát lên nét duyên dáng, thanh lịch của người con gái Việt, thì áo dài nam lại là trang phục mang nét trang trọng, nghiêm cẩn tạo nên tâm hồn, cốt cách của người đàn ông đất Việt. Thế nhưng, ít ai biết rằng để có được vị thế như ngày hôm nay, áo dài đã trải qua nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử.
Áo dài được cho là Open tiên phong vào những năm 38-42 SCN. Trong quy trình tiến độ này, áo dài thường được gắn liền với hình ảnh Hai Bà Trưng mặc ra mặt trận, đánh giặt Hán giành độc lập cho nước nhà .
Áo giao lĩnh hay còn gọi là Áo giao lãnh là một dạng của Áo trực lĩnh (cổ áo thẳng) phân biệt với Áo đoàn lĩnh (cổ áo tròn). Đến nay, chưa có nhà nghiên cứu nào có thể xác định chính chính xác lịch sử áo dài và thời điểm xuất hiện của áo dài. Theo nhận định cảm quan của người Trung Quốc thì áo dài xuất thân từ sườn xám nhưng sườn xám mới xuất hiện từ năm 1920 còn áo dài đã xuất hiện cách đây hàng ngàn năm.
Sự xuất hiện của áo dài bắt nguồn từ áo giao lĩnh (năm 1744) – là kiểu dáng sơ khai nhất của áo dài Việt Nam. Áo giao lĩnh còn được gọi là áo đối lĩnh, được may rộng, xẻ hai bên hông, cổ tay rộng, thân dài chấm gót. Thân áo được may bằng 4 tấm vải kết hợp mặc cùng thắt lưng màu và váy đen. Đây là kiểu áo cổ chéo gần giống với áo tứ thân. Áo giao lãnh được xem là nguyên gốc của áo dài Việt Nam xưa.
Vào thời hạn này, vua Nguyễn Phúc Khoát đã lên ngôi và quản lý vùng đất phía Nam. Miền bắc được quản lý bởi chúa Trịnh ở TP.HN, người dân ở đây mặc áo giao lĩnh, phục trang mang nét tương đương với người Hán .
Nhằm phân biệt giữa Nam và Bắc, vua Nguyễn Phúc Khoát đã nhu yếu toàn bộ phụ tá của mình vận quần dài bên trong một chiếc áo lụa. Bộ váy này tích hợp giữa phục trang người Hán và Chămpa. Có thể đây là hình ảnh của bộ áo dài tiên phong .
Theo các nhà nghiên cứu và những hiện vật tại các kho lưu trữ bảo tàng áo dài thì để tiện hơn trong việc lao động sản xuất của người phụ nữ, chiếc áo giao lĩnh được may rời 2 tà trước để buộc vào với nhau, hai tà sau may liền lại thành vạt áo .
Loại áo này thường may màu tối, được xem là chiếc áo mộc mạc, nhã nhặn mang ý nghĩa tượng trưng cho 4 bậc sinh thành của hai vợ chồng .
>> Xem thêm chi tiết về Áo tứ thân
Áo ngũ thân là một loại trang phục truyền thống của người Việt Nam, ra đời năm 1744, sau cải cách trang phục đàng trong của chúa Nguyễn Phúc Khoát. Áo cho nam có cổ cao, thẳng và vuông tượng trưng cho sự chính trực của người quân tử. Áo có 5 cúc làm bằng kim loại, ngọc, gỗ,… chứ không phải bằng vải như sườn xám Trung Quốc. Áo có ngũ thân tượng trưng cho tứ thân phụ mẫu, một thân con (nhỏ nhất, nằm trong) tượng trưng cho mình (người mặc). Tà áo không bó sát người mà rộng, càng xuống càng xòe ra. Tay áo rộng, hẹp tùy ý.
Áo luôn có 5 cúc cài thể hiện đạo lý làm người của người Việt Nam là Nhân – Lễ – Nghĩa – Trí – Tín
Áo mặc thường sắc tố nhã nhặn, không có diềm cổ, diềm tay áo. Thường được mặc kèm một chiếc áo lót màu trắng để làm nền cho áo ngoài, bộc lộ sự thật sạch ở bên trong. Thể hiện ý niệm truyền thống cuội nguồn đẹp tươi của người Việt : cái gì đẹp thì nên giấu vào trong. Áo ngũ thân luôn đi kèm với khăn vấn .
Ban đầu, áo ngũ thân vốn được tạo ra để cả nam và nữ cùng mặc. Tuy nhiên theo thời hạn, chiếc áo dài nam dần mất. Vì thế khi nhắc đến áo dài người ta nghĩ ngay đến tà áo dài nữ .
Áo có 4 vạt được may thành 2 tà như áo dài, ở tà trước có thêm một vạt áo như lớp lót kín kẽ chính là vạt áo thứ 5. Kiểu áo này được may theo phom rộng, có cổ và rất thông dụng đến đầu thế kỉ XX .
Kiểu áo này được cải biến từ áo ngũ thân do họa sĩ Cát Tường sáng tạo vào năm 1939. Áo dài Lemur là tên được đặt theo tên tiếng Pháp của bà, áo chỉ có hai vạt trước và sau, vạt trước dài chấm đât, áo được may ôm sát cơ thể, tay thẳng và có viền nhỏ. Khuy áo được mở sang bên sườn nhằm nhấn thêm vẻ nữ tính, kiểu áo này thịnh hành đến 1943 thì bị lãng quên.
Đây cũng là một sự kết hợp mới từ áo tứ thân, biến thể của áo dài Lemur của họa sĩ Lê Phổ nên được gọi là áo dài Lê Phổ.
Bà đã thu gọn kích thước áo dài để ôm khít thân hình người phụ nữ Việt Nam, đẩy cầu vai, kéo dài tà áo chạm đất và đem đến nhiều màu sắc mới mẻ. Nói cách khác, bà khiến nó trở nên gợi cảm, tinh tế và thu hút hơn. Mẫu áo dài Lê Phổ cổ cao được xem là mẫu nguyên gốc của thiết kế áo dài Việt hiện nay.
Vào cuối thập niên 50, Mỹ thay Pháp đô hộ Việt Nam, và đây là thời điểm áo dài bước vào chính trường một lần nữa. Năm 1958, Trần Lệ Xuân, vợ của cố vấn chính trị tổng thống (đồng thời cũng là anh trai) tạo nên đột phá khi mặc bộ váy và mang găng tay cùng với cổ chữ V và tay ngắn. Mặc dù nhiều người ca ngợi vẻ tinh tế trong bộ váy của bà, rất nhiều người chỉ trích rằng bộ váy thiếu thẩm mỹ. Đó cũng là lúc ngôi vị áo dài bị rớt bảng. Thực tế, mẫu thiết kế hiện đại bị chê bai nhiều đến nỗi khiến chính quyền cấm trang phục này khỏi giới tư bản.
Vào cùng khoảng chừng thời hạn đó, bộ váy mở màn đặt chân đến miền Nam, và nhà phong cách thiết kế người Hồ Chí Minh Trần Kim và Dung đã nâng cấp cải tiến chiếc áo một lần nữa bằng cách thêm vào tay áo bà ba. Đây là điểm điển hình nổi bật với đường may chéo chạy từ dưới cánh tay lên đến cổ áo. Rất nhiều phụ nữ thích cụ thể này vì nó giúp họ dễ cử động và tự do hơn .
Áo dài Raglan còn gọi là áo dài giắc lăng, xuất hiện vào năm 1960 do nhà may Dung ở Đakao, Sài Gòn sáng tạo ra. Áo dài Raglan với đặc điểm nổi bật ôm khít phần eo.
Điểm độc lạ lớn nhất của áo dài Raglan là áo ôm khít khung hình hơn, cách nối tay từ cổ chéo xuống một góc 45 độ giúp người mặc tự do linh động hơn. Hai tà nối với nhau bằng hàng nút bấm bên hông. Đây chính là kiểu áo dài góp thêm phần định hình phong thái cho áo dài Nước Ta sau này .
Áo dài Việt Nam qua các thời kỳ có sự biến đổi với nhiều kiểu dáng, chất liệu từ hiện đại đến phá cách. Áo dài còn được biến chuyển thành áo cưới, áo cách tân… Nhưng dù thế nào thì chiếc áo dài truyền thống của người phụ nữ Việt vẫn giữ được nét uyển chuyển, gợi cảm, kín đáo mà không trang phục nào mang lại được.
Cùng với khuynh hướng năng động, biến hóa của lối sống văn minh, tà áo dài truyền thống lịch sử được các nhà phong cách thiết kế cách điệu với tà ngắn hơn, đổi khác ở cổ áo, tay áo hoặc thậm chí còn là tà áo hoặc quần mặc chung với áo dài đem đến cho người phụ nữ Việt nhiều sự lựa chọn. Cũng chính vì sự cách điệu này mà áo dài ngày càng được phụ nữ Việt diện nhiều hơn trong đời sống hàng ngày. Bạn hoàn toàn có thể phát hiện tà áo dài đầy sắc tố với nhiều mẫu mã mới lạ, độc lạ trong văn phòng, chốn chùa chiền rất linh hay thậm chí còn khi đi dạo phố bên ngoài .
Với lịch sử dân tộc tăng trưởng qua thời hạn dài như vậy, chiếc áo dài Nước Ta đã hoàn thành xong hơn khi nào hết. Áo dài trở thành hình tượng của nền văn hóa truyền thống, tôn lên vẻ đẹp của người phụ nữ Việt. Có thể nói, áo dài không chỉ là một bộ phục trang đại diện thay mặt cho cả một nền văn hóa truyền thống, mà còn là cảm hứng sáng tác không dứt của thẩm mỹ và nghệ thuật Nước Ta .
Tóm lại, áo dài đã được giữ nguyên từ cuối thập niên 70 đầu thập niên 80 khi áo dài trở nên ôm khít hơn, với cổ áo cao và quần ống loe cho tới tận thời nay .
Với lịch sử phát triển từ ngàn năm trước, áo dài Việt Nam đã có nhiều sử thay đổi đáng kể. Tuy nhiên vẫn giữ được những nét đặc trưng riêng của tà áo dài Việt Nam. Ngày nay, áo dài được thiết kế phải dựa trên nền vải mượt mềm như lụa, đảm bảo rằng không chỉ mang màu sắc biểu tượng cho đất nước, con người Việt Nam mà còn giúp cho bạn bè thế giới biết đến người Việt Nam nhiều hơn thông qua tà áo dài.
Dù là áo dài ở thời kỳ nào thì cấu tạo của một bộ áo dài đều gồm các phần: cổ áo, thân áo, tà áo, tay áo, quần.
Thiển nghĩ, tất cả chúng ta không nên quá lo ngại về chuyện ai đó cho rằng, áo dài Nước Ta là sự sao chép, hay đại khái có nguồn gốc từ Trung Quốc, bởi : – Các sách Sử ký, Tiền Hán thư, Hậu Hán thư, Giao châu ngoại vực ký, Thủy kinh chú, … của Nước Trung Hoa đều thừa nhận sự độc lạ giữa văn minh Hán và phong hóa Giao Chỉ. Thư của Hoài Nam Vương Lưu An gửi Hán Vũ Đế chứng minh và khẳng định rằng, “ Dân Việt là dân cạo tóc, vẽ mình, không hề lấy pháp độ của nước đội mũ mang đai ( Nước Trung Hoa ) mà trị được. Từ thời Tam Đại ( Hạ Thương Chu ) thịnh trị, đất Hồ, đất Việt không theo chính sóc ( lịch của Trung Quốc ) ” 2. Điều ấy cho thấy, ý thức độc lập, tự chủ của người Việt đã được hun đúc, đã được chứng minh và khẳng định từ lâu rồi .
– Trong các sách Giao châu ngoại vực ký, Thủy kinh chú, Hậu Hán thư đều có ghi chép về thuật canh tác, lối ăn mặc của người Việt ở thời Đông Sơn. Đối chiếu các sách này và dựa vào trang trí trên cán dao găm hình người, hoa văn trên trống đồng và các thư tịch cổ Trung Quốc, GS Trần Quốc Vượng và các đồng sự cho rằng, “ Người Đông Sơn không phải chỉ biết có ở trần, mặc vỏ sui như nhiều người thường nghĩ. ( … ) Các tài liệu đều phản ánh lối ăn mặc quần áo theo mục tiêu đơn giản và giản dị, ngăn nắp tới mức tối đa : Ở trần, đóng khố, đi chân đất. Riêng với nữ thông dụng mặc váy thay khố. Tuy vậy cũng có 1 số ít loại áo, áo cánh dài tay, áo xẻ ngực bên trong có yếm. Ngoài ra còn có 1 số ít phục trang tiệc tùng như váy lông chim hay lá kết, khố dài thêu, … ” 3 .
– GS Đào Duy Anh cũng nói rõ, “ Theo sách Sử – ký chép thì người Văn Lang xưa, tức là tổ tiên ta, mặc áo gài về bên tả ( tả nhiệm ). Sử lại chép rằng ở thế kỷ thứ nhất, Nhâm Diên dạy cho dân Q. Cửu – chân dùng kiểu quần áo theo người Tàu. Theo những lời sách chép đó thì ta hoàn toàn có thể đoán rằng trước hồi Bắc thuộc thì dân ta gài áo về tay trái, mà sau bắt chước người Trung-quốc mới mặc áo gài về tay phải ” 4. Có hai yếu tố cần làm rõ : 1. Rõ ràng, người Văn Lang có y phục riêng, mặc áo gài bên trái ( không phải chỉ ở trần hoặc mặc yếm ). Nhiều bài viết do trích dẫn không cẩn trọng nên cụm từ “ mặc áo gài bên trái ” thành “ mặc áo dài bên trái ” làm cho câu văn ( dịch từ Sử ký ) không rõ nghĩa, dẫn đến sự ngộ nhận rằng, người Văn Lang xưa đã mặc áo dài ( ! ), nhiều người khác sao chép một cách cẩu thả khiến đánh giá và nhận định áo dài đã Open từ thời Hùng Vương trở nên phổ cập, để rồi đi đến mặc nhiên thừa nhận. 2. Sự giao thoa văn hóa truyền thống từ lâu đã diễn ra giữa các nước trong khu vực to lớn gồm có cả Nước Trung Hoa và các nước trong hội đồng Bách Việt, trong đó có cả việc người Trung Quốc mặc áo gài bên trái giống như người Việt mà Khổng Tử đã đề cập trong sách Luận ngữ rằng, “ Nếu không có Quản Trọng thì tất cả chúng ta phải cài vạt áo bên tả và búi tóc như người Man di ”. Quản Trọng ( tức Quản Di Ngô ) sống vào cuối thế kỷ VIII đầu thế kỷ VII TCN, tức cũng tương ứng ( hoặc sớm hơn một chút ít ) với thời kỳ dựng nước Văn Lang của các vua Hùng, như vậy có nghĩa, thời kỳ này, người Văn Lang đã mặc áo “ gài bên trái ”, mãi cho đến thế kỷ I Công nguyên, tức khi Âu Lạc đã bị nhà Hán đô hộ thì người Việt mới mặc áo “ gài bên phải ” như người Nước Trung Hoa. Điều này cũng dễ hiểu, bởi nói như GS Trần Quốc Vượng, “ Nền văn hóa truyền thống Nước Ta không co lại để tự vệ một cách bảo thủ và cô lập. Nó không phủ nhận từ những góp phần của những yếu tố bên ngoài, mà còn tỏ ra có năng lực thu nạp và dung hóa mạnh những cái hay, cái đẹp của các nền văn hóa truyền thống ngoại lai, kể cả các nước đang xâm lược và đô hộ mình ” 5. Thế do đó, việc tiếp thu loại áo gài bên phải là rất hoàn toàn có thể, ngoài những còn hoàn toàn có thể tiếp biến nhiều nét văn hóa truyền thống khác của Nước Trung Hoa .
Điều đáng nói là, mặc dầu “ gài bên trái ” hay “ gài bên phải ” cũng không hẳn đã là áo dài. Vì không một sử liệu nào cho thấy, thời Văn Lang – Âu Lạc, người Việt đã mặc áo dài, kể cả hình ảnh trên trống đồng Ngọc Lũ hay hình người trên cán dao thời Đông Sơn .
Thế kỷ I Công nguyên, Nhâm Diên “ dạy cho dân Q. Cửu-chân dùng kiểu quần áo theo người Tàu ”. Hiện tượng này diễn ra trước khi cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ, do đó đã có người cho rằng, Hai Bà Trưng ra trận mặc áo dài màu vàng rực rỡ. Tôi cố tìm kiếm một hình ảnh nào đó ( hoặc tượng, tranh tượng, phù điêu, … ) để hoàn toàn có thể tin rằng Hai Bà đã mặc áo dài ra trận, tuy nhiên, tổng thể chỉ là những tranh vẽ, phù điêu do người đời sau “ sáng tác ” dựa vào cái gọi là “ tương truyền ”. Hai Bà Trưng ra trận ăn mặc đẹp là rất hoàn toàn có thể. Còn việc Hai Bà mặc áo dài hay không chưa có cơ sở nào để khẳng định chắc chắn. Vậy, áo dài Nước Ta sinh ra từ khi nào ? Bản thân tôi vẫn chưa thể có câu vấn đáp đơn cử, tuy nhiên một trong thực tiễn cần được ghi nhận là không đợi đến khi chiếc “ Áo dài Võ Vương ” 6 sinh ra thì lịch sử vẻ vang “ Áo dài Nước Ta ” mới khởi đầu như một số ít người ý niệm. Qua khảo cứu tượng bà Tiên Thiên Thánh Mẫu ở chùa Phúc Long ( làng Yên Vệ, Khánh Phú, Yên Khánh, Tỉnh Ninh Bình ) ta thấy tượng Bà còn giữ nguyên nét cổ xưa với bộ phục trang thời nhà Lý ( thế kỷ XI ), bên trong mặc nội y, ngoài khoác đối khâm. Có lẽ đến nay, đây là hình ảnh khá sớm về phục trang được xem là áo dài ở Nước Ta .
Với tôi, “ Áo dài Nước Ta ” đã sinh ra trước thế kỷ XI, và hoàn toàn có thể đã có từ thời Bắc thuộc. Vì mấy lẽ : – Bấy giờ, người Nước Trung Hoa đã mặc áo dài. Chính sách đồng điệu của chính quyền sở tại phương Bắc, chắc rằng có ảnh hưởng tác động nhiều đến phục trang của người Việt .
– Trước khi người Trung Quốc thống trị nước ta, người Việt tuy chưa mặc áo dài, nhưng những yếu tố về phục trang trước đó như áo cài khuy ( bên trái rồi bên phải ), váy dài, váy xẻ, đầm xòe công sở, … là tiền đề cơ bản cho sự hình thành chiếc áo dài về sau ( yếu tố địa phương phối hợp tiếp biến ngoại lai ) .
– Việc trồng dâu nuôi tằm, dệt lụa ở nước ta tăng trưởng mạnh hơn hẳn cả Nước Trung Hoa như thư tịch cổ đã nêu. Đó là cơ sở cho sự hình thành chiếc áo dài về mặt nguyên vật liệu, gắn liền với kỹ thuật chế tác, phong cách thiết kế .
Tinh thần độc lập, tự chủ của dân tộc bản địa Việt được hun đúc và trưởng thành trong suốt thời kỳ đấu tranh chống đồng nhất của phong kiến phương Bắc chắc rằng đã biểu lộ trong cách ăn mặc ; trong phong tục tập quán và lời nói của người Việt, để đến thế kỷ X, khi nền độc lập tự chủ của dân tộc bản địa được Phục hồi, nhiều nét văn hóa truyền thống dân tộc bản địa được định hình, để rồi đến thời Lý Trần, Triều đình đã ban bố những quy định về phục trang một cách đơn cử và rõ ràng, ngặt nghèo .
Sử sách cho biết, dưới Triều Lý ( 1009 – 1225 ) những pháp luật về phục trang đã được đặt ra một cách đơn cử. Năm 1030, “ Định kiểu mũ áo của các công hầu văn võ ” 7. Năm 1040, Nhà vua “ xuống chiếu phát hết gấm vóc của nước Tống ở trong kho ra để may áo ban cho các quan, từ ngũ phẩm trở lên thì áo bào bằng gấm, từ cửu phẩm trở lên thì áo bào bằng vóc, để tỏ là vua không dùng gấm vóc của nước Tống nữa ” 8, … Ở thời Trần, như sách Sứ Giao châu thi tập của Trần Cương Trung nhà Nguyên cho biết, “ Người trong nước đều mặc lụa thâm, áo hoa, quần mỏng dính, áo cổ tròn khâu bằng là, đàn bà cũng mặc áo thâm, nhưng màu trắng ở trong rộng hơn để viền vào cổ áo, rộng bốn tấc, họ cho thế là khác với áo đàn ông, các sắc xanh, hồng vàng tía, tuyệt nhiên không có ” 9. Năm 1300, Triều đình “ quy đinh kiểu mũ áo mới cho quan văn võ ”, theo đó, “ Ống tay áo của các quan văn võ rộng 9 tấc đến 1 thước 2 tấc, không cho dùng từ 8 tấc trở xuống. Các quan văn võ không được mặc xiêm, tụng quan không được mặc thường ”, … 10 .
Điều đáng quan tâm là áo dài Nước Ta không chỉ dành riêng cho phụ nữ mà cả đàn ông đều mặc, và cũng không chỉ là triều phục, lễ phục mà cả dân gian đều dùng. Nếu như áo dài phụ nữ được xem là nét tiêu biểu vượt trội của văn hóa truyền thống Nước Ta, thì áo dài đàn ông lại được xem xét để lựa chọn là “ quốc phục ” của nước nhà.
Áo dài là phục trang truyền thống cuội nguồn của Nước Ta, mặc cùng với quần dài, che thân từ cổ đến hoặc quá đầu gối và dành cho cả nam lẫn nữ nhưng lúc bấy giờ thường được biết đến nhiều hơn với tư cách là phục trang nữ. Áo dài thường được mặc vào các dịp liên hoan, trình diễn ; hoặc tại những môi trườngđòi hỏi sự sang trọng và quý phái, nhã nhặn ; hoặc là đồng phục nữ sinh tại trường trung học phổ thông hay ĐH ; hay đại diện thay mặt cho phục trang vương quốc trong các quan hệ quốc tế. Các người mẫu Nước Ta hầu hết đều chọn áo dài cho phần thi phục trang dân tộc bản địa tại các cuộc thi vẻ đẹp quốc tế .
Trước đây, áo dài thường được mặc tích hợp cùng với nón quai thao, nón lá, hay là khăn đóng. Nhưng kiểu sơ khai nhất của chiếc áo dài là chiếc áo giao lãnh. Chúa Nguyễn Phúc Khoát là người được xem là có công sáng tạo chiếc áo dài và định hình chiếc áo dài Nước Ta như thời nay .
Từ “ Áo dài ” ( ao dai / ˈaʊ ˌdʌɪ / ) được đưa nguyên bản vào từ điển Oxford và được lý giải là loại phục trang của phụ nữ Nước Ta với phong cách thiết kế 2 tà áo trước và sau dài chấm mắt cá chân che bên ngoài chiếc quần dài. Trải qua biết bao thế hệ tà áo dài văn minh có những biến hóa để tương thích với xu thế thời trang và nhu yếu ăn mặc của con người nhưng nó vẫn giữ nguyên được truyền thống văn hóa truyền thống nghìn năm của dân tộc bản địa .
Thông thường, sắc tố vải vóc rất quan trọng vì nó biểu lộ vị thế của một người trong xã hội. Những người phụ nữ trẻ thường thích ăn vận sắc tố trong trẻo và tươi mới. Khi cô ấy mở màn trưởng thành hơn, họ chuyển sang màu phấn, để tỏ ý rằng mình vẫn chưa lập mái ấm gia đình. Sau khi cưới, cô ấy có quyền ăn mặc các màu đậm hơn. Còn có những màu đơn cử để dành cho những dịp lễ đặc biệt quan trọng, ví dụ như lam và tím .
Mặc dù vậy, phụ nữ Việt tân tiến không bị quá gò bó vào những quy tắc này. Áo dài vẫn liên tục thay đổi dưới những hình hài khác nhau, với niềm tin rằng nó nên được mặc như thế nào mới đúng chuẩn .
Nguyên gốc, phục trang phải được may bằng lụa để bảo vệ sự nhẹ nhàng và ôm vừa khít thân thể, cũng như tính năng chóng khô khi thấm nước.
Áo dài còn dành cho đàn ông nữa nếu bạn chưa biết. Mặc dù ngày này họ chỉ mặc vào những dịp cực kỳ quan trọng như đám cưới, nhưng ta vẫn hoàn toàn có thể thấy ở đâu đó, đặc biệt quan trọng là những thế hệ lớn tuổi .
Qua hơn ngàn năm Bắc thuộc và trăm năm chịu sự đô hộ của thực dân Pháp chính vì thế chiếc áo dài Việt Nam chịu sự ảnh hưởng phần nào bởi hai nền văn hóa phương Đông và phương Tây vượt qua bao thăng trầm để giờ đây sự góp mặt của chiếc áo dài chính là niềm tự hào dân tộc. Vậy chiếc áo dài Việt Nam có ý nghĩa sâu xa như thế nào?
Không đơn thuần gì mà trước hàng trăm sự lựa chọn đến từ nhiều bộ phục trang đang có tại quốc gia Nước Ta thế mà chiếc áo dài lại chiếm trọn trái tim mọi người dân đất Việt. Bởi phom dáng của áo dài tạo nên nét hấp dẫn ở phần hông xẻ dài đến tà áo chia thành 2 vạt trước sau, ôm trọn đường cong khung hình người phụ nữ. Vừa quyến rũ, điệu đàng thế nhưng vẫn không kém phần kín kẽ, sang chảnh .
Vào năm 1970, một sự kiện hội chợ quốc tế O-Sa-Ka diễn ra tại quốc gia Nhật Bản chiếc áo dài Nước Ta vinh dự nhận huy chương vàng và được bầu chọn là một trong những bộ y phục đẹp nhất .
Ngoài nét đẹp văn hóa truyền thống vốn có chiếc áo dài Nước Ta còn tiềm ẩn ý nghĩa đạo lý truyền thống cuội nguồn từ bao đời nay. Bởi được nâng cấp cải tiến dựa trên áo tứ thân thời thời xưa vốn dĩ hai tà áo đã được tựng trương tứ thân, phụ mẫu, năm chiếc khuy cài bên ngực trái của áo bên cạnh công dụng giữ cho chiếc áo ngay thật, kín kẽ mà còn đại diện thay mặt cho năm đạo làm người : nhân, lễ, nghĩa, trí, tín …
Khoác lên mình bộ phục trang truyền thống cuội nguồn người con gái Nước Ta toát lên vẻ đẹp thuần khiết trong sáng, các chiếc áo dài được phong cách thiết kế vừa khít tôn lên đường cong hình chữ S hoàn hảo nhất. Tựa như hình dạng của Nước Ta trên map quốc tế. Bộ phục trang truyền thống cuội nguồn Nước Ta ngày này được Open tại hầu hết các cuộc thi vẻ đẹp trên toàn thế giới, qua bàn tay nhà phong cách thiết kế chiếc áo dài được điểm tô thêm phần họa tiết tạo nên sức lôi cuốn điệu đàng hơn.
Mỗi dân tộc trên thế giới đều có một loại trang phục truyền thống mà chỉ cần nhìn cách phục sức của họ, chúng ta có thể nhận biết họ thuộc quốc gia nào. Nếu người Nhật Bản có Kimono, người Hàn Quốc có Hanbok, người Trung Quốc có Sườn xám,… thì người Việt Nam lại hãnh diện khi mang trên mình chiếc Áo dài dân tộc. Theo dòng chảy của lịch sử, chiếc áo dài đã có nhiều thay đổi để phù hợp với từng giai đoạn của xã hội. Thế nhưng, dẫu thay đổi thế nào đi chăng nữa, áo dài vẫn luôn là biểu tượng của vẻ đẹp, văn hóa và là niềm tự hào của hàng triệu người con đất Việt.
Ngược dòng thời gian tìm về cội nguồn của Áo dài dân tộc Việt Nam, dựa trên những tài liệu, thông tin của những nhà văn hóa, nghiên cứu lịch sử… khoảng 3.000 năm trước, hình ảnh chiếc áo dài với hai tà thướt tha, mềm mại, mỏng manh như cánh bướm bay trong gió đã xuất hiện trên những cổ vật như mặt trống đồng Ngọc Lũ, Hòa Bình, Hoàng Hạ, trên thạp đồng Đào Thịnh. Tuy nhiên, nhiều ý kiến lại cho rằng, chiếc áo dài đã ra đời từ thời Chúa Nguyễn Phúc Khoát, xưng Vũ Vương (1739-1765) ở thế kỷ XVIII.
Có tài liệu ghi chép rằng áo dài Nước Ta có nguồn gốc từ áo sườn xám – phục trang truyền thống cuội nguồn của Trung quốc. Tuy nhiên thời hạn Open của sườn xám lại sau sự Open của áo dài Nước Ta .
Áo dài Nước Ta đã có lịch sử dân tộc tăng trưởng hàng ngàn năm trước khi sườn xám Open. Ngày nay, áo dài trở thành một hình tượng đặc trưng của truyền thống lịch sử Nước Ta và mặc dầu không được chính thức phong làm quốc phục, nó đã trở nên phổ cập ở quốc gia này và trên khắp quốc tế .
Source: https://suanha.org
Category : Ngoại Thất