CHỦ NGHĨA BẢO HỘ VÀ CHÍNH TRỊ – THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ

BRUCE STOKES – Chuyên mục Kinh tế quốc tế của tờ National Journal

Chủ nghĩa bảo hộ đã có một lịch sử tồn tại khá dài. Trước những áp lực chính trị, các chính phủ ở các quốc gia phát triển và đang phát triển đã phải bảo hộ ngành dệt may, sản xuất ô tô, nông nghiệp và các nhà sản xuất khác trước làn sóng nhập khẩu. Ở nhiều nơi, người nông dân mặc dù chỉ chiếm số ít nhưng lại được nhận trợ cấp bảo hộ, bởi lẽ họ nắm trong tay sức mạnh của những lá phiếu bầu cử. Do bảo hộ mang tính chính trị nên các giải pháp cũng phải mang tính chính trị.

Chủ nghĩa bảo hộ – những biện pháp của chính phủ nhằm bảo vệ các nhà sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh với nước ngoài – có nguồn gốc sâu xa trong chính trị của các quốc gia trên thế giới. Chủ nghĩa bảo hộ vừa là sản phẩm của những nhóm lợi ích đặc biệt vừa phản ánh mối lo ngại chung của xã hội trước những thay đổi. Tuy vậy, chủ nghĩa bảo hộ cũng đi liền với cái giá phải trả rất lớn về kinh tế.

Bạn đang đọc: CHỦ NGHĨA BẢO HỘ VÀ CHÍNH TRỊ – THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ

Việc chống lại tự do hóa thương mại cũng như căn nguyên chính trị của nó phần nhiều không phải là chuyện mới. Trong nửa đầu thế kỷ 19, nước Anh đã áp đặt thuế quan nhập khẩu để bảo hộ cho người nông dân và điền chủ nước Anh trước sự cạnh tranh đối đầu của hàng ngũ cốc nhập khẩu rất rẻ từ quốc tế. Song, mức thuế quan nhập khẩu đó đã làm tăng giá thực phẩm ở những thành phố của nước Anh, buộc tư bản công nghiệp miễn cưỡng phải trả lương cao hơn để công nhân có đủ tiền mua lương thực. Năm 1846, sau một cuộc đấu tranh vĩnh viễn tại Quốc hội, Đạo luật Bảo hộ sản xuất ngô ( Corn Laws ) đã bị bãi bỏ, nhờ đó đã cởi trói và mở đường cho sự vươn lên về chính trị của những tầng lớp trung lưu mới ở nước Anh .
Các cuộc đấu tranh tương tự như như vậy về thuế quan cũng trở thành yếu tố nổi cộm trong nền chính trị Hoa Kỳ trong một thời hạn dài ở thế kỷ XIX. Vào đêm trước của cuộc Nội chiến ở Hoa Kỳ ( 1861 – 1865 ), những tiểu bang công nghiệp ở miền Bắc đã chủ trương dựng lên hàng rào thuế quan thật cao để bảo vệ ngành công nghiệp sản xuất của họ trước sự cạnh tranh đối đầu từ châu Âu. Các tiểu bang miền Nam thì chủ trương vận dụng thuế quan thấp vì họ nhập khẩu rất nhiều sản phẩm & hàng hóa tiêu dùng, từ vải lanh tới máy móc nông nghiệp. Chúng ta hoàn toàn có thể thấy tầm quan trọng của yếu tố này như thế nào qua sự kiện sau : khi Jefferson Davis, quản trị của phe chủ trương ly khai khỏi Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, đọc diễn văn nhậm chức vào năm 1861, ông đã dành phần đông thời hạn trong bài phát biểu của mình để nói về việc cần vận dụng mức thuế quan nhập khẩu thấp, chứ không nói về chính sách nô lệ .

Chỉ sau đó 3/4 thế kỷ, chủ nghĩa bảo hộ mang tính chính trị đã trở thành phản ứng trên khắp nơi trên quốc tế trước cuộc Đại Suy thoái. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống Hoa Kỳ năm 1928, ứng viên của đảng Cộng hòa Herbert Hoover đã cam kết tăng thuế quan so với hàng nông sản nhập khẩu vào Hoa Kỳ để tương hỗ cho người nông dân Hoa Kỳ, sau khi giá thành sản phẩm & hàng hóa giảm đi liên tục trong nhiều năm. Ngay khi dự luật mà Hoover đã hứa với cử tri mở màn được trình lên Quốc hội, những nhóm quyền lợi của ngành công nghiệp đã bổ trợ thêm những giải pháp bảo hộ bằng thuế quan. Kết quả là, luật đạo Thuế quan Smoot – Hawley phát hành tháng 6/1930 đã nâng thuế quan của Hoa Kỳ cao tới mức kỷ lục trong lịch sử vẻ vang. Thuế quan mang tính trả đũa của quốc tế cũng đã khiến thương mại toàn thế giới suy giảm. Đến năm 1934, kim ngạch thương mại quốc tế chỉ còn bằng 1/3 so với năm 1929 .

Dệt may

Trong quốc tế văn minh thời nay, nhờ những cuộc đàm phán thương mại toàn thế giới nhằm mục đích cắt giảm thuế quan suốt nửa thế kỷ qua, bảo hộ ít mang tính cực đoan hơn nhiều. Tuy vậy, đặc thù chính trị của nó thì không hề thuyên giảm. Các nhóm quyền lợi của ngành nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ vẫn chống lại tự do hóa thị trường vì họ phải bảo vệ vị trí áp đảo ở thị trường trong nước của mình, đồng thời lúng túng trước rủi ro tiềm ẩn giảm giá và những thay đổi công nghệ tiên tiến từ phía đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu quốc tế .
Đến tận thời hạn gần đây, việc bảo hộ ngành dệt may ở khắp nơi trên quốc tế vẫn là một ví dụ tầm cỡ về việc những nhóm quyền lợi tự bảo vệ mình trước hàng nhập khẩu. Các giải pháp bảo hộ thương mại với hàng dệt may lần tiên phong được vận dụng vào thập niên 1950, khi những vương quốc đang tăng trưởng khởi đầu cạnh tranh đối đầu với những nhà phân phối ở châu Âu và Hoa Kỳ. Một Hiệp định đa phương được ký năm 1974 đã đề ra những mức thuế quan và hạn ngạch nhập khẩu đơn cử với từng loại sản phẩm trong nghành dệt may. Hình thức bảo hộ như vậy đã khiến người tiêu dùng Hoa Kỳ mỗi năm phải mất hơn 20 tỷ đô la vì phải mua áo sơ mi, quần và đồ lót với giá cao hơn. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, cứ giữ được một công ăn việc làm ở Hoa Kỳ hay ở châu Âu thì những giải pháp hạn chế nhập khẩu như vậy đã làm mất đi công ăn việc làm của 35 công nhân ở những nước nghèo hơn .
Tuy nhiên, do tác động ảnh hưởng chính trị của những đơn vị sản xuất và công đoàn đại diện thay mặt cho công nhân ngành dệt may ở Hoa Kỳ và châu Âu, nên những giải pháp bảo hộ như vậy vẫn sống sót cho đến năm 1993, khi những nước giàu ở đầu cuối nhất trí dỡ bỏ. Song người ta cũng phải mất 10 năm mới vô hiệu được những giải pháp bảo hộ này. Do vậy, phải đến tận năm 2005 – hơn nửa thế kỷ từ khi mở màn bảo hộ – thương mại trong nghành dệt may sau cuối đã được tự do hóa. Tuy vậy, cho đến nay, việc kinh doanh dệt may vẫn phải đương đầu với những loại thuế quan rất cao .

Bảo hộ các nhà sản xuất xe hơi

Bảo hộ cũng hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng tới những loại sản phẩm có giá trị cao hơn như xe hơi, một ngành công nghiệp vốn đã từng nhiều lần được những nhóm quyền lợi chính trị hùng mạnh ở Nhật Bản, Nước Hàn và Hoa Kỳ bảo hộ .
Vào thập niên 1970 và 1980, ngành sản xuất xe hơi ở Hoa Kỳ phải đương đầu với thử thách lớn tiên phong từ cạnh tranh đối đầu với quốc tế, khi những hãng sản xuất xe hơi của Nhật Bản ráo riết xâm nhập thị trường Hoa Kỳ. Khi thị trường của Nhật Bản trên thị trường Hoa Kỳ tăng lên, ba triệu phú của làng sản xuất xe hơi Hoa Kỳ – Ford, Chrysler và General Motors – đã hoạt động chính quyền sở tại liên bang áp đặt hạn ngạch so với số xe hơi Nhật Bản hoàn toàn có thể xuất sang Hoa Kỳ. Năm 1981, chính quyền sở tại Reagan đã nhất trí áp đặt những giải pháp bảo hộ như vậy, mặc kệ Tổng thống Reagan đi theo triết lý thị trường tự do, với nguyên do ngành sản xuất xe hơi và phụ tùng xe hơi tạo nhiều công ăn việc làm ở Hoa Kỳ. Hơn nữa, công ăn việc làm đa phần tập trung chuyên sâu ở một số ít tiểu bang có vị trí cốt yếu về chính trị – Michigan, Ohio và Illinois – vốn có ảnh hưởng tác động rất lớn trong những kỳ bầu cử Quốc hội và bầu cử Tổng thống .
Biện pháp hạn chế nhập khẩu hàng năm như vậy đã lợi chưa ổn hại vì nó khuyến khích những hãng sản xuất xe hơi Nhật Bản đổi khác chủng loại xe xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Họ xuất sang Hoa Kỳ nhiều mẫu xe hạng sang hơn vì thu được doanh thu cao nhất, đồng thời giảm lượng xuất khẩu xe cỡ nhỏ và rẻ tiền hơn. Người ta ước tính, ở thời kỳ đỉnh điểm đầu thập niên 1980, giải pháp hạn ngạch mỗi năm đã giúp cho những hãng sản xuất xe hơi Nhật Bản kiếm thêm được 5 tỷ đô la, bởi lẽ người Nhật đã bán lượng xe nằm trong hạn ngạch với giá cao hơn. Mặc dù có giải pháp bảo hộ như vậy, ngành sản xuất xe hơi Hoa Kỳ liên tục mất thị trường trước những hãng xe Nhật Bản, chỉ đơn thuần vì Toyota, Nissan và Honda đã lách được rào cản thương mại và khởi đầu sản xuất xe hơi ngay tại Hoa Kỳ .
Hoa Kỳ không phải là nước duy nhất vận dụng chủ trương bảo hộ do có sức ép về chính trị. Ví dụ năm 2005, ở Nước Hàn, những hãng sản xuất xe hơi quốc tế từ Nhật Bản, châu Âu và Hoa Kỳ chỉ b á n được 30.000 xe hơi, chiếm 3,3 % thị trường Nước Hàn. Cũng trong năm đó, những hãng xe hơi Nước Hàn bán hơn 1,5 triệu xe ở quốc tế. Tổng mức thuế và thuế quan nhập khẩu 8 % tính theo dung tích động cơ đã khiến cho mỗi chiếc xe nhập khẩu trị giá 30.000 đô la bị tăng thêm 9.000 đô la nữa. Hơn nữa, thời hạn gần đây, cơ quan chính phủ Nước Hàn lại truy thuế kiểm toán doanh thu thuế của bất kể ai mua xe hơi nhập khẩu – rõ ràng đây là cách cản trở việc mua xe có tên thương hiệu của quốc tế .

Cán cân lực lượng mất cân đối giữa các cử tri

Khả năng gây ảnh hưởng tác động tới chủ trương thương mại của những nhóm quyền lợi và liệu họ hoàn toàn có thể liên tục duy trì được những tác động ảnh hưởng như vậy hay không, hoàn toàn có thể được lý giải rõ nhất qua mạng lưới hệ thống thể chế phát hành những chủ trương thương mại, tương quan lực lượng kinh tế tài chính – chính trị luôn biến hóa cũng như dư luận về những yếu tố thương mại trên khắp quốc tế. Ở Hoa Kỳ, những hạ nghị sỹ đại diện thay mặt cho cử tri. Mỗi hạ nghị sỹ đại diện thay mặt cho khoảng chừng 650.000 cử tri. Các thượng nghị sỹ lại đại diện thay mặt cho tiểu bang. Mỗi tiểu bang có hai thượng nghị sỹ, mặc dầu quy mô dân số có lớn đến đâu. Cơ chế đó phản ánh sự dàn xếp có từ thế kỷ XVIII khi Hiến pháp Hoa Kỳ được soạn thảo nhằm mục đích dung hòa quyền lợi của những tiểu bang nhỏ và lớn. Trong thế kỷ XXI, chính sách này lại đem lại cho những nhóm quyền lợi trong ngành nông nghiệp có ảnh hưởng tác động rất lớn trong Thượng viện Hoa Kỳ, do đó càng ngày càng tăng ủng hộ trợ cấp nông nghiệp ở Hoa Kỳ. Điều đó hoàn toàn có thể bóp méo thương mại .
Song Hoa Kỳ không phải là vương quốc duy nhất có mạng lưới hệ thống thể chế thiên vị chủ nghĩa bảo hộ như vậy. Mặc dù nông dân chỉ chiếm chưa đầy 4 % hàng loạt cử tri ở Pháp, tuy nhiên tỷ lệ nông dân đi bỏ phiếu cao sẽ giúp họ chiếm tới 8 % số phiếu trong những cuộc tổng tuyển cử. Hệ thống bầu cử ở Pháp cũng được cho phép nông dân có thời cơ rất thuận tiện để trở thành những quan chức dân bầu. Hơn 1/3 số thị trưởng ở Pháp là nông dân vẫn còn gắn bó với đồng ruộng hoặc đã nghỉ hưu. Do những thượng nghị sỹ ở Pháp gián tiếp được bầu qua những hội đồng thành phố, nên không có gì kinh ngạc khi nông dân chiếm vị trí đa phần trong Thượng viện của Pháp. Sự mất cân đối giữa tỷ lệ nông dân trong Thượng viện và trong dân số nói chung đã tăng gần gấp đôi trong suốt 40 năm qua .
Tính chất của mạng lưới hệ thống bầu cử Tổng thống ở Pháp cũng khiến cho bất kể ứng viên Tổng thống nào cũng khó hoàn toàn có thể phớt lờ quyền lợi của nông dân. Hệ thống bầu cử đại trà phổ thông trực tiếp, được cho phép hai ứng viên đạt được số phiếu cao nhất sẽ bước sang vòng hai, giúp cho người nông dân có ảnh hưởng tác động rất lớn tới việc lựa chọn một ứng viên bảo thủ vì tuyệt đại đa số nông dân ở Pháp theo những đảng cánh hữu. Ví dụ năm 1988, cứ bốn phiếu bầu dành cho Jacques Chirac – ứng viên bảo thủ đã thắng lợi trong vòng một – thì gần như có một phiếu của nông dân. Không có gì đáng kinh ngạc khi Chirac thường bị gọi là tay sai của mạng lưới hệ thống nông nghiệp có tổ chức triển khai .

Những nét riêng biệt như vậy trong hệ thống chính trị của Pháp cũng cho phép các ngành công nghiệp hùng mạnh ở các vùng, như dệt may và điện tử, có thể gây sức ép tương tự. Điều đó góp phần làm cho PATRONAT – Hiệp hội thương mại hàng đầu đại diện cho ngành công nghiệp của Pháp – yếu đi và làm câm lặng rất hiệu quả những tiếng nói phản đối giới vận động hành lang nông nghiệp và các thế lực đi theo chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch.

Xem thêm: Hủ & Lọ Đựng Gia Vị, Dầu Ăn

Tương tự, tại Quốc hội Nước Hàn, cử tri ở nông thôn cũng được đại diện thay mặt quá mức với tỷ suất 3 : 1. Chính tác động ảnh hưởng to lớn như vậy của cử tri là nông dân đã dẫn tới hàng rào thuế quan rất cao so với lương thực nhập khẩu, buộc người tiêu dùng Nước Hàn phải trả giá đắt đỏ nhất quốc tế cho những mẫu sản phẩm như thịt bò và rau quả .
Tuy nhiên, thực tiễn ở Nhật Bản lại cho thấy những biến hóa trong mạng lưới hệ thống thể chế hoàn toàn có thể làm biến hóa chính trị và thôi thúc xu thế bảo hộ. Đến tận thập niên 1980, việc phân loại những khu vực cử tri cho Quốc hội Nhật Bản đã phản ánh phân chia dân số trong những năm sau Chiến tranh Thế giới lần thứ hai khi chỉ có 1/3 dân số Nhật Bản sống ở những thành phố và 2/3 dân số sống ở nông thôn. Nhưng đến thập niên 1980, 3/4 dân số Nhật Bản đã sống ở thành phố. Kết quả là số phiếu ở thành thị phải cao gấp năm lần ở nông thôn mới bầu được một nghị sỹ Quốc hội. Sản phẩm của sự ảnh hưởng tác động lớn của nông thôn lớn như vậy là mức thuế quan 700 % so với gạo và ngành nông nghiệp được bảo hộ ngặt nghèo nhất quốc tế .
Song, đến năm 1994, việc cải tổ bầu cử ở Nhật Bản đã làm giảm thiểu rất mạnh sự chênh lệch giữa nông thôn và thành thị trong cơ quan lập pháp. Sự biến hóa trong tương quan lực lượng cử tri đã mở đường cho Đảng Dân chủ Tự do – đảng đã chi phối chính trị Nhật Bản sau Chiến tranh Thế giới thứ hai – tự thay đổi, từ đảng phái có cơ sở hùng mạnh ở nông thôn chuyển sang đại diện thay mặt cho thành thị và ngoài thành phố, và đưa ra những ưu tiên chủ trương mới. Các khoản trợ cấp của cơ quan chính phủ Nhật Bản đã được chuyển từ người nông dân sang dân cư thành thị. Mặc dù còn lâu mới là một nền kinh tế tài chính mở, tuy nhiên nước này giờ đây đã nhập khẩu sản phẩm & hàng hóa nhiều hơn hẳn so với trước kia .

Sự lưỡng lự của công chúng

Khía cạnh chính trị của thương mại cũng chịu sự chi phối bởi thái độ lưỡng lự của công chúng với thương mại quốc tế .
Về nguyên tắc, người dân trên quốc tế cho rằng, toàn thế giới hóa đem lại những điều tốt đẹp cho mái ấm gia đình và quốc gia của họ. Ở 25 trong tổng số 44 vương quốc đã được Dự án Thái độ Toàn cầu ( Pew Global Attitudes Project ) tìm hiểu năm 2000, hầu hết trong tối thiểu 60 % số người được tìm hiểu nghĩ rằng, toàn thế giới hóa là một khuynh hướng tích cực. Người dân châu Phi sống ở lục địa nghèo nhất quốc tế lại là những người sáng sủa nhất. Cứ 10 người được tìm hiểu ở Uganda thì có bảy người cho rằng, thôi thúc thương mại quốc tế sẽ đem lại những điều tốt đẹp cho quốc gia họ. Khoảng 2/3 người Nigeria cũng nhất trí như vậy. Trong khi đó, hơn 50% số người Nước Ta được phỏng vấn – kinh tế tài chính Nước Ta có vận tốc tăng trưởng nhanh thứ hai châu Á – nhìn nhận hội nhập quốc tế là một điều tốt đẹp .
Một tìm hiểu gần đây hơn do Quỹ Marshall của Đức triển khai đã phát hiện thấy thái độ lưỡng lự về thương mại ở châu Âu và Hoa Kỳ. Năm 2006, cứ 10 người Mỹ thì có bảy người ủng hộ thương mại quốc tế, tăng l ê n so với tỉ lệ 2/3 vào năm 2005. Ở châu Âu, thậm chí còn còn có nhiều người hơn – cứ bốn người thì có ba người – ủng hộ thương mại, tăng từ mức 2/3. Nhưng hơn một nửa dân Pháp và khoảng chừng 1/3 người Mỹ lại không ủng hộ thôi thúc tự do thương mại. Khoảng 50% dân Đức và 3/5 số người Mỹ và Pháp cho rằng thôi thúc tự do thương mại làm mất đi nhiều hơn là tạo ra công ăn việc làm .
Xét một cách toàn diện và tổng thể, có vẻ như người Mỹ và người Pháp về triết lý thì ủng hộ tự do thương mại, nhưng trên trong thực tiễn lại ủng hộ chủ nghĩa bảo hộ. Họ cũng nhất trí cho rằng tự do hóa thương mại là một khái niệm mang tính triết lý và cũng ủng hộ thuế quan so với thép nhập khẩu nếu mức thuế quan như vậy sẽ bảo vệ được công ăn việc làm trong nước .
Bi kịch của chủ nghĩa bảo hộ chính là cái giá phải trả về kinh tế tài chính so với nền kinh tế tài chính của những vương quốc, nhất là những nước nghèo. Các điều tra và nghiên cứu gần đây của Ngân hàng Thế giới Kết luận rằng, việc dỡ bỏ những rào cản mang tính bảo hộ ở những nước đang tăng trưởng đã thôi thúc mức tăng trưởng từ 1,2 % đến 2,6 %. Hơn nữa, tự do hóa thương mại cũng gắn liền với việc thôi thúc góp vốn đầu tư và xuất khẩu sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ .
Bất chấp những quyền lợi kinh tế tài chính như vậy, tuy nhiên căn nguyên chính trị của chủ nghĩa bảo hộ và lịch sử dân tộc sống sót lâu dài hơn của nó lại cho thấy, những rào cản thương mại sẽ vẫn là một trở ngại so với sự thịnh vượng kinh tế tài chính trong tương lai và chủ nghĩa bảo hộ cần phải được xử lý từ góc nhìn chính trị, nếu tất cả chúng ta thực sự muốn dỡ bỏ những rào cản như vậy .

* Bản dịch từ ấn phẩm http://usinfo.state.gov/journals/ites/0107/ijee/stokes.htm

SOURCE: TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU LẬP PHÁP SỐ 7 NĂM 2007

Like this:

Like

Loading…

Xem thêm: Dụng cụ hút mũi – Vệ sinh mũi cho bé An toàn – Giá tốt

Related

Filed under : LUẬT THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ, Xã hội, nhà nước và pháp lý quốc tế |

Source: https://suanha.org
Category : Dụng Cụ