Hướng dẫn bài cúng tất niên đúng chuẩn, cụ thể theo phong tục

Vào trưa hay chiều tối ngày 30 tháng Chạp các gia đình sẽ tiến hành cúng tất niên trước khi cúng giao thừa thể hiện sự sum vầy và mời ông bà về nhà ăn Tết.

Theo truyền thống cuội nguồn cha ông, cứ vào cuối năm là những mái ấm gia đình Việt mở màn đoàn viên và cúng bữa cơm tất niên được xem như thể bữa cơm sau cuối trong năm, chuẩn bị sẵn sàng bước sang một năm mới .Bữa cơm này được chuẩn bị sẵn sàng khá là đơn thuần, không cần cầu kỳ, chỉ cần gia chủ thành tâm là được. Hãy cùng Bách hóa XANH mày mò mâm cơm tất niên và văn khấn tất niên nhé !

1Thời gian cúng tất niên

Cúng tất niên có thể cúng vào 30 tháng Chạp nếu là năm đủ và 29 tháng Chạp nếu là năm thiếu. Lễ cúng thường dược diễn ra vào buổi trưa hoặc chiều tối.

Nhưng những năm gần đây nhiều gia đình có xu hướng làm tất niên sớm hơn, có nghĩa là không nhất thiết là vào ngày 30 hay 29 Tết mà có thể là sớm hơn.

Lễ cúng tất niên thường được tổ chức vào chiều tối ngày 30 Tết (với tháng đủ), tuy nhiên năm nay không có 30 Tết, nên các gia đình thường sẽ cúng tất niên vào ngày 29 Tết. Theo nhiều chuyên gia, khung ngày giờ tốt để làm lễ cúng tất niên tại gia đình hoặc cơ quan mà bạn có thể chọn:

• Ngày 27 tháng Chạp Âm lịch (tức ngày 29/1/2022 Dương lịch): Ngày Nhâm Ngọ, tháng Tân Sửu năm Tân Sửu. Giờ hoàng đạo là: Tý (23 – 1h), Sửu (1 – 3h), Mão (5 – 7h), Ngọ (11h – 13h), Thân (15 – 17h), Dậu (17 – 19h).
• Ngày 28 tháng Chạp Âm lịch (tức ngày 30/1/2022 Dương lịch): Ngày Quý Mùi, tháng Tân Sửu, năm Tân Sửu. Giờ đẹp gồm Dần (3 – 5h), Mão (5 – 7h), Tỵ (9 – 11h), Thân (15 – 17h).
• Ngày 29 tháng Chạp Âm lịch (tức ngày 31/1/2022 Dương lịch): Ngày Giáp Thân, tháng Tân Sửu, năm Tân Sửu. Giờ đẹp gồm Tý (23 – 1h), Sửu (1 – 3h) Thìn (7 -9h) Tỵ (9 – 11h), Mùi (13 – 15h), Tuất (19 – 21h).

Về cơ bản, cúng tất niên dù vào thời gian nào thì cũng chỉ có ý nghĩa là đón ông Táo, tổ tiên về nhà ăn Tết cùng con cháu, thể hiện sự sum họp, đoàn kết, ấm cúng của gia đình. Nhưng tốt nhất bạn nên cúng vào ngày cuối cùng trong năm để đúng với phong tục từ xưa nay cha ông truyền lại.

2Chuẩn bị bữa cơm tất niên

Bữa cơm ngày cuối năm được làm thịnh soạn hơn ngày thường. Tùy vào vùng miền mà có những đặc trưng riêng như :

Miền Bắc người ta sẽ chuẩn bị canh móng giò hầm măng, miến lòng gà, xôi, bánh chưng, nem, giò lụa, giò xào….

Miền Trung và miền Nam thì hay chuẩn bị mâm cúng tất niên có bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà luộc, thịt kho tàu,…

Mâm cúng được bày biện một cách ngăn nắp trên bàn thờ cúng tổ tiên. Gia chủ sẽ thắp hương và đọc văn khấn. Sau khi hương tàn thì cả mái ấm gia đình hoàn toàn có thể dùng bữa .

>> Tham khảo thêm: 20+ món ăn ngon từ Bắc tới Nam ngày Tết 2022

3Văn khấn cúng tất niên

Văn khấn cúng tất niên chuẩn vẫn được ghi chép lại trong các tài liệu về văn hóa. Sau đây là một bài văn khấn được trích từ Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn hóa – Thông tin.

>> Tham khảo thêm: Văn khấn chuẩn đón ông bà về nhà ăn Tết vào ngày 29

Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
– Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
– Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ …

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm …

Tín chủ (chúng) con là: …

Ngụ tại…

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thuỳ chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).

4Nên cúng tất niên ngoài trời hay trong nhà?

Theo các chuyên gia văn hóa, thông thường lễ cúng tất niên sẽ được diễn ra ở bàn thờ gia tiên, Thần linh trong mỗi gia đình. Trước ngày cúng tất niên, các gia đình thường sẽ dọn dẹp, bày biện lại bàn thờ cho sạch sẽ, tươm tất.

Đến ngày cúng tất niên, mọi thành viên trong gia đình sẽ cùng quây quần, nấu bữa cơm ngày cuối năm để dâng lên Thần linh, gia tiên. Và nếu gia đình nào khá giả thì có thể thêm một lễ cúng tất niên ở ngoài sân, ngoài trời, tuy nhiên điều này là không bắt buộc.

5Chuẩn bị bữa cơm tất niên

Mâm tất niên Miền Bắc

Đối với người miền Bắc, trong mâm cỗ cúng tất niên luôn phải khá đầy đủ ; 4 bát, 4 đĩa ( mâm cỗ nhỏ ) ; 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa với mâm cỗ lớn. Cũng có nhà chuẩn bị sẵn sàng mâm cỗ lớn xếp cao từ 2 đến 3 tầng .

• Bốn bát gồm: Bát giò heo hầm măng lưỡi lợn, bát bóng thả, bát miến, bát mọc
• Bốn đĩa của mâm cỗ gồm: đĩa giò lụa, đĩa chả quế, đĩa thịt gà, đĩa thịt heo

Mâm tất niên Miền Trung và Nam

Mâm tất niên người Miền Trung cũng giống như người dân ở miền Bắc, miền Nam, các gia đình cũng bận rộn chuẩn bị sắm sửa làm cơm cúng tất niên. Thường trong mâm cỗ Tết miền Trung không yêu cầu số lượng 4-4, 6-6 hay 8-8 bát đĩa như ngoài miền Bắc, nhưng cũng có các món đặc sản không thể thiếu như: Giò lụa, thịt gà, thịt lợn, măng khô, miến xào.

Trong khi đó, trong mâm cỗ tất niên của người miền Nam hay có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, chả giò, nem, gỏi tôm thịt… Ngoài ra, người Nam thường ưu tiên những món nguội.

Trong đó, các món ăn không thể thiếu như: Bánh tét, củ cải ngâm nước mắm, canh măng, canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu, gỏi tôm thịt, thịt lợn luộc, đĩa dưa giá, đĩa nem, đĩa chả giò và củ kiệu… để cúng ông bà tổ tiên.

6Lưu ý khi cúng tất niên

Cũng như những lễ cúng khác trong năm, cúng tất niên dù không cần phải quá sang trọng và quý phái nhưng gia chủ cần phải quan tâm 1 số ít điều .

• Dù tất niên không cần phải quá cầu kỳ, trang trọng nhưng cũng không vì thế mà chuẩn bị sơ sài. Tùy vào điều kiện gia đình mà gia chủ có thể chuẩn bị mâm cúng ít hay nhiều nhưng ít nhất cũng phải có những món ăn truyền thống ngày Tết và được chuẩn bị, bày biện một cách chu đáo, sạch sẽ.
• Để lễ cúng tất niên thành kính trang nghiêm, trước khi làm lễ cúng này, các gia đình cần dọn dẹp bàn thờ, nhà cửa cho thật sạch sẽ.
• Tất niên là bữa cơm sum vầy của gia đình vì vậy cần phải có đầy đủ các thành viên trong nhà để thể hiện sự sum họp, ấm cúng.
• Tất niên chính là thời điểm các gia đình sum vầy, đoàn tụ sau một năm làm việc vất vả, nhất là những gia đình có con cái đi làm ăn xa nhà. Vì vậy, không nên cãi nhau, chửi mắng mà thay vào đó nên nói những chuyện vui và những điều tốt lành.

Tất niên đánh dấu một bữa cơm sum vầy của gia đình, đón ông Táo trở về và mời gọi tổ tiên về nhà ăn Tết. Đó được xem như là mỹ tục của dân tộc ta và hiện nay việc cúng tất niên cuối năm vẫn được người người duy trì và chuẩn bị một cách tươm tất.

Mua bánh quy các loại tại Bách hóa XANH để làm quà biếu Tết:

Bách hóa XANH

Source: https://suanha.org
Category: Nội Thất