Doanh nghiệp xi măng “khó thở” vì giá than, càng sản xuất càng lỗ

Bế tắc vì giá than được xem là tình cảnh chung của ngành xi măng hiện nay. Đồ họa: Thanh Huyền

“Khó thở” vì giá than

Trước áp lực tăng chi phí đầu vào (giá than, xăng dầu), chỉ trong chưa đầy 3 tháng (từ tháng 3 đến nay), ngành xi măng đã phải 3 lần điều chỉnh tăng giá bán, với biên độ tăng cả 3 lần từ 220.000 đến 270.000 đồng/tấn tùy từng thương hiệu. Tuy nhiên, mức tăng giá này chưa giúp nhà sản xuất xi măng “dễ thở” hơn, đã xuất hiện tình trạng một vài nhà máy phải dừng lò nghiền clinker do càng sản xuất càng lỗ.

Một doanh nghiệp trong ngành xi măng vừa phải cho dừng 4 dây chuyền sản xuất sản xuất cho biết thêm, giá than cám loại 4 b mà doanh nghiệp nhập về đã lên tới 5,5 triệu đồng / tấn, trong khi trước kia chưa đến 2 triệu đồng / tấn. Trong khi đó, giá xăng dầu cũng tăng hơn 50 % trong nửa đầu năm 2022, giá thạch cao tăng 50 %, đẩy hàng loạt chi phí sản xuất tăng phi mã .
“ Mỗi tấn xi măng sản xuất ra có giá tiền 1,4 – 1,5 triệu đồng, trong khi giá bán ra thị trường chỉ 1,1 – 1,3 triệu đồng. Thành thử, với mỗi tấn xi măng, doanh nghiệp đang lỗ từ 200.000 đến 240.000 đồng. Quan trọng hơn, thị trường dư thừa xi măng, bán rẻ cũng không dễ có người mua, đó là nguyên do doanh nghiệp phải tạm dừng sản xuất ”, đại diện thay mặt doanh nghiệp này xác nhận .
Khó khăn, đối lập thua lỗ và dừng sản xuất là thực trạng của một bộ phận nhà máy sản xuất xi măng lúc này, nhất là với những dây chuyền sản xuất cũ, công nghệ tiên tiến lỗi thời, tiêu tốn nhiều nguyên, nguyên vật liệu. Tạm dừng lò là giải pháp ở đầu cuối, bởi điều này đồng nghĩa tương quan với không có dòng tiền, doanh nghiệp không hề chi trả những ngân sách kinh tế tài chính về góp vốn đầu tư từ trước đó cho những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán, chưa nói tới hàng loạt yếu tố tương quan đến người lao động, giàn trải chi phí sản xuất khác .
Tập đoàn Xi măng The Vissai là doanh nghiệp tư nhân lớn trong ngành xi măng, với tổng hiệu suất hơn 20 triệu tấn / năm. Ông Hoàng Mạnh Trường, quản trị Tập đoàn xác nhận, từ Tết Nguyên đán đến giờ, The Vissai phải vật lộn để duy trì mức hòa vốn, mong qua cơn bĩ cực. Nhưng từ đầu tháng 7/2022, giá than liên tục tăng, doanh nghiệp không hề chống đỡ nổi .
Bế tắc vì giá than được xem là tình cảnh chung của ngành xi măng lúc bấy giờ. Tại hội thảo chiến lược tăng trưởng ngành vật tư kiến thiết xây dựng mới gần đây, Hội Vật liệu thiết kế xây dựng Nước Ta xác nhận, giá than trong nước trước đây chỉ 1,8 triệu đồng / tấn, hiện tăng lên 4 triệu đồng / tấn, trong khi giá than nhập khẩu tăng lên 5 triệu đồng / tấn .
Dù giá than trong nước tăng cao, những doanh nghiệp cũng không hề mua được do than được ưu tiên cho nhiệt điện, nhập khẩu cũng gặp nhiều trở ngại do khó thuê tàu luân chuyển dù gật đầu ngân sách logistics cao ngất ngưởng. Trong khi đó, tỷ trọng than trong giá tiền sản xuất xi măng chiếm 35-40 %. Cùng với đó, tiêu thụ xi măng trong nước chỉ bằng cùng kỳ và xuất khẩu cũng trên đà giảm tốc mạnh .
giá thành sản xuất tăng mạnh buộc doanh nghiệp phải thống kê giám sát lại kế hoạch kinh doanh thương mại năm 2022. Ông Lê Nam Khánh, Tổng giám đốc Tổng công ty Xi măng Nước Ta ( Vicem ) thừa nhận, so với giá 50-60 USD / tấn trong tháng 10/2020, giá than nhập khẩu ở thời gian tháng 5/2022 đã tăng gấp 8 lần .
Cùng với giá than nhập khẩu, giá than trong nước cũng tăng mạnh. Riêng tháng 5/2022, Tập đoàn Than và Khoáng sản Nước Ta ( TKV ) đã có 2 lần tăng giá bán. Thêm vào đó, giá xăng dầu quốc tế và trong nước tăng hơn 50 % so với đầu năm đã kéo theo sự ngày càng tăng của cước vận tải và logistics .

Mệt vì khủng hoảng kép

Nếu mọi ngành hàng đều gặp áp lực đè nén do đại dịch, xung đột Nga – Ukraine đẩy giá nguyên, nguyên vật liệu tăng cao, thì xi măng còn đối lập với khủng hoảng cục bộ “ kép ”, bởi ngoài chi phí sản xuất ngày càng tăng, ngành này còn đang mất cân đối cung – cầu nghiêm trọng .

“Mệt mỏi nhất vẫn là cung vượt xa so với cầu. Nguồn cung xi măng trong nước là 107 triệu tấn/năm (thực tế có thể sản xuất khoảng 120-130 triệu tấn thành phẩm nếu điều chỉnh tỷ lệ trộn phụ gia – PV), nhưng tiêu thụ trong nước chỉ khoảng 64-65 triệu tấn. Dư cung rất lớn tạo ra áp lực cạnh tranh vô cùng lớn giữa các nhà sản xuất, một phần dư thừa phải tìm cách xuất khẩu”, ông Lê Nam Khánh nói.

Trụ đỡ quan trọng cho tiêu thụ trong nước vốn được những doanh nghiệp sản xuất xi măng kỳ vọng là dịch bệnh đã được trấn áp, nền kinh tế tài chính đã Open cũng chưa thật sự sáng. Nhìn vào vận tốc giải ngân cho vay vốn góp vốn đầu tư công, thì đơn vị sản xuất xi măng chưa thể yên tâm. Giải ngân vốn góp vốn đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước trong 6 tháng ước đạt 151.046,65 tỷ đồng, bằng 27,86 % kế hoạch Thủ tướng nhà nước giao, thấp hơn mức 29,02 % của cùng kỳ năm ngoái. Đầu tư ít thì giải ngân cho vay vốn ít, kéo theo nhu yếu xi măng ở mức thấp .
Là tên thương hiệu xi măng có tiếng trong mạng lưới hệ thống Vicem, Vicem Hoàng Thạch, với 3 dây chuyền sản xuất, cũng khá chật vật với tiêu thụ trong tình hình ngành xi măng thừa cung. Ông Lê Xuân Khôi, Giám đốc Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn một thành viên Vicem Hoàng Thạch thừa nhận, nếu giá nguyên, nguyên vật liệu tăng quá mức, Công ty cũng phải thống kê giám sát đến ngữ cảnh đóng một lò nung .
“ Tiêu thụ trong nước chậm, doanh nghiệp phải tìm mọi giải pháp, nhưng bán hàng rất khó khăn vất vả. Nhiều nhà phân phối cho biết, giá xi măng tăng cao, nên người tiêu dùng không muốn xây sửa nhà, do thu nhập của họ cũng bị tác động ảnh hưởng bởi dịch bệnh suốt 2 năm qua, thậm chí còn có nhà đang kiến thiết xây dựng cũng tạm dừng ”, ông Khôi cho biết thêm .
Với lượng tiêu thụ 46 triệu tấn, kênh xuất khẩu từng cứu ngành xi măng “ một bàn thua trông thấy ” trong năm 2021 do những đợt giãn cách xã hội, cũng đã giảm tốc từ đầu năm. Số liệu của Tổng cục Thống kê ghi nhận, xuất khẩu xi măng trong 6 tháng đầu năm đạt gần 16,2 triệu tấn, trị giá 740 triệu USD, giảm 22 % về lượng, giảm 7,7 % về trị giá so với cùng kỳ năm trước .
Dự báo, từ nay đến hết năm, xuất khẩu xi măng liên tục sụt giảm, bởi Trung Quốc – thị trường lớn nhất của ngành xi măng – vẫn duy trì chủ trương Zero Covid, sẽ giảm nhập khẩu xi măng, clinker từ Nước Ta. Trong khi đó, những thị trường Philippines, Bangladesh đang ngày càng tăng chủ trương bảo hộ sản xuất trong nước. Đơn cử, Philippines áp thuế chống bán phá giá với xi măng, nhiều doanh nghiệp đang phải chịu mức thuế trên 10 USD / tấn .
Ngoài dư cung, ngành xi măng còn gặp khó khăn vất vả mang tính tự thân xuất phát từ sự mất cân đối cung và cầu giữa những vùng miền. Nếu miền Bắc có 58 dây chuyền sản xuất sản xuất xi măng, thì miền Trung chỉ có 24 dây chuyền sản xuất và miền Nam chỉ 5 dây chuyền sản xuất. Trong khi miền Bắc dư cung lớn, miền Nam lại thiếu trầm trọng, nên hàng năm phải luân chuyển hơn 15 triệu tấn xi măng từ Bắc vào Nam. Sự mất cân đối cung – cầu cục bộ giữa những vùng miền trong nước làm tăng ngân sách luân chuyển .

Doanh nghiệp cần “trợ thở”

giá thành sản xuất bị đội lên, càng sản xuất càng lỗ, nếu chọn dừng lò là doanh nghiệp đồng ý mất thanh khoản, mất dòng tiền và hệ lụy xấu với doanh nghiệp và cả ngành rất nặng nề .
Ông Trường cho biết, mạng lưới hệ thống những xí nghiệp sản xuất của The Vissai có nhiều đơn hàng xuất khẩu, trong đó có đơn hàng đi Mỹ được ký ở mức gần 50 USD / tấn, nhưng chi phí sản xuất đạt chuẩn xuất khẩu đã là 63 USD / tấn, doanh nghiệp cầm chắc lỗ. Nhưng dù lỗ, doanh nghiệp vẫn phải sản xuất để hoàn trả những đơn hàng với khách quốc tế, tránh để vi phạm hợp đồng .
Năm 2021, dưới tác động ảnh hưởng của dịch Covid-19 với những đợt giãn cách xã hội lê dài, chi phí sản xuất tăng, “ sức khỏe thể chất ” kinh tế tài chính của nhiều doanh nghiệp xi măng đã yếu đi nhiều, do sản lượng tiêu thụ giảm và chi phí sản xuất tăng cao. Chẳng hạn, Vicem Hải Vân chỉ đạt doanh thu sau thuế 0,8 tỷ đồng, bằng 17,64 % kế hoạch và 19,48 % thực thi năm 2020 ; Vicem Hà Tiên 1 là 368,518 tỷ đồng, đạt 56,52 % kế hoạch và bằng 60,69 % triển khai năm 2020 ; Vicem đạt 2.050 tỷ đồng, bằng 86,5 % kế hoạch năm và giảm 1,3 % so với năm 2020 .

Các nhà sản xuất xi măng cho biết, trong tình cảnh hiện tại, không doanh nghiệp nào dám “nói to” là mình chạy có lãi. Chưa khi nào doanh nghiệp mong muốn được “trợ thở”, giãn nợ như lúc này.

Trước áp lực đè nén tồn dư tăng do chậm tiêu thụ, hoàn toàn có thể sắp tới, một số ít nhà máy sản xuất xi măng phải thao tác lại với nhà phân phối để giảm giá nhiều hơn cả mức tăng đợt trước. Nếu trường hợp này xảy ra, thị trường xi măng trong nước hoàn toàn có thể bước vào đợt cạnh tranh đối đầu tiêu thụ bằng chiêu thức “ phá giá ” để giải phóng hàng tồn .
Theo báo cáo giải trình của ngành xi măng, quy trình tiến độ 2018 – 2021, nhiều nhà máy sản xuất sản xuất xi măng đã tái tạo, nâng hiệu suất một số ít dây chuyền sản xuất bằng nhiều cách như : nâng cấp cải tiến nâng cao hiệu suất lò nung, bổ trợ những nguồn phụ gia nghiền xi măng ; sửa chữa thay thế, tái tạo để nâng cao năng lượng nghiền xi măng … Nhiều dây chuyền sản xuất hoàn toàn có thể nâng hiệu suất lên tới 120 % so với phong cách thiết kế, dẫn đến thị trường dư cung càng lớn .

Source: https://suanha.org
Category : Vật Liệu