MENU

Nhà Việt

Phục Vụ

24/24

Email Nhà Việt

[email protected]

Chủ nghĩa trọng thương là gì ? Một số vấn đề cần biết về chủ nghĩa trọng thương

Chủ nghĩa trọng thương ( mercantilism ) là tư tưởng và chính sách kinh tế tài chính hình thành ở Anh và Pháp trong thế kỷ 17 cùng với sự tăng trưởng của tư bản thương mại. Các nhà trọng thương nhấn mạnh vấn đề tầm quan trọng của thương mại và ngoại thương .

1. Chủ nghĩa trọng thương là gì ?

Chủ nghĩa trọng thương là hình thái tiên phong của hệ tư tưởng tư sản trong nghành nghề dịch vụ kinh tế tài chính chính trị, Open từ giữa thế kỷ XV đến giữa thế kỷ XVII, trong quy trình tiến độ tan rã của chính sách phong kiến và thời kỳ tích lũy nguyên thủy tư bản chủ nghĩa. Chủ nghĩa trọng thương là thời kỳ chủ nghĩa duy vật đấu tranh chống chủ nghĩa duy tâm. Kinh tế sản phẩm & hàng hóa và khoa học tự nhiên tăng trưởng mạnh ( cơ học, thiên văn học, địa lý … ). Đặc biệt là những phát kiến địa lý cuối thế kỷ XV đầu thế kỷ XVI tìm ra châu Mỹ, đường thủy qua châu Phi, từ châu Âu sang Ấn Độ … đã tạo điều kiện kèm theo cho ngoại thương tăng trưởng .

Chính vì vậy, các nhà tư tưởng của chủ nghĩa trọng thương với những đại biểu điển hình ở Anh như Uyliam Staphot (1554-1612), Tômat Mun (1571-1641); ở Pháp là Môngcrêchiên (1575-1629), Cônbe (1618-1683) đã đánh giá cao vai trò của thương nghiệp, đặc biệt là ngoại thương, coi thương nghiệp là nguồn gốc giàu có của quốc gia.

Chủ nghĩa trọng thương lấy tiền làm nội dung cơ bản của của cải, là bộc lộ sự phong phú của một vương quốc ; dựa vào quyền lực tối cao nhà nước để tăng trưởng kinh tế tài chính ; nguồn gốc của doanh thu là từ thương nghiệp do mua rẻ bán đắt … nhằm mục đích tích góp tiền tệ, đẩy nhanh sự sinh ra của chủ nghĩa tư bản. Chủ nghĩa trọng thương chưa biết đến quy luật kinh tế tài chính. Phương pháp nghiên cứu và điều tra là sự khái quát có đặc thù kinh nghiệm tay nghề những hiện tượng kỳ lạ vẻ bên ngoài của đời sống kinh tế tài chính – xã hội. Họ mới chỉ đứng trên nghành nghề dịch vụ lưu thông, trao đổi để xem xét những giải pháp tích góp tư bản. Vì vậy, khi sự tăng trưởng cao hơn của chủ nghĩa tư bản đã từ từ làm cho những vấn đề của chủ nghĩa trọng thương trở nên lỗi thời, phải nhường chỗ cho học thuyết kinh tế tài chính mới, văn minh hơn .

2. Lịch sử của chủ nghĩa trọng thương

Chủ nghĩa trọng thương được chia thành hai tiến trình :
Giai đoạn đầu với những đại biểu như William Stafford ( 1554 – 1612, người Anh ), Thomas Gresham ( 1519 – 1579, người Anh ) và Gasparo Scaruffi ( 1519 – 1584, người Ý ) với triết lý cân đối tiền tệ, chủ trương tăng chiếm hữu tiền như một dạng của cải trải qua luật định. Chủ nghĩa trọng thương quy trình tiến độ này còn được gọi là chủ nghĩa trọng kim .
Giai đoạn sau tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ ở thế kỷ 17 với những người đại diện thay mặt là Thomas Mun ( 1571 – 1641, người Anh ) và Antoine de Montchrétien ( 1576 – 1621, người Pháp ) với luận thuyết cân đối thương mại dữ thế chủ động. Chủ nghĩa trọng thương quy trình tiến độ này còn được gọi là chủ nghĩa thặng dư thương mại .
Tuy những nhà hoạt động giải trí kinh tế tài chính nói trên sống ở những nước khác nhau và không có sự trao đổi gì với nhau nhưng họ đã có những quan điểm trùng hợp. Trường phái này không riêng gì bộc lộ qua triết lý, mà còn là một phần của truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống – chính trị .
Chủ nghĩa trọng thương khởi đầu thoái trào từ thế kỷ 18. Các nhà tư tưởng của chủ nghĩa trọng thương không hề đáp lại một cách thuyết phục trước những phê phán so với chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch. Chủ nghĩa trọng nông có cơ sở chính ở Pháp là những tư tưởng kinh tế tài chính tiên phong cố gắng nỗ lực phủ nhận chủ nghĩa trọng thương. Và cho đến khi kinh tế tài chính học cổ điển hình thành rõ ràng nhờ Adam Smith, thì chủ nghĩa trọng thương kết thúc, về mặt lý luận. Tuy nhiên, tác động ảnh hưởng của nó tới chính sách kinh tế tài chính của những nhà nước thì vẫn còn liên tục, thậm chí còn cho đến tận thế kỷ 20 .

3. Bối cảnh kinh tế, xã hội thời kỳ chủ nghĩa trọng thương

Đầu thế kỉ 15, Tây Âu vừa thoát ra khỏi thời kì Trung Cổ và phong kiến, hình thành một xã hội chủ yếu vẫn là nông nghiệp. Sản xuất tự cung tự túc tự cấp là chính, thương mại chưa tăng trưởng .
Con người đã tò mò ra những vùng đất mới, tạo điều kiện kèm theo lan rộng ra giao lưu giữa những khu vực ( tìm ra tân quốc tế giúp giao thương mua bán với phương Đông, chinh phục Mexico lan rộng ra giao thương mua bán với châu Mỹ, giao thương mua bán cho Bồ Đào Nha với Ấn Độ và những nước Nam Á bằng đường thủy nhờ cuộc hành trình dài của Vasco da Gama ) .
Cuối thế kỉ 15 đầu thế kỉ 16, thương mại mở màn tăng trưởng nhờ những tác nhân như : Các phát kiến địa lý tạo điều kiện kèm theo cho sự hình thành những tuyến đường vận tải thương mại, sự ngày càng tăng dân số tạo nên thị trường lao động, thị trường tiêu thụ, làm tăng doanh lợi của những đơn vị sản xuất và thương gia. Ngoài ra, phải kể đến những nguyên do khác như : vai trò của những thương gia được nâng cao, sự hình thành ngày càng nhiều những vương quốc độc lập cả về chính trị, vàng bạc từ Tân thế giới đổ về …
Trong toàn cảnh như vậy, một nhóm người ( gồm có thương gia, nhân viên cấp dưới ngân hàng nhà nước, nhân viên cấp dưới nhà nước và cả một số ít nhà triết học ) đã viết những bài tiểu luận và những cuốn sách nhỏ về thương mại quốc tế. Những tác phẩm đó đã biện hộ cho một phe phái kinh tế tài chính triết học được gọi là chủ nghĩa trọng thương .

4. Một số quan điểm của chủ nghĩa trọng thương

– Một quan điểm chủ đạo của chủ nghĩa trọng thương, cũng là sự thừa nhận truyền thống quân chủ từ thời kỳ tiền trung cổ, xem người cầm quyền là tối cao, là phụ mẫu của dân tộc, người có quyền điều hành các chính sách kinh tế với mục đích tạo nên sự hùng mạnh của quốc gia. Chủ nghĩa trọng thương là hệ tư tưởng đầu tiên xác định các chức năng lãnh đạo cho người đứng đầu nhà nước, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cổ xúy tinh thần dân tộc trong dân chúng.

– Chủ nghĩa trọng thương chủ trương chính sách bảo hộ mậu dịch ( chính sách thuế quan bảo hộ ) nhằm mục đích bảo hộ cho giới doanh thương quốc nội trên thị trường quốc tế và tạo ra những hạn chế so với giới giao thương mua bán ngoại bang trên thị trường trong nước. Chính sách bảo hộ mậu dịch làm tăng năng lực cạnh tranh đối đầu của vương quốc, ưu tiên lan rộng ra sản xuất những mẫu sản phẩm xuất khẩu. Kết quả khả quan của giao thương mua bán được nhìn nhận bằng sự tiêu biểu vượt trội lượng hàng xuất so với lượng hàng nhập, bằng lượng vàng ròng thu được, dẫn đến sự hình thành khái niệm cân đối thương mại dữ thế chủ động .
– Những người theo phái trọng thương bị hấp dẫn vào việc tích góp những sắt kẽm kim loại sản xuất tiền là vàng và bạc. Vì nguồn cung ứng vàng, bạc có số lượng giới hạn nên những người trọng thương tin rằng một vương quốc hoàn toàn có thể cải tổ dự trữ vàng của mình từ sự thua thiệt của vương quốc khác, tạo nên của cải và quyền lực tối cao cho vương quốc đó .
– Chỉ chú ý quan tâm đến xuất khẩu, Họ cho rằng cần tập trung chuyên sâu trọn vẹn vào xuất khẩu, vì xuất khẩu là nguồn mang lại sắt kẽm kim loại quý. Còn nhập khẩu thì rất hạn chế, đặc biệt quan trọng là những mẫu sản phẩm đã hoàn chế và sản phẩm & hàng hóa xa xỉ phẩm. Họ bảo vệ chính sách bảo hộ : khuyến khích xuất khẩu ( trải qua trợ giá ) và cản trở nhập khẩu ( dựa vào thuế quan ) .
Các vương quốc theo chủ nghĩa trọng thương xu thế nền kinh tế tài chính trong nước để tạo ra thặng dư thương mại. Nói cách khác, tiềm năng của họ là tăng cường xuất khẩu trong khi hạn chế nhập khẩu. Điều này dẫn tới những chính sách mang đặc thù bảo hộ nền kinh tế tài chính trong nước hầu hết trải qua hàng rào thuế quan. Khoản thặng dư thương mại thu được hoàn toàn có thể giúp những vương quốc này nâng cao sức mạnh bằng cách kiến thiết xây dựng quân đội, shopping vũ khí …, qua đó củng cố bảo mật an ninh vương quốc và nâng cao vị thế quốc tế .
– Ngoài ra, theo quan điểm của phe phái trọng thương thì muốn ngày càng tăng xuất khẩu để có nhiều kim quý thì phải có nhiều nhân công ” Dân số là của cải và sức mạnh của vương quốc ” ( theo Nichobas Barbon ) ” Quốc gia giàu sang nhất phải chăng là vương quốc có nhiều nhân công nhất ” ( theo Josiah Tucken ) .

5. Chủ nghĩa Trọng thương như một hệ thống tư tưởng

Khiếm khuyết triết lý chính trong tài liệu Trọng thương ( luôn thừa nhận ngoại lệ ) là sự bất lực trong việc chớp lấy đặc thù chu kỳ luân hồi của thông tin tài khoản quốc tế và sự link giữa kho dự trữ tiền tệ trong nước và Chi tiêu. Tóm lại, những người Trọng thương không tích hợp chính sách dòng chảy giá thành – tiền đồng Locke-Hume ( hay thuyết số lượng tiền tệ ) vào trong nghiên cứu và phân tích của mình, mang tính châm biếm khi xét đến sự so sánh cẩn trọng những số liệu thống kê truyền thống lịch sử và cách ghi sổ sách kế toán kép .
Thực ra, thiên hướng tập hợp và giữ số liệu thống kê ở những số lượng Thế Giới Thực hoàn toàn có thể là di sản quan trọng nhất của những người Trọng thương so với kinh tế tài chính học văn minh. Khả năng hiểu biết nghiên cứu và phân tích trong tiến trình Trọng thương, như họ ví dụ điển hình, là do thực nghiệm biết chú ý mà ra. Những người Trọng thương thuộc số những tác giả kinh tế tài chính tiên phong chăm sóc đến kinh nghiệm thực nhiều hơn là điều tra và nghiên cứu siêu hình. Họ chú ý quan tâm đến những thắc mắc kinh tế tài chính, và khi làm như vậy, ấn định quá trình văn minh trong quá trình tư tưởng kinh tế tài chính tiếp theo .
Đồng thời, tiến trình kinh tế tài chính trong nền kinh tế tài chính Trọng thương ( nhất là ở Anh ) mang đến sự đổi khác cùng nhau đưa ra lời lý giải về sự tăng trưởng lịch sử vẻ vang và suy thoái và khủng hoảng của chủ nghĩa Trọng thương. Cách lý giải này ít chú ý quan tâm đến những gì những người Trọng thương nói, thay vào đó tập trung chuyên sâu vào những gì họ đã làm và nguyên do tại sao làm .

6. Sự khác nhau giữa chủ nghĩa trọng thương và chủ nghĩa đế quốc

Trong khi chủ nghĩa trọng thương là một mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính trong đó cơ quan chính phủ của quốc gia thao túng nền kinh tế tài chính để tạo ra một sự cân đối thương mại theo ý muốn, chủ nghĩa đế quốc là cả một mạng lưới hệ thống chính trị và kinh tế tài chính trong đó một vương quốc chứng minh và khẳng định quyền lực tối cao của mình so với một nước khác để triển khai xong mự tiêu của chủ nghĩa trọng thương. Thông qua việc sử dụng vũ lực hoặc nhập cư đại chúng hoặc cả hai, những vương quốc đế quốc thiết lập quyền trấn áp so với những khu vực kém tăng trưởng và buộc người dân phải tuân theo luật lệ của vương quốc thống trị. Bởi vì chủ nghĩa trọng thương đã phổ cập ở châu Âu trong thời kỳ đế quốc từ thế kỷ 16 đến 18, nó thường được xem như thể mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính thôi thúc chủ nghĩa đế quốc .

7. Chủ nghĩa trọng thương và Thương mại tự do

Thương mại tự do mang lại một số ít lợi thế độc lạ cho những cá thể, doanh nghiệp và vương quốc. Trong một mạng lưới hệ thống thương mại tự do, những cá thể được hưởng lợi từ sự lựa chọn nhiều hơn về sản phẩm & hàng hóa giá thành phải chăng, trong khi chủ nghĩa trọng thương hạn chế nhập khẩu và giảm những lựa chọn có sẵn cho người tiêu dùng, đồng nghĩa tương quan với ít cạnh tranh đối đầu và Ngân sách chi tiêu sản phẩm & hàng hóa cao hơn .

Trong khi các nước theo chủ nghĩa trọng thương gần như phải liên tục tham gia vào chiến tranh để giành các nguồn lực, các quốc gia theo hệ thống thương mại tự do có thể phát triển thịnh vượng bằng cách thiết lập các mối quan hệ thương mại đôi bên cùng có lợi.

Ngày nay, chủ nghĩa trọng thương được coi là lỗi thời. Tuy nhiên, rào cản thương mại vẫn sống sót để bảo vệ những ngành công nghiệp địa phương. Ví dụ, sau Thế chiến II, Mỹ đã vận dụng chính sách thương mại bảo hộ so với Nhật Bản và hạn chế xuất khẩu của Nhật Bản sang Mỹ .

Luật Minh Khuê (Sưu tầm & biên tập)

Source: https://suanha.org
Category : Dụng Cụ

Alternate Text Gọi ngay
Liên kết hữu ích: XSMB